تفاوت درد کمر و کلیه

چگونه تفاوت این دو درد را تشخیص دهیم؟

کمردرد یک مشکل فوق‌العاده شایع است. بیشتر اوقات، این درد ناشی از مشکلات ستون فقرات و نواحی اطراف آن ناشی می‌شود. بااین‌حال، گاهی اوقات یک اندام داخلی، مانند کلیه، می‌تواند باعث درد در کمر یا پهلو شود.

کلیه‌های شما در زیر قفسه سینه، در هر دو طرف ستون فقرات قرار دارند. به دلیل محل قرارگیری کلیه در کنار اعصاب، ممکن است درد کلیه در قسمت دیگری از بدن شما (اغلب قسمت بالای کمر) احساس شود. این نوع درد، درد ارجاعی نامیده می‌شود. به دلیل نحوه عملکرد اعصاب در این ناحیه، نمی‌توان دقیقاً مشخص نمود که درد در کمر شما ناشی از یک مشکل خارجی، مثلاً پارگی دیسک است یا مشکل یک عضو داخلی مانند کلیه‌ها.

بررسی دقیق علائم می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید کدام ناحیه منبع درد شماست. برای اینکه بفهمید درد شما از ناحیه کمر منشأ می‌گیرد یا کلیه‌ها خواندن این مطلب را ادامه دهید.

نحوه تشخیص درد کلیه

درد کلیه اغلب ناشی از عفونت کلیه یا سنگ در لوله‌هایی است که از کلیه شما خارج می‌شود. این درد می‌تواند دلایل مختلف دیگری نیز داشته باشد.

محل درد کلیه

درد ناشی از آسیب کلیه اغلب به‌عنوان درد پهلو توصیف می‌شود، یعنی دردی در یک سمت بدن بین دنده‌ها و باسن. گاهی ممکن است این درد را در جلو و در نزدیکی پایین‌ترین دنده خود نیز احساس کنید.

نوع درد کلیه

درد کلیه معمولاً در صورت داشتن سنگ کلیه تیز و در صورت عفونت، مبهم است و در بیشتر اوقات، ثابت خواهد بود. اگر در حال دفع سنگ کلیه هستید، درد شما ممکن است با حرکت سنگ تغییر کند. در شرایط دیگری، مانند بیماری کلیه پلی‌کیستیک، ممکن است دوره‌هایی از درد شدید داشته باشید. اگر سرطان کلیه باعث درد شما شده است، ممکن است احساس دردی مبهم داشته باشید که از وسط کمر تا انتهای دنده‌های شما امتداد می‌یابد.

انتشار درد کلیه

گاهی اوقات درد به داخل ران یا پایین شکم شما منتشر می‌شود یا گسترش می‌یابد.

شدت درد کلیه

درد کلیه بر اساس شدت درد – شدید یا خفیف – طبقه‌بندی می‌شود. سنگ کلیه یا کیست می‌تواند باعث درد شدید شود، درحالی‌که درد ناشی از عفونت معمولاً خفیف است.

مواردی که درد کلیه را بهتر یا بدتر می‌کند

به طور معمول، تا زمانی که مشکل اصلاح نشود، هیچ‌چیز درد کلیه را بهبود نمی‌بخشد، مانند استفاده از راهکارهایی برای دفع سنگ، استفاده از داروها برای رفع عفونت یا دریافت درمان‌های دیگر. برخلاف کمردرد، درد کلیه معمولاً با استراحت یا تغییر حرکت کاهش نمی‌یابد.

علل درد کلیه

بسیاری از مشکلات کلیه و سیستم‌های مرتبط با آن می‌تواند باعث درد کلیه شود. برخی از این موارد عبارت‌اند از:

• هیدرونفروز: ادرار می‌تواند به دلیل انسداد در یک یا هر دو کلیه شما جمع شود و باعث تورم کلیه شود.
• سرطان کلیه: سرطان می‌تواند از کلیه‌ها شروع شود و یکی یا هر دو کلیه را تحت‌تأثیر قرار دهد.
• پیلونفریت: این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که عفونت دستگاه ادراری (UTI) به یک یا هر دو کلیه شما منتقل شود.

• سنگ‌های کلیه: این سنگ‌ها می‌توانند در یک یا هر دو کلیه از مواد معدنی تشکیل شوند. اندازه آنها متفاوت است و ممکن است هنگام عبور از مجرای ادرار باعث ایجاد درد شوند.

• بیماری کلیه پلی‌کیستیک: این عارضه یک بیماری ژنتیکی است که در آن کیست‌هایی در هر دو کلیه رشد می‌کند و در نهایت ممکن است باعث نارسایی کلیه شود.

• آبسه کلیه
• ضربه به کلیه‌ها
• لخته خون (ترومبوز) کلیه

برخی از افراد مبتلا به درد کلیه علائم دیگری نیز دارند. به‌عنوان‌مثال، اگر تب و علائم عفونت ادراری (UTI) دارید، ممکن است عفونت کلیه منشأ این درد باشد.

علائم درد کلیه

بیماری‌های کلیوی، چندین علامت شایع دارند:

• تب و لرز
• تهوع و استفراغ
• ادرار کدر یا تیره
• نیاز فوری به ادرارکردن
• درد هنگام ادرارکردن
• وجود عفونت در مثانه
• وجود خون در ادرار
• وجود سنگ‌های کوچکی در ادرار که شبیه شن هستند (اگر سنگ کلیه دارید)
• بیماری کلیه پلی‌کیستیک (PKD) نیز ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند تا زمانی که کیست‌ها بزرگ شوند. این شرایط ممکن است منجر به موارد زیر شود:
• درد در شکم یا کمر
• فشارخون بالا
• سنگ کلیه
• نارسایی کلیه

اگرچه بسیاری از افراد به هنگام کلیه درد فقط در یک طرف بدن‌درد دارند، اما بعید نیست که در هر دو طرف نیز درد وجود داشته باشد. این درد بر خلاف کمردرد، اغلب در بالای کمر احساس می‌شود.

عفونت ادراری و عفونت کلیه

عفونت‌های مجاری ادراری برای زنان که بیشتر از مردان به آن مبتلا می‌شوند، اهمیت ویژه‌ای دارد. اگر درد کلیه، تب و لرز، دفع ادرار همراه با درد، تکرر ادرار، خون در ادرار، تهوع و استفراغ یا سایر علائم شدید دیگری دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

کمردردی که به کلیه‌ها مربوط نمی‌شود

کمردردی که ناشی از مشکلات کلیوی نیست بسیار شایع است. در واقع، کمردرد علت اصلی ناتوانی در سراسر جهان محسوب می‌شود. اکثر افرادی که از کمردرد رنج می‌برند به‌جای یک عضو داخلی مانند کلیه، در ستون فقرات و نواحی اطراف آن مشکل دارند.

به این نوع درد، کمردرد مکانیکی می‌گویند. گاهی اوقات این مشکل به دلیل یک موضوع آناتومیکی خاص است، اما اغلب، نمی‌توان علت دقیق آن را پیدا کرد. نحوه تشخیص کمردرد

کمردرد شایع‌تر از درد کلیه است و معمولاً به دلیل مشکل در عضلات، استخوان‌ها یا اعصاب کمر ایجاد می‌شود.

محل درد کمر

درد می‌تواند در هر جایی از پشت شما رخ دهد، اما درد ناشی از مشکلات ستون فقرات معمولاً قسمت پایین کمر و اغلب در هر دو طرف اتفاق می‌افتد و معمولاً به پهلوهای شما انتشار پیدا نمی‌کند.

نوع درد کمر

درد عضلانی مانند یک درد ضربان‌دار است. اگر عصب آسیب‌دیده یا تحریک شده باشد، درد یک احساس سوزش شدید است که ممکن است از باسن به پایین ساق پا یا حتی انگشتان پای شما برسد.

درد عضلانی ممکن است یک یا هر دو طرف را درگیر کند، اما درد عصبی معمولاً فقط یک طرف را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. اگر منشأ درد کمر بیماری استئوآرتریت باشد، درد احتمالاً با پیشرفت این بیماری بدتر می‌شود. در صورت ابتلا به این بیماری ممکن است صبح‌ها کمر شما خشک‌تر و دردناک‌تر باشد.

انتشار درد کمر

درد ناشی از پارگی دیسک و مشکلات عصبی ممکن است به ساق پای شما سرایت کند اما درد عضلانی معمولاً در کمر شما باقی می‌ماند.

شدت درد کمر

کمردرد بر اساس مدت زمانی که آن را داشته‌اید به‌صورت حاد یا مزمن توصیف می‌شود.

درد حاد، شایع‌ترین درد، از چند روز تا چند هفته طول می‌کشد و به طور معمول خودبه‌خود بهبود می‌یابد. درد تحت حاد بین 4 هفته تا 6 ماه طول می‌کشد و درد مزمن به دردی گفته می‌شود که بیش از 3 ماه طول بکشد.

مواردی که درد کمر را بهتر یا بدتر می‌کند

کمردرد ممکن است با حرکت‌کردن یا در صورت نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت بدتر شود. اگر وضعیت خود را تغییر دهید، راه بروید یا به فعالیت‌هایی روی بیاورید که استرس و فشار را در کمرتان کاهش می‌دهد، ممکن است این درد بهتر شود. در شرایط خاصی، مانند سیاتیک (یک مشکل عصبی)، اگر خم شوید یا سرفه کنید، ممکن است درد شما بدتر شود.

علائم درد کمر

علائم دیگری که ممکن است با کمردرد تجربه کنید عبارت‌اند از:

وجود نقطه‌ای دردناک یا متورم که به لمس حساس است

اسپاسم و گرفتگی عضلانی در ناحیه درد

احساس خشکی در کمر

بی‌حسی یا ضعف در یک یا هر دو پا (اگر درد به دلیل یک مشکل عصبی مانند سیاتیک باشد)

احساس ساییدن هنگام حرکت (اگر درد به دلیل OA باشد)

اگر کمردرد دارید و نمی‌توانید ادرار یا حرکات روده خود را نگه دارید، چیزی روی اعصاب ستون فقرات شما فشار می‌آورد و باید فوراً تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرید.

این عارضه که سندرم دم‌اسبی نامیده می‌شود، در صورت عدم درمان فوری می‌تواند باعث آسیب طولانی‌مدت شدید به اعصاب نخاعی شما شود.

علل درد کمر

دلایل بالقوه زیادی برای کمردرد وجود دارد. این دلایل از مسائل ژنتیکی گرفته تا آسیب‌ها و مشکلات دژنراتیو یا عصبی را شامل می‌شوند. تعدادی از این موارد عبارت‌اند از:

بی‌نظمی ستون فقرات: انحنای غیرطبیعی ستون فقرات به دلیل شرایطی مانند اسکولیوز می‌تواند منجر به کمردرد شود.

آسیب یا فشار: افتادن، تصادف یا برداشتن چیز سنگین می‌تواند به عضلات، تاندون‌ها، بافت‌های همبند بین عضلات و استخوان‌ها و ستون فقرات آسیب برساند.

استئوآرتریت: این بیماری باعث می‌شود که غضروف بین مفاصل شما شکسته شود که این موضوع می‌تواند منجر به سفتی و درد شود؛ زیرا استخوان‌های شما روی یکدیگر ساییده می‌شوند.

سیاتیک: این بیماری باعث فشار بر روی عصب سیاتیک شما می‌شود که از کمر شما به سمت پاهای شما می‌رود. این می‌تواند باعث درد در پشت و ساق شما شود.

فتق دیسک (دیسک لغزنده): اگر دیسک‌هایی که بین مهره‌های شما بالش را ایجاد می‌کنند فشرده شوند، می‌توان آن‌ها را به سمت بیرون هل داد. این می‌تواند بر اعصاب یا نخاع شما تأثیر بگذارد و در نتیجه باعث درد شود.

دیگر دلایل بروز کمردرد عبارت‌اند از:

• شکستگی فشاری مهره‌های کمری (شکستگی‌های کوچک در استخوان‌های ستون فقرات)
• تخریب یا دژنراتیو مهره‌ها و دیسک‌های کمری
• کشیدگی عضلات لومبوساکرال

تشخیص تفاوت درد کلیه و درد کمر

یک متخصص می‌تواند به شما کمک کند تا متوجه شوید که درد شما ناشی از یک مشکل کمری است یا کلیوی یا یک بیماری و آسیب پزشکی دیگر.

درد ناشی از مشکلات کلیوی دارای ویژگی‌های متفاوتی نسبت به دردهای مربوط به کمر است. درد ناشی از کلیه‌ها کلافه‌کننده است. ممکن است احساس کنید که این درد از اعماق بدن شما سرچشمه می‌گیرد. اغلب در بالای کمر شما احساس می‌شود و هنگام استراحت یا تغییر وضعیت از بین نمی‌رود.

در مقابل، درد ناشی از مشکلات کمری اغلب در قسمت پایین کمر احساس می‌شود. این درد ممکن است؛ مانند یک احساس خنجر زدن باشد و ممکن است به پاهای شما انتشار پیدا کند. درد ممکن است در طول فعالیت‌های خاصی بدتر شود یا زمانی که استراحت می‌کنید یا وضعیت خود را تغییر می‌دهید بهبود یابد.

اگر معمولاً کمردرد ندارید و درد جدیدی را در پهلو یا قسمت بالای کمر خود بدون هیچ آسیب شناخته شده‌ای تجربه می‌کنید، ممکن است یک مشکل کلیوی، مانند سنگ کلیه، باعث به‌وجودآمدن آن شده باشد.

به چه متخصصی باید مراجعه کنید؟

اگر کمردرد دارید؛ اما مطمئن نیستید که چه چیزی باعث آن شده است، باید یک نوبت ویزیت با یک دکتر عمومی داشته باشید. دکتر عمومی دانش لازم برای کمک به تشخیص مشکلات بالقوه در ناحیه کمر و کلیه را دارد. آزمایشات اولیه مانند آزمایش ادرار و خون می‌تواند به تشخیص بهتر مشکلات شما کمک کند. اگر در طی بررسی‌های انجام شده، مشکلی خاصی دیده شد که نیاز به تشخیص یا مراقبت توسط متخصص مربوطه وجود داشت، پزشک احتمالاً شما را به متخصص ارجاع خواهد داد.

درمان درد کلیه و کمردرد

درمان درد کلیه یا کمردرد به علت درد شما بستگی دارد. روش‌های داروهایی می‌توانند به درمان بسیاری از دردهای کلیه و کمر کمک کنند. در برخی موارد نیز جراحی می‌تواند به‌عنوان آخرین گزینه مدنظر قرار گیرد.

درمان درد کلیه

برخی از داروهایی که ممکن است برای بیماری‌های کلیوی استفاده شوند می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

آنتی‌بیوتیک‌ها

داروهای فشارخون که ممکن است برای فشارخون بالا ناشی از بیماری کلیه پلی‌کیستیک موردنیاز باشد

داروهای ایمونوتراپی برای سرطان کلیه

شرایطی مانند بیماری کلیه پلی‌کیستیک، هیدرونفروز یا سرطان ممکن است به‌اندازه‌ای به کلیه شما آسیب برساند که برای برداشتن آن نیاز به جراحی داشته باشید. شما می‌توانید با یک کلیه زندگی سالمی داشته باشید یا می‌توانید عمل پیوند کلیه انجام دهید. البته با جراحی برای سرطان کلیه ممکن است فقط بخشی از کلیه شما را که دچار سرطان شده است برداشته شود.

برای کمک به درمان و پیشگیری از سنگ کلیه و عفونت، نوشیدن مقدار زیادی آب مهم است، مگر اینکه نارسایی کلیه داشته باشید. داشتن یک رژیم غذایی سالم و حفظ وزن مناسب ممکن است به پیشگیری از سرطان کلیه و سنگ کلیه کمک کند.

درمان کمردرد

داروهای تسکین درد، درمان‌های رایج کمردرد هستند. داروهایی مانند استامینوفن، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی یا استروئیدهای تزریقی. شل‌کننده‌های عضلانی نیز ممکن است کمک‌کننده باشند.

اگر سایر درمان‌های غیر تهاجمی برای برطرف شدن درد کافی نباشند ممکن است جراحی به‌عنوان آخرین گزینه مدنظر قرار گیرد. جراحی ممکن است در برخی موارد مفید باشد، مانند مواردی برای تثبیت کمر به هنگام ابتلا به آرتروز کمری یا اصلاح انحنای ستون فقرات ناشی از اسکولیوز. جراحی همچنین می‌تواند فشار ناشی از پارگی دیسک روی عصب را از بین ببرد.

شما می‌توانید کمردرد را از طریق درمان‌های طبیعی و شیوه زندگی صحیح بهبود بخشید، از جمله:

فیزیوتراپی و ورزش‌هایی که قلب شما را تقویت می‌کند

طب سوزنی

ماساژ

استفاده از کیسه آب گرم

انجام  فعالیت‌هایی که استرس روی کمر شما را کاهش می‌دهد

کاهش وزن در صورت نیاز

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر فکر می‌کنید منشأ درد شما از کلیه است، برای ارزیابی و درمان به پزشک یا متخصص مربوطه مراجعه کنید. پزشک ممکن است از یکی از موارد زیر برای کمک به تعیین علت درد شما تجویز کند:

آزمایش ادرار برای بررسی مواد معدنی، خون یا عفونت

آزمایش خون برای بررسی عملکرد طبیعی کلیه

سی‌تی‌اسکن یا سونوگرافی

اگر درد در مرکز کلیه شما باشد یا اگر عفونت کلیه یا سنگ کلیه دارید، دریافت مراقبت‌های پزشکی بسیار ضروری است.

ممکن است بتوانید کمردرد کوتاه‌مدت  خود را به‌تنهایی درمان کنید، اما اگر این درد بهتر نشد یا گسترش یافت، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

کلام آخر

به دلیل آناتومی و محل قرارگیری کلیه، گاهی مشکلات کلیوی (اما نه همیشه) باعث کمردرد می‌شوند. این درد ناشی از مشکل در ستون فقرات یا نواحی اطراف آن نیست.

درد کلیه‌ها اغلب در قسمت بالای کمر احساس می‌شود و ممکن است به پهلوها انتشار پیدا کند. اید درد معمولاً یک‌طرفه و کلافه‌کننده است و به‌سختی می‌توان محل دقیق آن را مشخص کرد. در مقابل، درد ناشی از مشکلات ستون فقرات اغلب بر قسمت پایین کمر تأثیر می‌گذارد و هر دو طرف را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این درد ممکن است با استراحت یا تغییر وضعیت بدن اندکی بهبود یابد. اگرچه مشکل کلیوی شایع‌ترین علت کمردرد نیست، اما می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل شدیدتر مانند سنگ کلیه، عفونت کلیه یا بیماری‌های دیگر باشد. اگر کمردرد دارید، یک قرار ملاقات با پزشک خود برای تعیین علت آن تعیین کنید.