سالمندی ممکن است به عنوان یک مجموعه عملکردی از چندین عامل در نظر گرفته شود که با بالا رفتن سن اتفاق می افتد. ضعیف شدن حرکات، باعث اختلال در سازگاری فرد با محیط می شود و این موضوع می تواند اثرات اجتماعی و روانی نامطلوبی را برای فرد به دنبال داشته باشد. به طور طبیعی ضعیف شدن و کاهش قدرت عضلانی از 25 سالگی آغاز می شود و تا 30 سالگی و پس از آن نیز ادامه می یابد. همچنین با بالا رفتن سن انعطاف پذیری عضلات و مفاصل نیز تحت تاثیر قرار می گیرد. کمبود این دو فاکتور باعث می شود تا تعادل در سالمندان تحت تاثیر قرار گیرد و خطر سقوط و زمین خوردن در آن ها افزایش یابد. همچنین این موضوع می تواند بر مشکلات تنفسی و وضعیت نامناسب و پاسچر بدنی این گروه از افراد تاثیرگذار باشد. بنابراین حفظ تحرک بدنی جزو مهمترین عوامل برای حفظ سلامتی در سالمندان میباشد.ما در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم: آیا رابطه ای بین آبدرمانی و تعادل در سالمندان وجود دارد؟
فهرست مطالب
اگر تا به امروز ویزیت نشده اید لطفا فرم زیر را تکمیل نمایید تا همکاران ما با شما تماس گرفته و زمان ویزیت آنلاین رایگان را با شما هماهنگ نمایند.
سقوط و زمین خوردن در سالمندان جزو بزرگترین معضلات بهداشت عمومی در میان سالمندان و یکی از اصلی ترین علت های مرگ و میر در این دسته از افراد است. از جمله عوامل تاثیرگذار در این موضوع، می توان ضعف عضلانی، استفاده از داروهای خواب آور و روان گردان، نقص بینایی و مخاطرات محیطی را نام برد. در این بین زنان به علت داشتن توده چربی بیشتر و قدرت عضلانی ضعیف تر، بیشتر در معرض زمین خوردگی قرار می گیرند که این موضوع می تواند منجر به بیماری هایی مانند تخریب مفاصل و یا حتی افسردگی شود.
برای روشن تر شدن موضوع می توان به آمارهای سازمان بهداشت جهانی در آمریکا اشاره نمود. بر طبق این آمار حدود 30 درصد از سالمندان در آمریکا دچار سقوط و زمین خوردگی می شوند که حدود 5 درصد از این زمین خوردگی ها منجر به شکستگی در ناحیه لگن می شود. همچنین هزینه درمان شکستگی های ناشی از سقوط سالمندان سالانه بیش از 10 میلیارد دلار است!
تحقیقات نشان داده اند که فعالیت بدنی می تواند روند از دست دادن توده های عضلانی و استخوانی و به تبع آن خطر شکستگی در اثر فقدان این موارد را تا 60 درصد کاهش دهد. علاوه بر این موضوع افزایش قدرت عضلانی باعث بالا رفتن استقامت قلبی عروقی، انعطاف پذیری و تعادل می شود و این عوامل در ارتباط با هم می توانند خطر سقوط در سالمندان را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.
آب درمانی از دیرباز به عنوان روشی کم خطر برای درمان بیماری های رماتیسمی، اورتوپدی و عصبی مورد استفاده قرار گرفته است و امروزه نیز توجه به این زمینه بسیار افزایش یافته است. ویژگی های فیزیکی تمرینات آبدرمانی، بسیاری از اهداف توانبخشی و بدنی مورد نیاز برای افراد سالمند را طی یک جلسه فراهم می کند. این محیط برای افراد سالمند محیطی ایمن و کارامد در نظر گرفته می شود و می تواند همزمان هم اختلالات اسکلتی عضلانی و هم تعادل را تحت تاثیر قرار دهد. علائم متعددی مانند درد، ضعف عضلانی، نقص تعادل، چاقی، بیماری های آرتریت و اختلالات راه رفتن و غیره، انجام تمرینات روی زمین را برای سالمندان دشوار می کند.
اما وضعیت بدن در تمرینات آبدرمانی متفاوت است، زیرا بار اضافی مفصل کاهش می یابد و خطر سقوط و آسیب کمتر می شود. علاوه بر این، شناور شدن به افراد اجازه می دهد تا تمرینات و حرکاتی را انجام دهند که نمی توانند روی زمین انجام دهند. مطالعات اندکی به بررسی تاثیر آب درمانی بر تعادل سالمندان پرداخته اند اما همه آن ها مزایای این تمرینات را بر کاهش نوسانات وضعیتی، افزایش عملکرد فانکشنال و بهبود در انجام فعالیت های شخصی نشان داده اند. به همین دلیل می خواهیم باهم در این مقاله یکی از تحقیقات انجام شده در این زمینه را بررسی کنیم.
طی تحقیقی که بر روی 28 سالمند کم تحرک بین سال های 64 تا 79 انجام شد، تاثیر تمرینات آب درمانی در مقایسه با دیگر تمرینات مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق 14 سالمند در گروه آزمایش (یا تمرین های آب درمانی) و 14 سالمند دیگر در گروه کنترل قرار گرفتند. (گروه کنترل گروهی است که برای مقایسه تاثیر گروه آزمایش در نظر گرفته می شود). گروه آزمایش تحت 8 هفته تمرینات آب درمانی و پس از 8 هفته توسط تست های تعادل مورد ارزیابی قرار گرفتند. در پایان اختلاف بسیار زیادی در بین دو گروه کنترل و آزمایش دیده شد و گروهی که تحت تمرینات آب درمانی قرار گرفته بودند به صورت چشمگیری تعادل بهتری از خود نشان دادند.
سایر تحقیقات انجام شده نیز نشان داده اند که آبدرمانی در افرادی که ترس از افتادن دارند می تواند بسیار تاثیرگذار باشد. آب دارای خواص ویسکوزیته و گران رَوی بالایی است. این موضوع باعث می شود تا روند حرکات در آن کاهش یابد و زمین خوردن را به تعویق اندازد و به تبع آن باعث می شود تا فرد زمان کافی برای به دست آوردن وضعیت بدنی مناسب را که از تعادل خارج شده است، را داشته باشد. شناوری به عنوان یک تکیه گاه عمل می کند که ترس از سقوط را کاهش می دهد.
به این ترتیب، افراد می‌توانند فراتر از محدودیت‌های ثباتی خود، بدون ترس از عواقب سقوطی که روی زمین رخ می‌دهد، به چالش کشیده شوند. همچنین نکته جالب توجهی که در طی این تحقیق به دست آمد این بود که که در مرحله اول برنامه (هفته اول تا ششم) افزایش بیشتری در تعادل مشاهده شد. این نتایج احتمالاً به این دلیل رخ داده اند که پاسخ به ورزش بدنی در هفته های اول درمان بسیار مشهودتر است. در فاز اولیه تمرینات، همواره سازگاری عصبی غالب است و در فاز میانی تمرینات، بیشتر سازگاری عضلانی دیده می شود.
از آنجایی که در افراد مسن، افزایش قدرت عضلانی عمدتاً به دلیل سازگاری های عصبی است بنابراین در طی شش تا هشت هفته اول تمرین این روند با شدت بیشتری اتفاق میافتد. در واقع این طور به نظر می رسد که هرچه مدت روند تمرینات بیشتر ادامه داشته باشد ممکن است میزان سازگاری عصبی روند کندتری را دنبال کند اما قدرت عضلانی افزایش بیشتری داشته باشد.
