اسکولیوز انحنای جانبی غیر طبیعی در ستون فقرات است. شکل طبیعی ستون فقرات یک فرد شامل یک انحنا در بالای شانه و یک انحنا در قسمت پایین کمر است. این انحناها از زاویه جانبی بدن قابل مشاهده است. حال اگر ستون فقرات از یک سمت به سمت دیگر به شکل “S” یا “C” خمیده شده باشد، فرد به اسکولیوز مبتلا شده است.
طبق گزارش انجمن جراحان مغز و اعصاب آمریکا (AANS)، حدود 80 درصد موارد اسکولیوز هیچ علت قابل شناسایی ندارند.
این بیماری اغلب در 7 سال اول زندگی کودک تشخیص داده میشود. اگرچه در اکثر مواقع بروز این ناهنجاری علت قابل شناسایی ندارد اما برخی علل شایعی که ممکن است باعث بروز این ناهنجاری شوند، عبارتند از:
فهرست مطالب
بزرگترین دسته اسکولیوز، اسکولیوز ایدیوپاتیک است، اصطلاحی که برای اشاره به عارضههایی استفاده میشود که علت مشخصی ندارند. اسکولیوز ایدیوپاتیک بر اساس گروه سنی تقسیم میشود:
نوزادان: 0 تا 3 سال
کودکان: 4 تا 10 سال
نوجوانان: 11 تا 18 سال
بزرگسالان: 18 سال به بالا
طبق گزارش انجمن جراحان مغز و اعصاب آمریکا، اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان شایعترین نوع این اسکولیوز است.
اسکولیوز را میتوان به دو دسته ساختاری یا غیرساختاری نیز طبقه بندی کرد. در اسکولیوز ساختاری، انحنای ستون فقرات در اثر بیماری، آسیب یا نقص مادرزادی ایجاد میشود و دائمی است.
اسکولیوز غیرساختاری منحنیهای موقتی را توصیف میکند که میتوان آنها را اصلاح کرد.
علائم بسته به درجه اسکولیوز ممکن است متفاوت باشد اما علائم شایع مرتبط با اسکولیوز عبارتند از:
علت بروز اسکولیوز اغلب مشخص نیست اما علل رایجی که پزشکان ممکن است تشخیص دهند عبارتند از:
فلج مغزی که گروهی از اختلالات سیستم عصبی است که بر حرکت، یادگیری، شنوایی، دیدن و تفکر تأثیر میگذارد.
دیستروفی عضلانی که گروهی از اختلالات ژنتیکی که منجر به ضعف عضلانی میشود
نقایص مادرزادی که بر استخوانهای ستون فقرات نوزاد تأثیر میگذارد، مانند اسپینا بیفیدا و آسیب یا عفونت ستون فقرات
افرادی که سابقه خانوادگی اسکولیوز دارند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. وجود رحم و واژن نیز زنان را بیش از مردان مستعد ابتلا به اسکولیوز مینماید.
انحنای اسکولیوز اگر در سمت راست باشد معمولاً شبیه C برعکس است که به آن دکستروسکولیوز نیز میگویند. انحنای جانبی ستون فقرات در سمت چپ شبیه به شکل C معمولی است و به آن لِووسکولیوز میگویند. در ادامه چهار نوع شایع انحنای اسکولیوز را با هم بررسی میکنیم:
انحنای توراسیک: اگر یک خط مستقیم از مرکز کمر کشیده شود، انحنا در این اسکولیوز به سمت راست قسمت بالایی قفسه سینه (ناحیه توراسیک) امتداد پیدا میکند.
انحنای توراکولومبار: در این نوع اسکولیوز،انحنا از قسمت بالایی قفسه سینه (توراسیک) شروع میشود و به قسمت پایین کمر (لومبار) ختم میشود.
انحنای لوم بار: انحنا در این نوع اسکولیوز از قسمت پایین کمر شروع و به مهرههای انتهایی ختم میشود.
انحنای دوگانه: به طور معمول، منحنی دوتایی شامل منحنی قفسه سینه سمت راست در بالا و منحنی کمری چپ در پایین است. افرادی که منحنی دوتایی دارند ممکن است در ابتدا بدشکلی آشکار کمتری داشته باشند؛ زیرا این دو منحنی تعادل بیشتری با یکدیگر برقرار میکنند. موارد نادر اسکولیوز با انحنای سهگانه نیز وجود داشته است.
معاینه فیزیکی ستون فقرات اولین قدم بررسی ابتلا به اسکولیوز است. پزشک همچنین ممکن است برای مشاهده دقیق ستون فقرات، آزمایشهای تصویربرداری را نیز تجویز کند.
پزشک درحالیکه ایستادهاید و بازوهایتان را در کنار بدن قرار دادهاید، پشت شما را مشاهده میکند. او انحنای ستون فقرات و متقارن بودن ناحیه کمر و شانههای شما را بررسی میکنند.
در مرحله بعد، پزشک از شما میخواهد که به جلو خم شوید تا هر گونه برجستگی در قسمت فوقانی و پایین کمر شما را بررسی کند. تست خمشدن به جلو یا تست آدامز یکی از تستهای مهم برای تشخیص وجود اسکولیوز است.
آزمایشهای تصویربرداری که ممکن است پزشک برای بررسی اسکولیوز تجویز کند عبارتاند از:
اشعه ایکس: در طول این آزمایش، مقادیر کمی از اشعه برای ایجاد تصویری از ستون فقرات شما استفاده میشود.
اسکن MRI: این آزمایش از امواج رادیویی و مغناطیسی برای دریافت تصویری دقیق از استخوانها و بافت اطراف آن استفاده میکند.
سیتیاسکن: در طی این آزمایش، اشعه ایکس در زوایای مختلف گرفته میشود تا تصویری سهبعدی از بدن به دست آید.
اسکن استخوان: برای انجام این آزمایش محلول رادیواکتیوی به شما تزریق میشود و این محلول با گردش خون در ن.احی استخوانی شما متمرکز شده و ناهنجاریهای ستون فقرات را برجسته میکند.
درمان این ناهنجاری به عوامل متعددی بستگی دارد و میزان انحنای ستون فقرات یکی از عوامل اصلی است. پزشک شما همچنین موارد زیر را در نظر خواهد گرفت:
سن
میزان رشد استخوانی
مقدار و نوع انحنا
نوع اسکولیوز
گزینههای درمانی اولیه برای این عارضه، بریس و انجام جراحی است.
طبق گزارش انجمن جراحان مغز و اعصاب آمریکا، اگر فرد مبتلا به اسکولیوز هنوز درحالرشد و انحنای آن بین 25 تا 40 درجه باشد، ممکن است نیاز به استفاده از بریس داشته باشد.
ممکن است بریس ها ستون فقرات را کاملاً صاف نکنند، اما میتوانند از افزایش انحنا جلوگیری کنند. این روش درمانی برای مواردی که زود تشخیص داده میشوند مؤثرتر است.
کسانی که به بریس نیاز دارند باید 16 تا 23 ساعت در روز از آن استفاده کنند تا زمانی که رشدشان متوقف شود. اثربخشی بریس با تعداد ساعات استفاده از آن در روز افزایش مییابد.
پزشکان معمولاً توصیه میکنند که بچهها تا زمانی که به سن بلوغ میرسند و دیگر رشد نمیکنند از بریسهای خود استفاده کنند.
انواع مختلفی از بریس برای این عارضه وجود دارد، اما دو نوع اصلی آن عبارتاند از:
بریس بوستون: این بریس از پلاستیک ساخته شده و به بدن میچسبد و عملاً نامرئی است. از این بریس برای درمان انحنای ستون فقرات استفاده میشود و در اطراف قسمت پایین کمر قرار میگیرد.
بریس بوستون: این بریس از گردن شروع میشود و تمام تنه بهاستثنای پاها و بازوها را میپوشاند. از این بریس برای انحناهای S شکلی استفاده میشود که بریس بوستون نمیتواند آنها را برطرف کند.
جراحی معمولاً برای افرادی با انحنای بیشتر از 40 درجه انجام میشود. اگر اسکولیوز دارید و احساس میکنید انحنای آن زندگی روزمره شما را مختل کرده یا باعث ناراحتی شما میشود، جراحی نیز گزینهای درمانی محسوب میشود.
جراحی فیوژن ستون فقرات روشی استاندارد برای درمان اسکولیوز است. در این روش، پزشک با استفاده از پیوند استخوان، میلهها و پیچها، مهرههای شما را به هم متصل میکند. این پیوند استخوان از استخوان یا موادی مانند آن تشکیل شده است.
میلهها ستون فقرات شما را در وضعیت صاف و پیچها آنها را در جای خود نگه میدارند. در نهایت، پیوند استخوان و مهرهها به یک استخوان تبدیل میشوند. میلهها را میتوان در کودکان متناسب با رشد آنها تنظیم کرد.
برخی از خطرات جراحی فیوژن ستون فقرات عبارتاند از:
درمانهای خاصی میتوانند به مدیریت درد اسکولیوز کمک کنند، اگرچه به اصلاح خود انحنا کمکی نمیکنند.
برخی از تکنیکها نیاز به تحقیقات بیشتری دارند، اما ممکن است توسط پزشک شما توصیه شوند، مانند آبدرمانی، ماساژ، تحریک الکتریکی و بریسهای کمری.
این روشها بهاحتمال زیاد به کاهش درد و ناراحتی و همچنین بهبود انحنا کمک میکنند:
انجام فعالیتهای بدنی و کششی برای کاهش درد اسکولیوز شاید نتواند مشکل را صددرصد برطرف کند، اما برای جلوگیری از پیشرفت این ناهنجاری مؤثر است.
از پزشک خود بخواهید که برای انتخاب ورزشهای مناسب به شما کمک کند تا قدرت عضلات شما بیشتر شود و بتواند از ستون فقراتتان بهتر حمایت کند.
داروهای ضددرد مانند استامینوفن و ایبوپروفن میتوانند به کاهش درد کمک کنند. با پزشک خود در مورد داروهای کاهش درد و التهاب صحبت کنید.
مطالعهای در سال 2011 نشان داد که درمان کایروپراکتیک ممکن است به کاهش درد و افزایش انعطافپذیری بیماران مبتلا به اسکولیوز کمک کند.
اما توجه داشته باشید که به دنبال یک متخصص کایروپراکتیک مناسب باشید که در زمینه اسکولیوز تخصص دارد تا موجب بدتر شدن وضعیت شما نشود.
چشمانداز بلندمدت اسکولیوز بستگی بهشدت انحنا دارد. در موارد خفیف تا متوسط، این وضعیت با فعالیتها و عملکردهای روزمره تداخلی نخواهد داشت؛ اما افراد مبتلا به اشکال شدید اسکولیوز ممکن است محدودیتهای فیزیکی داشته باشند.
گاهی زندگی با اسکولیوز میتواند برای برخی افراد دشوار باشد. اگر به دنبال کمک برای مدیریت اسکولیوز خود هستید، میتوانید به دنبال یک گروه پشتیبانی و حمایتی باشید.
گروههای حمایتی به شما این امکان را میدهند تا با کسانی که تجربههای مشابه شما را دارند ملاقات کنید و از توصیهها و مواردی که آنها در مورد مقابله با این وضعیت به کار بستهاند، استفاده کنید.
