زنان و مردان با انجام فعالیت بدنی منظم، به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی کمک می‌کنند. معرفی تدریجی فعالیت بدنی (همراه با ارزیابی پزشک قبل از شروع برنامه ورزشی) خطرات را برای افراد کاملاً بی‌تحرک کاهش می‌دهد. سطح مناسب فعالیتی که با برنامه‌های پیاده‌روی (کاهش خطرات بیماری‌های قلبی عروقی) حاصل می‌شود به طور کلی برای همه بزرگسالان در هر طیف سنی ایمن و قابل استفاده است.
فهرست مطالب
سیستم قلبی عروقی از قلب و عروق خونی تشکیل شده است. طیف گسترده‌ای از مشکلات وجود دارد که ممکن است در سیستم قلبی عروقی به وجود آید. سکته قلبی، بیماری روماتیسم قلب و اختلال در سیستم هدایت خون به اندام‌ها.
بیماری عروق کرونر (CAD): گاهی اوقات به عنوان بیماری قلبی کرونری (CHD) گفته می‌شود، از کاهش پرفیوژن میوکارد ناشی از آنژین، انفارکتوس میوکارد (MI) و یا نارسایی قلبی ناشی می‌شود. این بیماری یک سوم تا نیمی از موارد بیماری‌های قلبی عروقی را تشکیل می‌دهد.
بیماری عروق مغزی (بیماری‌های قلبی عروقی): از جمله سکته مغزی و حمله ایسکمیک (TIA)
بیماری شریان محیطی (تمرینات بدنی D): به ویژه شامل بیماری شریانی اندام‌هایی است که ممکن است منجر به گرفتگی شود.
آترواسکلروز آئورت: از جمله آنوریسم های قفسه سینه و شکم
شناخت زود هنگام عوامل خطر و پيشگيري اوليه به طور معني داري باعث کاهش عوارض و مرگ و مير در بیماری‌های مزمن قلبي می‌شود. اصلاح سبک زندگی با رژیم، ورزش و ترک سیگار برای کاهش عوامل خطر قلبی عروقی بسیار مهم است. فعالیت بدنی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان خون بسیار مفید است.
حداقل 150 دقیقه در هفته فعالیت‌های با شدت متوسط و بیشتر از 75 دقیقه فعالیت‌های بدنی با شدت زیاد مفید است. فعالیت‌های متوسط شامل پیاده‌روی سریع (4/2 تا 4 مایل در ساعت)، دوچرخه سواری (5 تا 9 مایل در ساعت)، یوگای فعال و شنا به صورت تفریحی، در حالی که فعالیت‌های شدید شامل دویدن، دوچرخه سواری (بیشتر از 10 مایل در ساعت)، بازی تنیس، شنا و غیره است.
انجام فعالیت از کم تحرکی به سطح فعالیت تقریباً 72 دقیقه در هفته یعنی اندکی بیش از 10 دقیقه در روز، تناسب اندام را در کنار بهبود دستگاه قلبی تنفسی را به دنبال دارد.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) اظهار می‌دارد که برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، منافع قابل توجهی در سلامتی حاصل می‌شود. افراد باید در هفته 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط؛ یا 75 دقیقه با شدت زیاد و یا ترکیبی از شدت متوسط و زیاد را با توجه به میزان فشار خون انجام دهند. همچنین تأکید می‌شود که هر مقدار تمرینات بدنی منجر به افزایش مزایای سلامتی خواهد شد.
اگر تا به امروز از ویزیت رایگان و آنلاین دکتر گلشنی بهره مند نشده اید با تکمیل کردن فرم زیر می توانید منتظر تماس همکاران برای زمان و نوبت دهی باشید.
شواهدی روشن از رابطه معکوس دوز خطی بین میزان فعالیت بدنی و میزان مرگ و میر همه علل در مردان و زنان و افراد جوان و مسن وجود دارد. فعالیت بدنی، فشار خون سیستولیک و علائم آنژین را بهبود می‌بخشد و میزان خون‌رسانی در عروق فرد را افزایش می‌دهد؛ و بررسی این بیماران نشان می‌دهد که با انجام فعالیت بدنی، در افزایش کیفیت زندگی و توانایی حفظ زمان طولانی تر فعالیت ورزشی را داشته‌اند (همچنین 29٪ خطر بروز حوادث قلبی و 20٪ نرخ بستری را کاهش داده است)
یک بررسی در سال 2018 گزارش داده است: تمرینات اصلاحی و ورزشی مناسب منجر به بهبود در کنترل اتونوم قلبی افراد بیمار می‌شود و همچنین خاطر نشان می‌کند که فعالیت بدنی تنها بر زندگی فعلی فرد اثرگذار است و مشارکت ورزشی در جوانان از زندگی آینده آن‌ها محافظت نمی‌کند مگر اینکه این فعالیت حفظ شود و ادامه یابد.
ورزش و فشار خون
افراد غیرفعال 30 تا 50٪ بیشتر از فشار خون بالا نسبت به افرادی که فعالیت دارند رنج می‌برند (رابطه معکوس بین فعالیت بدنی و بروز فشار خون بالا وجود دارد)، تمرینات بدنی شدید باعث کاهش فشار خون 4 تا 10 ساعت پس از فعالیت خواهد شد؛ بنابراین، فعالیت روزانه ممکن است به پیشرفت چشمگیر بالینی برسد؛ تمرینات هوازی بیشترین مزیت را در حفظ فشار خون دارند که در نتیجه مقاومت دینامیکی و مقاومت ایزومتریک در تمرینات با شدت متوسط انجام می‌شود.
شواهد مزیت استفاده از ورزش در بیماری عروق کرونر (CAD) قانع کننده است، ورزش در پیشگیری اولیه و ثانویه نشان داده شده است. فواید ورزش بیشتر از نتایج تکنیک‌های PCI (مداخله کرونر مغزی) است. یک آزمایش کنترل شده تصادفی اخیرا با مطالعه و تشخیص میزان اثربخشی کوتاه مدت تاثیر فعالیت بدنی بر سلامت برای حفظ آمادگی جسمانی بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی پس از اتمام دوره توانبخشی قلبی انجام شد.
مطالعه بر روی مردان مبتلا به بیماری عروق کرونری پایدار، طی یک دوره دو ساله، نشان داد که مداخله ورزشی منظم از بیماری عروق کرونری سطحی نسبت به همه اقدامات بهتر عمل کرد:
میزان “Event free survival” پس از 24 ماه در گروه ورزشی 78٪ و در مقابل 62٪ در گروه بیماری عروق کرونری سطحی بود.
در دو سال، حداکثر میزان اکسیژن (VO2max) در گروه ورزشی 10٪ و در مقابل 7٪ در گروه بیماری عروق کرونری سطحی افزایش یافته بود.
نشانگرهای التهابی در گروه ورزشی بهبود یافته است: سطح پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا و سطح اینترلوکین 6 پس از دو سال ورزش متوسط 41 و 18 درصد به طور قابل توجهی کاهش یافت، به ترتیب، هیچ تغییری در گروه بیماری عروق کرونری سطحی مشاهده نشد.
تمرینات بدنی در پیشگیری ثانویه از انفارکتوس میوکارد
دستورالعمل‌های پیشگیری ثانویه برای بیماران مبتلا به انفارکتوس میوکارد:
به دنبال انفارکتوس میوکارد، بیماران باید 20 تا 30 دقیقه در روز از نظر جسمی فعال باشند تا جایی که تنفس به میزان اندک باشد. افرادی که در این سطح فعال نیستند باید به تدریج فعالیت خود را افزایش دهند. آن‌ها باید از سطحی ساده شروع کنند و با افزایش آمادگی جسمانی، مدت زمان و شدت فعالیت را افزایش دهند.
اگرچه فعالیت اوليه با استفاده از ارگومتر سنج، فعاليت بدني را در مقايسه با جلسات استاندارد توانبخشی افزايش نداد، اما يك کار آزمایی تصادفي كنترل شده استفاده از چرخه ارگومتر را در دوره بعد از عمل جراحي قلب به عنوان انتخابي مناسب براي توانبخشی بيمار دانست.
ورزش و نارسایی قلبی
فعالیت بدنی در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن قلب (CHF) نیز تاثیرگذار است: تمرین ورزشی در بیماران مبتلا به نارسایی خفیف تا متوسط قلب منجر به پیشرفت آماری معنی‌دار در حداکثر ضربان قلب، حداکثر برون ده قلبی، اوج VO2، آستانه بی هوازی، آزمون پیاده‌روی 6 دقیقه‌ای و HRQL (پرسشنامه کیفیت زندگی) می‌شود.
علائم مشکلات قلبی عروقی
علائم معمول یک مشکل قلبی عروقی شامل موارد زیر است.
ناراحتی قفسه سینه (حس فشردن و پر بودن، درد)
ناراحتی و حس درد در یک یا هر دو بازو، پشت، فک یا معده
تنگی نفس
عرق سرد
حالت تهوع
حس سبکی
ممکن است زنان علائم فوق را تجربه نکنند. در عوض، آن‌ها به احتمال زیاد موارد زیر را تجربه می‌کنند:
خستگی غیرمعمول
اختلالات خواب
ضعف
تنگی نفس
حالت تهوع یا استفراغ
درد در پشت یا فک
افزایش تغییر طی طولانی مدت در فشار خون سیستولیک با خطر بالاتری برای حوادث قلبی عروقی، مرگ و میر و بیماری همراه بود.
کالج پزشکی ورزشی آمریكا (ACSM) دستورالعمل‌هایی را منتشر كرد كه براساس دستورالعمل‌های ورزش‌های قدیمی بود اما برای تفاوت‌های فیزیولوژیکی در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر در مقایسه با افراد سالم روش‌هایی را بررسی کرد. بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر باید فعالیت بدنی روزمره و همچنین تمرینات خاصی را انجام دهند. ورزش مداوم با استفاده از گروه‌های بزرگ عضلانی (به عنوان مثال پیاده‌روی، شنا، ایروبیک گروهی) استقامت قلبی عروقی را تقویت می‌کند. تمرینات اندام فوقانی (به عنوان مثال با استفاده از ارگومتر سنج بازو) برای افرادی که مشکلات اسکلتی عضلانی در اندام فوقانی خود دارند ممکن است مفید باشد.
تمرینات مقاومتی باید در یک روش آموزشی خاص ارائه شود.
10-12 تمرین با استفاده از 10-12 تکرار با مقاومت کافی که می‌تواند به راحتی انجام شود.
حداقل سه روز غیر متوالی در هفته
با افزایش میزان ورزش، خطر صدمات اسکلتی عضلانی در مدت زمان افزایش می‌یابد.
10 دقیقه مراحل گرم کردن و سرد کردن از جمله تمرینات کششی و انعطاف‌پذیری.
40 دقیقه ورزش هوازی مداوم با فواصل زمانی که آموزش این فاصله زمانی ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری عروق کرونری و گرفتگی عروق مفید باشد.
شدت ورزش در بیماران قلبی
ورزش هوازی در برنامه‌های نظارت شده توسط متخصص ورزش درمانی باید با شدت متوسط تجویز شود. شدت شدت ورزش در بیماران قلبی را می‌توان با استفاده از روش‌های مختلف مشخص کرد.
40-85٪ VO2 max: حداکثر ضربان قلب 40-85٪ (HRmax – ضربان قلب در حال استراحت) X 40-85٪ + ضربان قلب در حال استراحت
55-90٪ HRmax: رتبه‌بندی تمرین‌های انجام شده برای نظارت بر شدت ورزش مناسب است.
نظارت بر ورزش بیماران قلبی
مشاهده بیمار
اندازه‌گیری ضربان قلب و ریتم آن
اندازه‌گیری فشار خون در هنگام فعالیت (بسته به خطرات خاص بیمار برای جلوگیری از عوارض ناشی از ورزش)
*بیمارانی که بدون نظارت مستقیم ورزش می‌کنند باید با شدت کمتری ورزش کنند.
منع ورزش در بیماران قلبی
برای جلوگیری از تحریک ایسکمی میوکارد، آریتمی قابل توجه یا علائم عدم تحمل ورزش، بیماران باید در آستانه پایین علائم، ورزش کنند.
*بیماران قلبی در معرض خطر بیشتر، باید با شدت کمتری ورزش کنند.
موارد منع مطلق انجام ورزش:
آسم کنترل نشده یا ضعیف، کنترل سرطان یا اختلالات خونی در هنگام درمان یا بیماری که باعث لکوسیت های کمتر از 5/0 تا ۵/۱۰ لیتر، هموگلوبین زیر 60 گرم در لیتر یا پلاکت خون پایین می‌شود.
COPD: بیماران قبل از آموزش باید در حالت پایدار باشند و میزان اشباع اکسیژن باید بالاتر از 90 و حدود 88٪ باشد.
دیابت، اگر قند خون بیشتر از 13 میلی مول در لیتر یا کمتر از 5/5 میلی مول در لیتر باشد.
بیماران مبتلا به نوروپاتی محیطی یا اتونومی دیابتی یا زخم پا باید از انجام فعالیت‌های با وزنه خودداری کنند.
پوکی استخوان: از فعالیت‌هایی با خطر بالای به زمین افتادن خودداری کنید.
تب: برای جلوگیری از خطر ابتلا به میوکاردیت باید مرتب چک شود.
وجود سرگیجه‌های غیر قابل توضیح
آمبولی حاد ریوی یا انفارکتوس ریوی
نفس کشیدن بیش از حد یا غیر قابل توضیح همراه با فشار
وجود هر بیماری شدید
داروی ضد فشار خون می‌تواند بر ورزش تأثیر بگذارد و باید در هنگام تجویز، برنامه ورزشی توسط پزشک مد نظر قرار گیرد. مسدود کننده‌های بتا باعث کاهش ظرفیت ورزشی می‌شوند زیرا اثر محافظتی ایجاد می‌کند، به این معنی که اجازه نمی‌دهد ضربان قلب بیش از یک نقطه مشخص افزایش یابد؛ بنابراین نباید از ضربان قلب هدف برای نظارت استفاده شود. در عوض اجازه دهید بیمار از میزان فشار ناشی از تمرین (RPE) استفاده کند یا قلب هدف را با تست استرس درجه بندی شده در حالی که بیمار از دارو استفاده می‌کند، محاسبه کند. مهارکننده‌های گشاد کننده عروق، آلفا و کلسیم ممکن است منجر به خون‌رسانی ناگهانی شود.
افت فشار هنگام ورزش یا بعد از آن
گرم کردن و سرد کردن مناسب به بهبود فشار خون در ورزش کمک خواهد کرد. باید این تمرینات را به بیماران آموزش دهید.
خطر انجام ورزش در بیماران قلبی
خطر ورزش برای بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب: انفارکتوس حاد میوکارد، ایست قلبی و مرگ ناگهانی.
بررسی سیستماتیک اخیر و متاآنالیز سلامت قلب و عروق ورزشکاران حاکی از افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در برخی از ورزشکاران، در درجه اول بازیکنان فوتبال است.
نتایج داده‌های به دست آمده:
1 انفارکتوس میوکارد در هر ساعت از 294000 بیمار
1 ایست قلبی در هر ساعت از 112000 بیمار
1 مرگ در هر ساعت از 784000 بیمار
بیش از 80٪ افرادی که علائم ایست قلبی را هنگام انجام ورزش گزارش کرده‌اند با موفقیت به بهبودی دست یافته‌اند.
نتیجه‌گیری
عدم تحرک جسمی یک عامل خطرناک در ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی است.
توان‌بخش‌ها در تشویق و آموزش بیماران قلبی عروقی در رابطه با مزایای تمرینات بدنی نقش به سزایی دارند.
فعالیت بدنی به عنوان بخشی از سبک زندگی سالم توصیه می‌شود.
به طور کلی، یک رابطه معکوس بین فعالیت بدنی با کل بیماری‌های قلبی عروقی (ترکیب CHD و سکته مغزی) وجود دارد.
به طور کلی تمرینات بدنی کیفیت زندگی را افزایش می‌دهند و هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی را کاهش می‌دهد. تمرینات بدنی مزایای فیزیولوژیکی زیادی دارند. نشان داده شده است كه تمرينات ورزشي باعث افزايش حداكثر جذب اكسيژن (VO2max)، بهبود عملكرد قلب و بهبود جريان خون ذخیره‌ای ميوكارد می‌شود.
ورزش به صورت جلسات توانبخشی قلبی باعث کاهش افسردگی در بیماران قلبی می‌شود که از وقایع مهم عروق کرونر رنج می‌برند و افسردگی بستری در بیمارستان را کاهش می‌دهد و کاهش طولانی مدت در تمام علل مرگ و میر را در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی نشان می‌دهد.
