درد زانو زمانی که مفصل را خم یا راست میکنید، اغلب ناشی از آرتروز، التهاب تاندون، التهاب کیسههای بورسا یا درد کشککی ران است. اگر هنگام نشستن زانوهای شما درد میکند، ممکن است به دلیل نشستن در وضعیت نامناسب یا نشستن طولانیمدت باشد.
اغلب افراد، هنگام نشستن روی پاشنه و یا چهارزانو نشستن، زانودرد را تجربه میکنند. این پوزیشنها به مفاصل زانو فشار وارد میکند و میتواند باعث ناراحتی در آنها شود. بااینحال، اگر فقط خمکردن زانو یا پایین آوردن بدن هنگام نشستن روی صندلی باعث درد میشود، باید زانوی خود را معاینه کنید. هنگام تعیین علت درد، پزشک محل درد و فعالیتهایی را که آن را تشدید میکند، در نظر میگیرد.
این مقاله دلایل مختلفی را توضیح میدهد که ممکن است زانوهای شما هنگام خمشدن و یا نشستن را آزاد دهد. همچنین راههای تسکین درد زانو و نحوه محافظت از زانو برای جلوگیری از زانودرد هنگام خمشدن را موردبحث قرار میدهد.
مفصل زانو از چند قسمت تشکیل شده است. استخوان ساق پا (درشتنی)، استخوان ران (فمور) و کاسه زانو (کشکک) که توسط عضلات، تاندونها و رباطها در کنار هم نگه داشته میشوند. این مفاصل توسط غضروف و سایر ساختارهای بافت نرم؛ مانند کپسولهای مفصلی و بورسا محافظت میشوند. زانودرد میتواند نشاندهنده وجود مشکل در هر یک از این ساختارها باشد.
در اینجا نگاهی به دلایل مختلفی میاندازیم که ممکن است باعث درد در زانوی شما هنگام خمکردن پا و یا نشستن باشد.
فهرست مطالب
آرتریت زانو میتواند آرتروز یا آرتریت التهابی باشد که شامل آرتریت روماتوئید (RA) و آرتریت پسوریاتیک است. این آرتریتها ممکن است علل ریشهای متفاوتی داشته باشند، اما هر دو احساس سوزش، پیچخوردگی، درد یا سوزنسوزن را در مفصل زانو به وجود میآورند. آرتریت همچنین ممکن است باعث قفلشدن زانوی شما به هنگامی که آن را خم میکنید یا وقتی میخواهید وزن را روی آن پا تحمل کنید، نیز شود.
استئوآرتریت، شایعترین نوع آرتریت زانو است و زمانی اتفاق میافتد که ساختارهای مفصلی از بین میروند. معمولاً بهعنوان ساییدگی زانو شناخته میشود و به دلیل آسیبهای گذشته یا استفاده بیش از حد ناشی از افزایش سن اتفاق میافتد.
در آرتروز، بافتهای نرم و غضروفهایی که از مفصل شما محافظت میکند، فرسایش مییابند و حرکات زانو را برای شما دردناک میکنند. بدون بافتهای نرم برای محافظت از استخوانهای زانو، ممکن است زانوها در جای خود قفل شوند یا بیشتر مستعد آسیب باشند.
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که باعث میشود سیستم ایمنی بدن به بافتهای مفصلی شما حمله کند. باگذشت زمان، التهاب باعث ازبینرفتن بافتهای نرم میشود.
در هنگام ابتلا به آرتریت روماتوئید، زانوهای شما ممکن است احساس سفتشدن داشته باشند (معمولاً در صبح این وضعیت بدتر میشود) و ممکن است چرخاندن پاها یا خمکردن زانوها برای شما دشوار باشد و پس از نشستن، ممکن است ایستادن روی پاها دشوار باشد. برخلاف استئوآرتریت، در آرتریت روماتوئید درد معمولاً با فعالیت بدتر میشود.
زانوی دونده که بهعنوان سندرم کشکک رانی نیز شناخته میشود، دردی است که در نزدیکی کلاهک کشکک زانوی شما ایجاد میشود و به دلیل آسیب به بافتهای نرم اطراف زانوی شما ایجاد میشود. زانوی دونده میتواند ناشی از موارد زیر باشد:
فشار بیش از حد در حین ورزش
آسیب به عضلات همسترینگ که میتواند فشار بیشتری به زانوهای شما وارد کند
متولد شدن با کاسه زانو با شکل غیرطبیعی
ورزشکاران دوومیدانی و پرشی بهویژه در معرض زانوهای دونده هستند
علائم زانوی دونده عبارتاند از:
درد مبهم هنگام نشستن
درد هنگام خمکردن یا صافکردن زانو
زانودرد هنگام ایستادن پس از نشستن طولانیمدت
ممکن است ضعف زانو را تجربه کنید یا احساس تقتق یا کلیک در زانوی خود داشته باشید. همچنین ممکن است هنگام خمکردن زانو صدای ترکیدن یا ترکخوردن بشنوید.
زانوی دونده اغلب موقتی است و میتواند با استراحت، فیزیوتراپی و حمایت از زانو بهبود یابد، پزشک شما میتواند به شما کمک کند تا یک برنامه مراقبت فردی داشته باشید که برای شرایط خاص شما مناسب است.
چندین تاندون از زانو حمایت میکنند. التهاب هر یک از این تاندونها (تاندونیت) میتواند باعث درد زانو در هنگام خمشدن ساق پا شود. محل و نوع درد سرنخهایی را برای علت ایجاد این درد مشخص میکند و میتواند شامل موارد زیر باشد:
تاندونیت همسترینگ هنگام خمشدن باعث درد در پشت ران و پشت زانو میشود
تاندونیت کشکک در جلوی زانو یا در پایه کلاهک زانو احساس میشود و در هنگام خمشدن باعث ایجاد درد بسیار شدید یا سوزش میشود
تاندونیت عضلات چهارسر ران باعث ایجاد درد در بالا یا جلوی کاسه زانو میشود
نوار ایلیوتیبیال یک نوار ضخیم از بافت فیبری است که از مفصل ران شروع شده و در امتداد بیرونی ران تا استخوان ساق پا (درشتنی) درست زیر مفصل زانو امتداد دارد. سندرم ایلیوتیبیال باند باعث درد سوزشی در قسمت خارجی زانو میشود که به باسن و یا ران گسترش مییابد.
این سندروم معمولاً دوندگان یا دوچرخهسواران را تحتتأثیر قرار میدهد و زمانی که این افراد تازهوارد فعالیت میشوند شایعتر است. ۷ زانودرد ناشی از سندرم نوار ایلیوتیبیال، معمولاً هنگام ورزش رخ میدهد، اما ممکن است پس از پایان تمرین نیز ادامه یابد.
بورسیت کشکک یک کیسه نازک پر از مایع روی کاسه زانو است. زانوزدن برای مدت طولانی میتواند باعث التهاب و تحریک بورس شود، وضعیتی که بهعنوان بورسیت پیش کشکک یا زانوی خدمتکار شناخته میشود.
علائم بورسیت پیش کشکک یا زانو عبارتاند از:
درد هنگام خمکردن یا صافکردن پا
کاهش یا محدودیت دامنه حرکتی
تورم یا قرمزی در جلوی زانو
بورسیت کشکک در مشاغلی که نیاز به زانوزدن زیاد دارند شایع است. بزرگترین خطر بورسیت کشکک زانو، عفونت است.
کیست بیکر یک کیسه پر از مایع در پشت مفصل زانو است. مایع اضافی مفصل زانو از پشت کپسول مفصلی عبور میکند و باعث ایجاد کیستی میشود که در ناحیه پشت زانو (حفره پوپلیتئال) بیرونزده است. گاهی اوقات کیست پوپلیتئال نامیده میشود و باعث برآمدگی قابلمشاهده در پشت زانو میشود.
کیست بیکر باعث درد و تورم در پشت مفصل زانو میشود و درد با فعالیت بدتر میشود. درد اغلب بهصورت سفتشدن و خشکی مفاصل در هنگام خمشدن یا صافشدن توصیف میشود.
علائم پارگی کیست بیکر شبیه ترومبوز وریدی عمقی، نوع خطرناکی از لخته خون است، و باید توسط یک پزشک ارزیابی شود.
تشخیص نوع زانودرد اغلب به ترکیبی از معاینه فیزیکی، مطالعات تصویربرداری و آزمایش خون نیاز دارد. پزشک شما ممکن است از موارد زیر برای ارزیابی درد زانو شما استفاده کند.
معاینه فیزیکی میتواند به پزشک شما کمک کند تا بفهمد دقیقاً کجا و چرا زانوی شما آسیبدیده است. پزشک ممکن است احساس کند زانوی شما دارای تورم، سوزش یا آسیبهای احتمالی شده است. ممکن است از شما بخواهد که راه بروید، زانوی خود را کشش دهید، بنشینید یا زانوی خود را خم کنید تا دامنه حرکتی را مشاهده کند.
پس از انجام معاینه فیزیکی، پزشک شما ممکن است درخواست آزمایش خون کند. آزمایشهای آزمایشگاهی میتوانند به تمایز بین استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید یا سایر بیماریهای خودایمنی کمک کنند. آزمایش خون همچنین عفونت، سرطان، بیماری لایم یا سایر بیماریهایی که میتوانند باعث زانودرد شوند را رد میکند.
تصویربرداری با اشعه ایکس یا MRI میتواند به پزشک شما کمک کند تا وضعیت استخوانها و مفاصل شما را ارزیابی کند. معمولاً از مطالعات تصویربرداری برای شناسایی شکستگیهای استخوان، آرتریت، آسیبهای بافت نرم و سایر مشکلات ساختاری زانو استفاده میشود.
برنامه درمانی شما به علت و شدت زانودرد شما بستگی دارد. گزینههای درمانی از تغییرات اساسی در شیوه زندگی تا جراحی متغیر است.
برخی از مداخلات برای زانودرد، شامل تغییر در شیوه زندگی شما میشود. کاهش وزن معمولاً بهعنوان اولین درمان برای زانودرد توصیه میشود. پزشک شما ممکن است پیادهروی، شنا و سایر ورزشهایی با ضربههای پایین را به شما توصیه کند تا به شما کمک کند کالری بسوزانید بدون اینکه فشار زیادی به زانوهایتان وارد شود.
برخی افراد رژیم ضدالتهابی را برای تسکین درد زانو مفید میدانند. علاوه بر این، زردچوبه، آبلیمو، آنتیاکسیدانها و اسیدهای چرب امگا 3 ممکن است به کاهش التهاب مفاصل زانو کمک کند.
اگر هنگام نشستن در حالت استراحت زانوهای شما درد میکند، میتواند نشانه این باشد که در وضعیت نامناسبی نشستهاید یا به عبارت سادهتر شما بیش از حد و به مدت طولانی نشستهاید. برای تمایز بین درد زانو ناشی از مشکلات ساختاری و نحوه نشستن، موارد زیر را امتحان کنید:
در طول روز پاهای خود را دراز کنید. شش تا هشت ساعت نشستن در طول روز کاری ممکن است زانوهای شما را سفت کند و خطر ابتلا به سایر نگرانیهای سلامتی مانند بیماریهای قلبی عروقی را در شما افزایش دهد.
از برخی موقعیتهای نشستن خودداری کنید یا آن را محدود کنید. برخی از وضعیتهای نشستن میتوانند فشار بیشتری بر زانوهای شما وارد کنند. بهعنوانمثال، نشستن روی زمین بهصورت چهارزانو، زانوزدن یا نشستن روی پاشنه پا به رباطهای اطراف کلاهک زانو فشار وارد میکند.
یک صندلی راحت پیدا کنید. هنگام نشستن، زانوهای شما باید راحت باشند – تقریباً هم سطح باسن و در زاویه 90 درجه. اگر صندلی اداری را تنظیم میکنید، هنگام ایستادن در کنار آن، اطمینان حاصل کنید که صندلی دقیقاً زیر زانوهای شما قرار دارد. این موضوع باعث میشود تا اطمینان حاصل کنید که پاهای شما هنگام نشستن روی زمین صاف هستند.
اگر پس از انجام این تنظیمات، زانوهای شما همچنان درد میکند، با پزشک خود مشورت کنید. آنها میتوانند به شما کمک کنند تا تشخیص دهید که آیا یک بیماری باعث درد زانو شما شده است یا خیر.
نگهداشتن کمپرس سرد یا گرم روی زانو ممکن است به کاهش درد و تورم مفاصل کمک کند. یخ معمولاً برای جراحات و التهابات جدید توصیه میشود. گرما میتواند به تسکین درد مرتبط با سفتی مفاصل و درد مزمن کمک کند
مسکنهای بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن معمولاً برای تسکین درد زانو استفاده میشوند.
اگر این داروهای درد شما را تسکین ندهند، پزشک شما ممکن است یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی قویتر (NSAID) یا یک مسکن استروئیدی مانند پردنیزون را تجویز کند.
ممکن است برای درد شدید و حاد یک دوره کوتاه مسکنهای مخدر تجویز شود. بااینحال، مواد افیونی خطر اعتیاد بالایی دارند و باید فقط به مقدار کم مصرف شوند.
مطمئن شوید و از پزشک خود بپرسید که آیا مصرف هر یک از این داروها بیخطر است یا خیر. برخی از افراد، مانند کسانی که بیماری کبدی دارند، نمیتوانند استامینوفن مصرف کنند، برخی دیگر از افراد مانند کسانی که بیماری عروق کرونر یا بیماری مزمن کلیوی دارند، نمیتوانند NSAID مصرف کنند.
بسته به علت درد زانو، پزشک ممکن است فیزیوتراپی را برای شما تجویز کند. یک فیزیوتراپیست میتواند تمریناتی را برای تقویت عضلات حمایتکننده از زانو و سایر روشهای درمانی، از جمله تحریک الکتریکی عضلات و استفاده از اولتراسوند را برای شما به کار گیرد
تحقیقات نشان میدهد که طب سوزنی میتواند به تسکین درد مزمن کمک کند. بااینحال، تحقیقات در مورد اینکه آیا برای درد زانو مؤثر است یا خیر، متفاوت است.
ممکن است از زانوبند برای حمایت از زانو در حین کار یا ورزش استفاده شود. گذاشتن اوتز و کفی کفش نیز ممکن است به کاهش فشار زانو کمک کند.
