عمل جراحی تعویض مفصل زانو، که به انگلیسی به عبارت “” Total Knee Replacement یا به اختصار “” TKR شناخته می‌شود، یک روش جراحی است که در آن مفصل زانو به وسیله عمل جراحی، تعویض می شود. در این عمل، قسمت‌های آسیب دیده مفصل زانو با ایمپلنت‌های مصنوعی جایگزین می‌شوند تا عملکرد زانو بهبود یابد و درد و ناتوانی کاهش یابد. این جراحی معمولاً در مواردی انجام می‌شود که بیمار دچار آرتروز شدید زانو است و درمان‌های دارویی و مداخلات بدون نیاز به جراحی، دیگر نتیجه مطلوب را به دست نمی‌دهند. عمل تعویض مفصل کل زانو به عنوان روشی موثر در بهبود عملکرد زانو و کیفیت زندگی بیماران شناخته شده است.
در عمل جراحی تعویض مفصل زانو، بخش‌هایی از مفاصل زانو که آسیب دیده یا فرسوده شده‌اند، شامل سطح بالای استخوان ران، سطح پایین استخوان ساق و غضروف بین زانو، با قطعات مصنوعی جایگزین می‌شوند. این قطعات شامل یک سطح فلزی برای استخوان‌ها و یک لایه پلاستیکی (پلی‌اتیلن) برای غضروف می‌باشند. این قطعات جایگزین، به طور معمول با استفاده از یک کمربند فیکساسیون و سیم‌های پیچیده، به استخوان‌ها متصل می‌شوند تا در طول زمان ثابت بمانند.
عمل جراحی تعویض مفصل زانو، معمولاً تحت بیهوشی کامل انجام می‌شود و ممکن است زمان بستری در بیمارستان برای ترخیص و توانبخشی طولانی‌تر باشد. پس از جراحی، فیزیوتراپی معمولاً شامل تمرینات استحکام بدن و انعطاف‌پذیری، تمرینات تقویت عضلات زانو، تمرینات راه رفتن و حرکات مشابه را برای بهبود قدرت و حرکت زانو در نظر می‌گیرد. با رعایت رژیم‌های تمرینی و دستورات پس از عمل ارائه شده توسط پزشک و فیزیوتراپیست، بیماران می‌توانند بهبود قابل توجهی در عملکرد زانو خود را تجربه کنند.
فهرست مطالب
تصمیم در مورد زمان انجام عمل جراحی تعویض مفصل زانو بستگی به موارد زیر دارد:
1. درجه ناتوانی و درد: اگر آرتروز زانو باعث درد شدید و ناتوانی شده است و با درمان‌های دارویی و غیر جراحی تسکین نمی‌یابد، ممکن است عمل جراحی تعویض مفصل زانو لازم باشد.
2. تاثیر بر کیفیت زندگی: اگر آرتروز زانو به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی شما تاثیر می‌گذارد و فعالیت‌های روزمره را محدود می‌کند، عمل جراحی ممکن است مورد نیاز باشد.
3. سن و درجه فعالیت: سن، سطح فعالیت و سلامت کلی شما نیز بر تصمیم در مورد زمان عمل جراحی تعویض مفصل زانو تاثیرگذار است. برخی افراد ممکن است تصمیم بگیرند عمل را تا آخرین لحظه ممکن به تعویق بیندازند، در حالی که دیگران به دلیل تاثیر زیاد آرتروز بر زندگی روزمره، به انجام عمل جراحی زودتر بکنند.
4. مشورت با پزشک: مشورت با پزشک متخصص مفصل و ارتوپدیست شما بسیار مهم است. پزشک شما براساس شدت آرتروز، علائم، تاریخچه پزشکی و سایر عوامل فردی شما، به شما راهنمایی مناسب در مورد زمان مناسب برای عمل تعویض مفصل زانو خواهد داد.
در نهایت، تصمیم نهایی در مورد زمان انجام عمل جراحی تعویض مفصل زانو باید به طور جدی و با در نظر گرفتن تمام جوانب مربوطه اتخاذ شود. مشورت کردن با پزشک و گرفتن توصیه های او در این زمینه بسیار مهم است.
در 31 مارس 2013، سازمان خدمات بهداشت ملی در انگلستان، بیش از 75,000 عمل جراحی تعویض مفصل زانو انجام داد، که تقریباً 97 درصد از این عمل‌ها ناشی از آرتروز بودند. در ایالات متحده آمریکا در سال 2010، تخمین زده شد که تعداد حدودی 719,000 بیمار پس از عمل تعویض کامل زانو از بیمارستان ترخیص شدند. استئوآرتریت علت اصلی درد و ناتوانی در افراد مسن است و در صورتی که درمان‌های دارویی و مراقبتی، علائم را تسکین ندهند، تعویض مفصل توصیه می‌شود.
پس از تعویض کامل زانو، توانبخشی با تمرکز ویژه بر فیزیوتراپی و ورزش به طور گسترده‌ای ترویج می‌یابد. در طول اقامت در بیمارستان، هدف انجام فیزیوتراپی، برنامه‌ریزی و دستیابی به اهداف عملکردی برای ترخیص بیمارستان است. فیزیوتراپی بیشتر پس از ترخیص بیمار انجام می‌شود که در واقع یک ورزش درمانی محسوب می‌شود و برای بهبود عملکرد بیمار پس از جراحی مفید است. با این حال، ارائه این خدمات می‌تواند از نظر محتوا و مدت زمان متفاوت باشد. Minns Lowe و همکارانش در یک مطالعه تحقیقاتی، 6 کارآزمایی تصادفی با مشارکت 614 بیمار را درباره اثربخشی فیزیوتراپی، بعد از عمل جراحی تعویض مفصل زانو مورد بررسی قرار دادند. در ادامه به بررسی نتایج این پژوهش علمی خواهیم پرداخت.
انجام فیزیوتراپی پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو تاثیر بسیار مثبتی بر فرایند بهبود و بازگشت به عملکرد طبیعی دارد. در زیر تاثیرات مهمی که فیزیوتراپی پس از عمل تعویض مفصل زانو دارد، آورده شده است:
1. افزایش قدرت عضلات: فیزیوتراپی، به ویژه تمرینات مقاومتی، به شما کمک می‌کند قدرت عضلات زانو را افزایش دهید. این عضلات به استحکام و پشتیبانی مفصل زانو کمک می‌کنند و در حفظ استقامت زانو و جلوگیری از ناهمواری‌های مفصلی موثر هستند.
2. بهبود حرکت و انعطاف پذیری: فیزیوتراپی شامل تمرینات مربوط به حرکت و انعطاف پذیری زانو است. این تمرینات کمک می‌کنند تا محدودیت‌های حرکتی در زانو رفع شده و انعطاف پذیری مفصل بهبود یابد.
3. کاهش درد و التهاب: فیزیوتراپی شامل تکنیک‌های ماساژ، تمدید عضلات و تمرینات آب درمانی است که به کاهش درد و التهاب در منطقه زانو کمک می‌کنند. این تمرینات می‌توانند تسکین و راحتی بیشتری برای بیماران بعد از عمل تعویض مفصل زانو فراهم کنند.
4. بهبود تعادل و استحکام عضلات اطراف زانو: فیزیوتراپی شامل تمریناتی برای بهبود تعادل و استحکام عضلات اطراف زانو می‌باشد. این تمرینات به تقویت عضلات اطراف زانو کمک می‌کنند و در پیشگیری از صدمات و بازگشت به فعالیت‌های روزمره و ورزشی موثر هستند.
5. بهبود عملکرد و بازگشت به فعالیت‌های روزمره: فیزیوتراپی بازگشت شما به فعالیت‌های روزمره را تسریع می‌کند. این شامل فعالیت‌های مثل راه رفتن، پله‌رفتن، خم شدن و دراز کشیدن است. با ادامه فیزیوتراپی، قابلیت انجام فعالیت‌های روزمره با حداکثر عملکرد بهبود می‌یابد.
با این حال، هر بیمار و عمل تعویض مفصل زانو مربوط به آن، ممکن است نیازهای ویژه‌ای داشته باشد. بنابراین، مهم است که با پزشک و فیزیوتراپیست خود مشورت کنید تا برنامه فیزیوتراپی مناسب برای شما تنظیم شود.
هدف از عمل جراحی تعویض مفصل زانو، به عنوان یک روش جراحی پیچیده، بازسازی و بهبود کامل مفصل زانو است. این عمل جراحی برای تسکین درد شدید، بهبود عملکرد زانو و افزایش کیفیت زندگی بیمارانی که دچار آرتروز شدید زانو هستند، انجام می‌شود.
بعد از عمل تعویض کل زانو، بیمار نیاز به یک بازه زمانی برای طی کردن دوره نقاهت و توانبخشی طولانی دارد. این فرآیند توانبخشی شامل جلسات فیزیوتراپی و تمرینات منظم است که بهبود قدرت عضلات زانو، انعطاف‌پذیری و حرکت را هدف قرار می‌دهند.
فیزیوتراپی پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو امری ضروری است و در طول مدت بستری در بیمارستان و پس از ترخیص، ادامه می‌یابد. هدف از انجام فیزیوتراپی پس از عمل تعویض مفصل زانو، شامل موارد زیر است:
تمرینات مختلف فیزیوتراپی، از جمله تمرینات استحکام بدن، انعطاف‌پذیری، تعادل و تمرینات هدفمند برای قدرت و استقامت زانو، توانایی بیمار را در انجام فعالیت‌های روزمره و ورزشی بهبود می‌بخشد.
مهم است که بیماران پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو به دستورات و راهنمایی‌های پزشک و فیزیوتراپیست خود پایبند باشند و برنامه توانبخشی را با دقت و پشتکار انجام دهند. از طریق همکاری با تیم درمانی، بیماران می‌توانند بهبود قابل توجهی در عملکرد زانو خود را تجربه کنند و بهبود کیفیت زندگی خود را احساس کنند.
