سندرم ITB (سندرم ایلیوتیبیال) یکی از علل شایع آسیب در زانوی دوندگان است و میتواند تا 22٪ از آسیبهای بیش از حد در دوندهها را به خود اختصاص دهد. این مشکل نتیجهی یک ضربه مکرر است تا یک حادثه خاص، که به دلیل تمرینات مکرر و بیش از حد در این افراد به وجود میآید.
نوار ایلیوتیبیال به یک برجستگی استخوانی (کندیل استخوان ران) در قسمت خارجی زانو متصل میشود. با حرکت به سمت جلو و عقب روی این نقطه نازک میلغزد. این لغزش تکراری میتواند اصطکاک اضافی ایجاد کند، به ویژه هنگامی که زانو در زاویه 30 درجه خم شود که این اتفاق معمولاً هنگامی رخ میدهد که پای فرد هنگام دویدن به زمین برخورد میکند. به این منطقه از زاویه 30 درجه خم شدن زانو، «ناحیه برخورد» یا تحت فشار قرار گرفتن ساختارهای تحریک شده در قسمت خارجی زانو گفته میشود، در نتیجه سندرم ایلیوتیبیال باند ایجاد میشود.
ITB یا سندرم ایلیوتیبیال باند، یک نوار نازک و بلند است که از قسمت خارجی ران پایین میآید. در قسمت بالایی ران به عضله کشنده نیام پهن یا عضله تنسور فاسیا لاتا و عضلات باسن متصل شده و در قسمت پایین آن به استخوان درشت نی (استخوان پایین پا) و کندیل ران در قسمت تحتانی استخوان ران متصل میشود.
فهرست مطالب
اگر تا به امروز از ویزیت آنلاین و رایگان استفاده نکرده اید با تکمیل کردن فرم ذیل منتظر تماس همکاران جهت تعیین نوبت برای ویزیت باشید.
در درجه اول سندرم ایلیوتیبیال باند ناشی از تغییر بیومکانیک بدن در حال اجرای فعالیت به دلیل عدم تعادل عضلانی است. بیومکانیک بدن فرد میتواند به دلیل عدم تعادل عضلات (ضعف یا گرفتگی)، خستگی و مشکلات فیزیکی تغییر کند. شایعترین علل عبارتاند از:
بیومکانیک ضعیف بدن ( به خصوص در تکنیک دویدن) که به طور عمده فرد زانوها و رانها را به داخل میچرخاند.
عضلات مفصل ران و باسن ضعیف است.
عضلات چرخاننده مفصل ران ضعیف است.
عضله چهار سر ران ضعیف است.
عضلات اصلی حرکات پا ضعیف هستند.
کنترل قوس کف پا ضعیف است.
از کفشهای فرسوده یا نامناسب استفاده میشود.
مسافت پیموده شده در تمرین و آموزش به طور ناگهانی افزایش مییابد.
تمرین بیش از حد بر روی زمینهای ناهموار مانند تپهها (عمدتاً سرازیری) انجام میشود.
دویدنهای استقامتی (ماراتنهای کامل و ماراتنهای شدید) بیش از حد و به طور مکرر انجام میشود.
درجات مختلفی از سندرم ایلیوتیبیال باند وجود دارد. شایعترین علائم عبارتاند از:
احساس درد تیز یا سوزش دقیقاً بالای قسمت خارجی زانو
دردی که با ادامه دویدن یا سایر فعالیتهای تکراری بدتر میشود
تورم در قسمت خارجی زانو.
درد در هنگام خم شدن زودرس زانو
شروع تدریجی علائم که در صورت ادامه بیش از چهار هفته باعث ایجاد تداخل در ورزش یا فعالیتهای سنگین میشود.
در معاینه، متخصص حرکات اصلاحی یا پزشک ورزشی فرد علائم سندرم ایلیوتیبیال باند را معاینه و بررسی میکند. تشخیص سریع و حیاتی سندرم ایلیوتیبیال باند، کشف این مسئله است که «چه چیزی باعث ایجاد سندرم ایلیوتیبیال باند» میشود. اگر این مورد مشخص نشود، سندرم ایلیوتیبیال باند در زمان بازگشت به فعالیت ادامه خواهد یافت. با یک ارزیابی دقیق، به ندرت برای تأیید تشخیص فرد، متخصص حرکات اصلاحی به تصویربرداری احتیاج دارد و به کمک آزمایشات مخصوص و معاینات به راحتی این مشکل را تشخیص میدهد.
تمرینات اصلاحی و سندرم ایلیوتیبیال باند
بسیاری از بیماران مبتلا به سندرم ایلیوتیبیال باند در عرض چند هفته پس از آسیب، احساس بهتری دارند. هدف از درمان با تمرینات اصلاحی:
تشخیص سریع علت واقعی ابتلا به سندرم ایلیوتیبیال باند و یافتن بهترین راه درمان.
انجام تمرینات اصلاحی درد و التهاب حاد را کاهش میدهد.
جهت کاهش فعالیت ورزشی و جلوگیری از عود آسیب وارد شده، به فرد کمک میکند برنامه ورزشی یا تمرینی خود را اصلاح کند.
انجام تمرینات اصلاحی دامنه حرکتی مفصل یا ران را در حالت صحیح قرار داده و افزایش میدهد.
تمرینات اصلاحی عضلات زانو، ران و پا را تقویت میکند.
انجام تمرینات اصلاحی طول عضلات اندام تحتانی خود را در حالت صحیح تقویت میکند.
انجام تمرینات اصلاحی قدرت انعطافپذیری، چابکی و تعادل خود را بهبود میبخشد.
فرد به کمک برنامههای تمرینی و اصلاحی، تکنیک و عملکرد دویدن و انجام فعالیتهای مکرر خود را اصلاح میکند.
در موارد شدید، برخی از بیماران ترجیح میدهند که نوار ایلیوتیبیال را با جراحی آزاد کنند که به آن روش طولانی شدن Z میگویند. این به معنای برداشتن قسمت تحریک کننده بافت نرم در قسمت خارجی زانوی فرد است. این نوع جراحی آخرین چاره برای درمان سندرم ایلیوتیبیال باند است، زیرا در بیشتر موارد افراد مبتلا به سندرم ایلیوتیبیال باند به خوبی به درمان با تمرینات اصلاحی و توانبخشی پاسخ میدهند. توانبخشی بعد از عمل جراحی سندرم ایلیوتیبیال باند یکی از مهمترین جنبههای جراحی است که اغلب غفلت از آن میشود. موفقترین و سریعترین نتایج ناشی از راهنمایی و نظارت یک متخصص تمرینات ورزشی و حرکات اصلاحی با تجربه است. خطرات جراحی شامل عفونت، بی ثباتی مداوم و درد، سفتی و مشکل در بازگشت به سطح فعالیت قبلی فرد است.
