اغلب اوقات کمردردها ناشی از آسیب به بافتهای نرم حامی ستون فقرات از جمله عضلات، تاندونها و رباطها است. کشیدگی عضلانی کمر ، در اثر آسیب به ماهیچهها و رباطهای کمر ایجاد میشود. ستون فقرات تحتانی که ستون فقرات کمری نیز نامیده میشود، به این بافتهای نرم کمک میکند تا بدن را در حالت ایستاده نگه دارند و وزن بالاتنه را تحمل کنند. اگر این قسمت تحتفشار زیاد قرار گیرد، عضلات کمر یا بافتهای نرم اطراف آن میتوانند آسیبدیده و دردناک شوند.
یکی از دلایل درد شدید مرتبط با کشیدگی عضلات کمر ناشی از اسپاسم عضلانی است. انقباض حاد فیبرهای عضلانی در قسمت پایین کمر که در داخل و اطراف شبکه گستردهای از اعصاب درهمتنیده شده قرار گرفتهاند، میتواند باعث درد شدید شود. اگرچه کشیدگی عضلانی ممکن است یک آسیب جزئی به نظر برسد، اما درد و اسپاسم عضلانی ناشی از آن میتواند به طرز شگفتآوری دردناک باشد.
فهرست مطالب
دو نوع آسیب بافت نرم در ناحیه کمری وجود دارد:
کشیدگی عضلانی: زمانی اتفاق میافتد که فیبرهای عضله در اثر کشش بیش از حد یا استفاده بیش از حد شروع به پاره شدن کنند (که معمولاً به آن عضله کشیده شده هم میگویند).
رگبهرگ شدن کمر: زمانی اتفاق میافتد که رباطها بیش از حد کشیده یا پاره شوند. رباطها بافتهای سخت و فیبری هستند که استخوانها را به هم متصل میکنند.
معمولاً نیازی به تشخیص خاص برای تفکیک رگبهرگ شدن رباط یا کشیدگی عضله نیست، زیرا هر دوی این عارضهها علائم تقریباً یکسانی دارند و درمان یکسانی دریافت میکنند. ما در این مقاله عمدتاً به کشیدگی عضلات کمر خواهیم پرداخت، اما درمانهای معرفی شده، در مورد رگبهرگ شدن یا سایر آسیبهای بافت نرم نیز کاربرد دارد.
هنگامی که بافتهای نرم در ناحیه کمر کشیده یا پاره میشوند، ناحیه اطراف معمولاً ملتهب میشود.
التهاب یا تورم موضعی بخشی از پاسخ طبیعی بدن به آسیب است که در آن خون به سمت بافت آسیبدیده بهمنظور بازیابی و بازسازی آن هجوم میآورد. عضلات ملتهب ممکن است دچار اسپاسم شوند، هنگام لمس حساس شوند، گرفتگی داشته باشند، بهشدت منقبض شوند و باعث درد شدید شوند.
عضلات لگن، باسن و همسترینگ به عضلات کمر در حمایت از ستون فقرات کمری کمک میکنند. هنگامی که این ماهیچهها آسیب میبینند، درد یا سفتی ممکن است در قسمت پایین کمر و یا باسن احساس شود.
علائم معمولاً مدتزمان محدودی دارند و از یک الگو پیروی میکنند:
درد در چند ساعت و چند روز اولیه بسیار شدید است. افزایش درد در هنگام انجام حرکات یا وضعیتهای خاص، مانند خمشدن به جلو، عقب، یا ایستادن، بسیار طبیعی است.
درد و سفتی متوسط و مداوم معمولاً به مدت 1 تا 2 هفته ادامه خواهد داشت و درحالیکه عضلات بهبود مییابند این درد ممکن است همچنان احساس شود. درد هنگام انجام برخی حرکات (مانند هر حرکتی که تراز ستون فقرات را به هم میزند) یا موقعیتهای بدنی (مانند ایستادن طولانیمدت)، سفتی و حساسیت موضعی را ایجاد میکند.
در مقایسه با بسیاری از انواع دیگر آسیبهای کمر، معمولاً تشخیص و درمان کشیدگی عضلانی آسان است و علائم معمولاً در عرض 4 تا 6 هفته برطرف میشوند. برخی از آسیبهای شدید عضلانی، مانند پارگی کامل عضله، ممکن است ماهها طول بکشد تا بهبود یابد.
درد ناشی از کشیدهشدن عضله پشتی میتواند از تحریککننده تا شدید و ناتوانکننده متغیر باشد.
علائم شایع کشیدگی عضلانی کمر عبارتاند از: درد موضعی کمر، سفتی، حساسیت به لمس و اسپاسم عضلانی.
بیشتر موارد کشیدگی عضلانی در کمر در عرض چند ساعت یا چند روز کاهش مییابد و منجر به مشکلات طولانیمدت نمیشود. اگر درد بیش از یک یا دو هفته ادامه داشته باشد، یا بهاندازهای شدید باشد که فعالیتهای روزانه را مختل کند، مراجعه به پزشک ضروری است.
علائمی که باید بعد از کشیدگی عضلانی کمر انتظار داشت معمولاً عبارتاند از:
کمردرد مبهم و دردناک. عضلات کشیده شده معمولاً احساس درد و سفتشدن را مخابره میکنند. دردی که احساس گرما، سوزنسوزنشدن یا حالتی مانند شوک الکتریکی را به وجود میآورد، بهاحتمال زیاد ناشی از تحریک ریشه عصبی است، نه کشیدهشدن عضله.
تشدید درد با حرکت. کشیدگی کمر معمولاً با حرکات خاصی که عضلات آسیبدیده را فعال میکند بدتر میشود. بهعنوانمثال، ممکن است هنگام برخاستن از حالت نشسته، هنگام خمشدن به جلو، یا هنگام بیرون آمدن از رختخواب به هنگام صبح، تشدید درد ایجاد شود.
درد موضعی در کمر. درد معمولاً در قسمت پایین کمر متمرکز است. همچنین ممکن است در باسن نیز احساس شود، زیرا این عضلات به حمایت از کمر کمک میکنند. این درد بهندرت مانند درد سیاتیک از پاها و داخل ساق پا عبور میکند.
سفتی، مشکل در راهرفتن یا ایستادن. زمانی که عضله کمر کشیده میشود، حرکات معمولی ممکن است محدود شود و خمشدن، تغییر وضعیت، راهرفتن یا ایستادن برای مدت طولانی را دشوار میکند.
حساسیت و التهاب موضعی. کشیدگی عضلانی ممکن است باعث التهاب و حساسیت به لمس شود. اسپاسم و گرفتگی عضلانی میتواند باعث درد شدید شود و به طور موقت تحرک را محدود کند، زیرا ممکن است ناحیه آسیبدیده در کمر برای چند روز متورم شود.
تسکین درد هنگام استراحت. استراحت مختصر به ماهیچههای کمر اجازه میدهد تا آرام شوند و تنش و اسپاسم را کاهش دهند. درازکشیدن در یک وضعیت حمایت شده، مانند نشستن در صندلی با پاهای بالاآمده و یا درازکشیدن روی تخت یا روی زمین با زانوهای کمی بالاآمده، ممکن است به طور موقت درد را کاهش دهد. احتمالاً هنگام بلندشدن برای حرکت مجدد، درد تشدید خواهد شد.
کشیدگی عضلانی میتواند به طور ناگهانی به دلیل آسیب اتفاق بیفتد یا بهمرورزمان به دلیل استفاده بیش از حد و حرکات تکراری ایجاد شود.
وضعیت نامناسب، حرکات تکراری و تکنیکهای بلندکردن نامناسب میتواند منجر به کشیدگی بیش از حد یا پارگی عضلات کمر شود.
حرکات ناگهانی به عضله، تاندون یا رباط آسیب میرساند، و باعث کشش حاد عضلانی در این ناحیه میشود. این آسیبها معمولاً پس از ضربههای ناگهانی و تکاندهنده یا در حین فعالیتهایی مانند بلندکردن اجسام سنگین یا فشار بیش از حد بر روی ستون فقرات، رخ میدهند.
از سوی دیگر، کشیدگیهای مزمن در اثر حرکات تکراری ایجاد میشوند. انجام این حرکات تکراری بهتدریج باعث کشیدگی یا پارگی بیش از حد عضله میشوند. کشیدگی مزمن عضلانی در ورزشکاران یا افرادی که مشاغل سخت فیزیکی دارند، شایعتر است.
بسیاری از کشیدگیهای کمر در طول فعالیتهای روزمره، مانند ورزشکردن یا انجام فعالیت در محل کار، رخ میدهد.
بلندکردن اجسام سنگین. فشار ناشی از بلندکردن اجسام سنگین، حرکات پیچشی ستون فقرات، بلندکردن اجسام از روی زمین و بردن آنها به بالای سر از علل شایع کشیدگی کمر هستند. تمرینهای بلندکردن ایمن شامل تاکتیکهایی مانند نزدیک نگهداشتن وسیله به سینه و اجتناب از چرخاندن قسمت بالایی بدن هنگام بلندکردن بدن است.
ضربات ناشی از حرکات تکاندهنده میتواند استرس شدید و ناگهانی را بر عضلات کمر وارد کند. بهعنوانمثال، ورزشهای پرتحرک مانند فوتبال و چوگان فشار زیادی بر مفاصل و ماهیچهها وارد میکنند. ضربات ناگهانی ناشی از تصادف رانندگی یا سقوط یکی دیگر از عوامل رایج آسیب عضلانی کمر است.
حرکات تکراری و تنشزا میتواند باعث سفتشدن یا پارگی عضلات شود. ورزشهایی مانند قایقرانی، گلف یا بیسبال ممکن است به دلیل حرکات مکرر و نیرومند باعث ایجاد فشار مزمن شوند. فشار مزمن ممکن است بهتدریج در طول زمان باعث بروز کشیدگی عضلانی دردناکی شود. اگر عضله قبلاً درد داشته باشد و سپس تحت استرس شدید قرار گیرد، یک حرکت ناگهانی میتواند این وضعیت را بدتر کند.
وضعیت نامناسب، ضعف عضلات شکم یا کمر. هنگامی که عضلات کمر و شکم ضعیف هستند، قسمت پایین کمر بیشتر مستعد آسیب میشود. خمشدن به سمت جلو فشار بیشتری به عضلات کمر و ستون فقرات وارد میکند. همچنین سفتی عضله همسترینگ میتواند بهمرورزمان بر کمر فشار بیشتری وارد میکنند.
شروع یک فعالیت جدید. شروع یک ورزش یا فعالیت جدید ممکن است با واردکردن فشار ناگهانی و ناآشنا به یک عضله یا گروهی از عضلات منجر به کشیدگی عضله شود.
فهرست بالا جامع نیست، بلکه برخی از موقعیتهای شایعتری را که منجر به کشیدگی عضلانی کمر میشود، نشان میدهد.
عوامل دیگری مانند سیگارکشیدن (و یا هر نوع مصرف نیکوتین)، سفتی یا محدودیت دامنه حرکتی در کمر و چاقی خطر کشیدگی عضلانی را افزایش میدهند.
جمعآوری تاریخچه پزشکی و انجام معاینه فیزیکی معمولاً برای تشخیص کشیدگی عضلانی در ناحیه کمر کافی است.
تاریخچه پزشکی میتواند در تشخیص این عارضه بسیار راهگشا باشد. مواردی مانند اطلاعاتی در مورد علائم فعلی، و همچنین زمان و چگونگی شروع علائم، اینکه آیا درد پس از آسیب به طور ناگهانی ظاهر شده و یا بهتدریج بدتر شده است. تاریخچه پزشکی همچنین شامل اطلاعاتی در مورد سطح فعالیت روزانه، عادات خواب و مسائل پزشکی گذشته است.
معاینه فیزیکی دامنه حرکتی و انعطافپذیری در کمر، عضلات لگن و همسترینگ را بررسی میکند.
آزمایشهای تصویربرداری مانند اسکن اشعه ایکس یا اسکن MRI بهندرت برای آسیب عضلانی موردنیاز است، اما در صورت مشکوک بودن به این شرایط، ممکن است برای بررسی سایر منابع درد احتمالی مانند شکستگی یا بیرونزدگی دیسک استفاده شود. در بیماران با سابقه بدخیمی یا تروما، آزمایشات تصویربرداری معمولاً قبل از تمرینات محافظهکارانه موردنیاز است. به طور معمول، ابتدا عکسبرداری با اشعه ایکس انجام میشود و در صورت مشاهده موارد مشکوک در عکسبرداری، MRI تجویز میشود.