کف پای صاف انعطاف پذیر چیست؟

بیماری کف پای صاف انعطاف پذیر معمولا در دوران کودکی رخ می‌دهد و ممکن است تا بزرگسالی نیز ادامه یابد. اصطلاح “انعطاف پذیر” به این معنی است که کف پا در زمان تحمل وزن بدن صاف می‌شود، در حالی که با بلند کردن پا و برداشته شدن وزن بدن از روی آن، قوس پا به حالت عادی باز می گردد.

سطح کف پای نوزادان تازه متولد شده به علت وجود یک لایه ضخیم از چربی که ممکن است تا چندین سال پس از تولد باقی بماند، صاف به نظر می‌رسد. توضیح پزشکی پذیرفته شده برای کف پای صاف انعطاف پذیر، قوس بیش از حد انعطاف پذیری است که دلیل عمده آن حرکت زیاد از حد مفصل ساب تالار است. در این مقاله، آسیب شناسی و مدیریت بیماری کف پای صاف انعطاف پذیر در کودکان، همراه با روش تشخیصی و درمان ارتز را شرح می‌دهیم. رویه‌های شرح داده شده در این مقاله توسط هیات بررسی نهادی نویسندگان تایید شده است. همچنین، به همه بیماران و خانواده‌هایشان اطلاع داده شد که داده‌های پرونده برای انتشار ارسال می‌شود و همه افراد شرکت کننده، رضایت خود را اعلام کردند.

فاشیای پلانتار چیست؟

فاشیای پلانتار یا نیام کف‌پایی، یک رباط است که از استخوان پاشنه تا انگشتان پا کشیده شده است و باعث قوس دار شدن کف پا می‌شود. برخی از پزشکان ارتوپد پیشنهاد کرده‌اند که ضعف عضلانی در ناحیه فاشیای پلانتار در صاف بودن کف پا موثر است. بنابراین تمرینات تقویت عضلات را برای بهبود قوس کف پا توصیه می‌کنند.

آیا بدشکلی کف پای صاف انعطاف پذیر به طور خود به خود بهبود می یابد؟

ارتفاع قوس کف پا معمولاً در دهه اول زندگی کودکان و نوزادان به طور خود به خود افزایش می‌یابد. همچنین تصور می‌شود که بیماری کف پای صاف انعطاف پذیر در کودکان، به طور خود به خود از طریق این سه فرآیند بهبود می یابد:

• در نوزادان با رشد عصبی-عضلانی، تعادل حرکتی افزایش می‌یابد و کنترل در حرکت گروه‌های عضلانی دیستال اندام تحتانی بهبود می‌یابد.
• نوزادان از بدو تولد تا 2-3 سالگی از نظر فیزیولوژیکی مفاصل سستی دارند. این مشکل پس از 3 سالگی معمولا بر طرف و مفاصل محکم‌تر خواهد شد.
•  همچنین با رشد نوزاد ساختارهای پا به طور فزاینده‌ای استخوانی می‌شوند و استحکام استخوان سه پایه تحمل کننده وزن بدن، افزایش پیدا خواهد کرد.
• بر اساس تحقیقاتی که تا کنون در رابطه با بیماری کف پای صاف انعطاف پذیر انجام شده است، آمار و ارقام نشان داده است که کف پای صاف انعطاف پذیر در نوزادان معمول و در کودکان شایع است. با این حال، قوس کف پا در اکثر کودکان در دهه اول زندگی، خود به خود ایجاد می‌شود و به پای بزرگسالان شبیه می‌شود. واندر وایلد گزارش داد که رادیوگرافی‌های انجام شده از پای هفتاد و چهار نوزاد عادی و کودکانی که در محدوده سنی شش تا 127 ماه قرار داشتند، بهبود خود به خودی قوس کف پا  را نشان داده است.

 در مرحله ایستادن در پا چه اتفاقی می افتد؟

استخوان درشت نی و تالوس در نیمه اول مرحله ایستادن به صورت داخلی می‌چرخند و کمپلکس مفصل ساب تالار به عقب برمی‌گردد. در قسمت آخر مرحله ایستادن، درشت نی و تالوس به سمت بیرون می‌چرخند، بنابراین کمپلکس مفصل ساب تالار برعکس می‌شود و تالوس به سمت بالا خم می‌شود و در نتیجه پا در حالت ایستاده قرار می‌گیرد.

با این حال، در بیماری کف پای صاف انعطاف پذیر، پا این وارونگی طبیعی را در مرحله آخر مرحله ایستادن نشان نمی‌دهد و مکانیزم حرکتی را ناقص می‌کند. این نقص، به طور بالقوه می‌تواند منجر به خستگی پا و ساق آن شود.

 آیا صافی کف پا باعث درد پا می شود؟

باور عمومی بر این است که کف پای صاف انعطاف پذیر باعث خستگی و ایجاد درد در آن می‌شود. این طرز فکری کاملا اشتباه است، زیرا تحقیقات بسیاری که در این رابطه انجام شده است، نشان داده است که صافی کف پا دلیل درد، شکستگی یا آسیب پا نیست. در یک مطالعه که  در مورد نوع قوس پا در ارتش آمریکا انجام شد، نتایج نشان داد، خطر شکستگی پا در سربازانی که دارای کف پای صاف بودند، نسبت به افرادی که قوس‌ کف پای متوسط یا زیاد داشتند، به طور قابل‌توجهی کمتر بود.

 یک مطالعه  دیگر  بر روی 246 کارآموز پیاده نظام ارتش ایالات متحده، طی یک برنامه آموزشی دقیق 12 هفته‌ای، انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که افرادی که قوس پای کمی دارند در معرض خطر افزایش آسیب‌دیدگی قرار ندارند.

همچنین در تحقیق دیگر کف پای 99 کارمند مرد و زن خواربارفروشی بررسی شد. نتایج نشان داد که هیچ ارتباطی بین میزان قوس پا و شدت درد وجود ندارد. بنابراین، نمی‌توان به طور مشخص مزایای درمان بیماری کف پای صاف انعطاف پذیر مورد بررسی قرار داد و این مسئله اندکی مبهم است.

مدیریت صافی کف پای انعطاف پذیر

یکی از مهم ترین پیشنهاداتی که پزشکان و محققان در رابطه با درمان بیماری کف پای صاف انعطاف پذیر، مطرح کرده‌اند، استفاده از کفش مناسب است. اعتقاد بر این است که استفاده از کفش نامناسب در بروز بیماری کف پای صاف انعطاف پذیر در کودکان نقش قابل توجهی دارد. در تحقیقی که بر روی تاثیر کفش در رشد قوس داخلی کف پا انجام شد، نتایج قابل تاملی به دست آمد. این تحقیق توسط رائو و جوزف انجام شد و در آن کف پای 2300 کودک بین 4 تا 13 در هند مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که صافی کف پا در کودکان هندی که کفش می‌پوشیدند نسبت به کسانی که کفش، دمپایی یا صندل نمی‌پوشیدند، شایع‌تر بود. چندین پزشک گزارش کرده‌اند که افزایش ارتفاع قوس پا، هم از نظر بالینی و هم از نظر رادیوگرافی، با استفاده از کفش‌های اصلاحی، قالب‌های سفارشی برای قوس پا یا ارتزهای سفارشی امکان پذیر است.

آیا استفاده از ارتز در درمان بیماری کف پای صاف موثر است؟

از سوی دیگر، تعدادی از تحقیقات حیاتی انجام گرفته در مورد درمان کف پای صاف انعطاف پذیر با کفش‌های اصلاحی، تکیه‌گاه‌های قالب‌گیری شده سفارشی یا ارتزهای سفارشی، هیچ اثر درمانی مثبتی نشان نداده‌اند. ونگر و همکارانش یک مطالعه جامع را روی 129 کودک برای تعیین تاثیر کفش‌های اصلاحی انجام دادند، و هیچ تاثیری بر روند صافی کف پای انعطاف‌پذیر در کودکان نیافتند.

دکتر استاهلی نشان داد که درمان بیماری کف پای صاف انعطاف پذیر  با ارتز یا کفش طبی در کودکان، نه تنها بی اثر است، بلکه ناراحت کننده و خجالت آور است. علاوه بر این، بر اساس مطالعات روانشناسی انجام شده، نتایج نشان داد کسانی که در دوران. کودکی از کفش‌های اصلاح‌شده استفاده می‌کردند، عزت نفس پایین‌تری نسبت به افراد دیگر نشان دادند.

نتیجه‌گیری: بهترین روش‌های درمان کف پای انعطاف پذیر در کودکان

کف پای صاف انعطاف پذیر (Flat Foot) در کودکان،  معمولاً یک وضعیت طبیعی است و بیشتر آنها در طول رشد و تکامل نرمال پاهای متعادلی دارند. اغلب کودکانی که به تازگی راه رفتن یا شروع فعالیت‌های ورزشی را آغاز کرده‌اند، این شرایط را دارند. اگر کودک شکایتی از درد، ناراحتی یا مشکلات حرکتی ندارد، نیاز به درمان ویژه‌ای ندارد. با این حال، اگر شما به هر دلیلی نگران هستید یا کودک شما علائم خاصی دارد، بهتر است با پزشک متخصص  در بیماری‌های پا و زانو مشورت کنید. آنها می‌توانند به شما راهنمایی کنند و نظریه‌های مختلف درمانی را بررسی کنند. در مواردی که درمان لازم است، روش‌های زیر ممکن است مورد استفاده قرار بگیرند:

• فعالیت‌های ورزشی: انجام تمرینات ورزشی خاصی مانند پیاده روی، شنا، دوچرخه‌سواری و تمرینات استقامتی می‌تواند عضلات پا را تقویت کند و در بهبود شرایط کف پای صاف انعطاف پذیر کمک کند.
• کفش‌های مخصوص: استفاده از پاپوش‌هایی که دارای پشتیبانی قوی در مناطق قوس پا (قوس متوسط و قوس داخلی) هستند، می‌تواند به کاهش ناراحتی و درد مرتبط با کف پای صاف انعطاف پذیر کمک کند.
• کفپایی‌های ضد ضربه: استفاده از کفپایی‌های ضدضربه و پشتیبانی کننده می‌تواند فشار روی قوس پا را کاهش دهد و به حرکت کردن راحت کودک کمک کند.
• فیزیوتراپی: جلسات فیزیوتراپی با یک توانبخشی حرفه‌ای می‌تواند به بهبود استحکام عضلات پا و افزایش انعطاف پذیری آنها کمک کند. تمرینات خاصی برای تقویت عضلات قوس پا و طبیعی کردن حرکت‌های پا می‌تواند درمانی موثر باشد.