قفل شدن زانو زمانی اتفاق میافتد که فرد نتواند زانوی خود را خم یا صاف کند. علل شامل آسیب به ناحیه و التهاب مفصل است. زانوها دو مفصل از مهمترین مفاصل بدن انسان هستند. زانوها جدا از تحمل وزن بدن فرد، فعالیتهای روزمره مانند ایستادن، راه رفتن و بالا رفتن از پلهها را امکانپذیر میکنند. در نتیجه چنین استفاده مکرری، زانوها مستعد آسیب و انحطاط هستند. هر دو میتوانند منجر به قفل شدن زانو شوند. دو نوع زانوی قفل شده وجود دارد: زانوی قفل شده کاذب و زانوی قفل شده واقعی. برای اطلاعات بیشتر در مورد علل، علائم و درمان آنها به خواندن ادامه دهید.
فهرست مطالب
قفل شدن زانو زمانی اتفاق میافتد که فرد نتواند زانوی خود را خم یا صاف کند. دو نوع وجود دارد.
زانو قفل شده زمانی اتفاق میافتد که درد شدید زانو باعث اسپاسم و انقباض عضلات زانو میشود.
این یک مکانیسم دفاعی خودکار است که بدن از آن برای جلوگیری از حرکت زانو استفاده میکند. محدود کردن زانو به این روش به جلوگیری از آسیب بیشتر کمک میکند.
اگرچه سفت شدن و تورم عضلانی خم شدن یا صاف کردن زانو را دردناک میکند، مفصل زانو به خودی خود از نظر فیزیکی ناتوان از حرکت نیست.
قفل شدن واقعی زانو زمانی اتفاق میافتد که چیزی از نظر فیزیکی از صاف شدن زانو جلوگیری کند. زمانی که فردی زانوی قفل شده واقعی داشته باشد، مفصل زانوی او در یک وضعیت گیر میکند و اصلا نمیتواند حرکت کند.
دلایل قفل شدن زانو بسته به نوع آن متفاوت است.
برخی از علل بالقوه زانو قفل شده عبارتاند از:
التهاب ناشی از آسیب یا بیماری دژنراتیو مفصل (استئوآرتریت)
سندرم پلیکا که التهاب بافت مفصل زانو است
ناهنجاری کشکک، جایی که کاسه زانو به درستی حرکت نمیکند
برخی از دلایل بالقوه قفل شدن واقعی زانو عبارتاند از:
پارگی مینیسک
مینیسک ها دو تکه غضروف c شکل هستند که در دو طرف مفصل زانو قرار دارند. آنها به عنوان یک بالشتک بین استخوانهای ساق پا و ران عمل میکنند.
اگر منیسک پاره شود، یک قطعه میتواند جدا شده و در مفصل زانو گیر کند و باعث قفل شدن مفصل شود.
پارگی مینیسک میتواند در حین حرکت ناگهانی و یا چرخش شدید زانو رخ دهد. علل دیگر عبارتاند از استفاده بیش از حد و تغییرات دژنراتیو در زانو.
مانند غضروف، قطعات استخوانی نیز میتوانند خود را در مفصل زانو فرو کنند و باعث قفل شدن آن شوند.
قسمتهای سست و ضعیف مانند غضروف و قطعات استخوانی ممکن است به دلیل آسیب یا آرتروز ایجاد شود.
برخی آسیبهای وارده به زانو میتواند باعث خارج شدن کاسه زانو یا کشکک از موقعیت خود شود. به این در رفتگی کشکک میگویند. میتواند باعث قفل شدن زانو در حین باز و بسته شدن، شود.
اگر ساختارهای داخل مفصل زانو متورم و ملتهب شوند، ممکن است از باز شدن زانو جلوگیری کنند. تورم ممکن است در نتیجه آسیب، استفاده بیش از حد یا آرتروز رخ دهد.
علامت اصلی قفل شدن شبه زانو درد است. فرد ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کند:
احساس قفل شدن کوتاه در زانو
احساس گرفتگی زانو
احساس شلی یا بی ثباتی در زانو
علامت اولیه قفل شدن واقعی زانو ناتوانی در صاف کردن زانو است. در برخی موارد، فردی که زانو قفل شده واقعی دارد، ممکن است درد را نیز تجربه کند.
اگر قسمتهای ضعیف در داخل مفصل باعث قفل شدن واقعی زانو شود، ممکن است فرد علائم و نشانههای دیگری را تجربه کند، از جمله:
سفتی مزمن در زانو
مشکل در صاف کردن کامل زانو
احساس ترکیدن چیزی در زانو
احساس برآمدگی در محل خالی کردن زانو
درد و تورم متناوب
پزشک با پرسیدن سؤالاتی در مورد علائمی مانند درد و تورم شروع میکند. سپس زانو را به صورت فیزیکی معاینه میکنند تا علائم کبودی، التهاب و حساسیت را بررسی کنند.
در طول معاینه، پزشک ممکن است برای ارزیابی مفصل زانو را فشار داده یا بکشد. سپس ممکن است از فرد بخواهند که در اتاق راه برود تا تحرک او را ارزیابی کند.
گاهی اوقات، پزشک ممکن است تصویربرداری تشخیصی را برای بررسی دقیق زانو توصیه کند. نمونههایی از این آزمایشها عبارتاند از:
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن
اشعه ایکس
سونوگرافی
آزمایشهای دیگر میتواند به پزشک کمک کند تا علائم التهاب یا عفونت را بررسی کند. اینها شامل آزمایش خون و روشی به نام آرتروسنتز است. این روش شامل نمونه برداری از مایع از مفصل زانو است.
درمانها بر اساس نوع زانوی قفل شده و علت اصلی آن متفاوت است.
درمان پارگی منیسک به محل و شدت آن بستگی دارد.
اگر پارگی کوچک و در قسمت بیرونی منیسک باشد، پزشک ممکن است انجام روش RICE را توصیه کند. مخفف RICE موارد زیر است:
استراحت: فعالیتی که باعث درد میشود را متوقف کنید
یخ: یک کیسه یخ پوشیده شده با یک حوله را به مدت 15 تا 20 دقیقه چند بار در روز روی محل قرار دهید.
فشرده سازی: یک باند فشاری الاستیک بپوشید
ارتفاع: با زانو بالاتر از قلب دراز بکشید. این به تخلیه خون اضافی از زانو کمک میکند و تورم را کاهش میدهد.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن نیز میتوانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
در برخی موارد، پزشک ممکن است فیزیوتراپی را برای کمک به فرد در بازیابی حرکت مفصل زانو توصیه کند.
اگر فردی دارای یک غضروف یا استخوان شل باشد که باعث قفل شدن زانو شده است، ممکن است برای برداشتن آن نیاز به جراحی داشته باشد.
علل دیگر، مانند بدخیمی کشکک یا سندرم پلیکا، معمولاً به فیزیوتراپی در کنار یخ، استراحت و داروهای ضد التهابی نیاز دارند.
همیشه نمیتوان از آسیبها و شرایطی که میتواند باعث قفل شدن زانو شود جلوگیری کرد.
با این حال، اقداماتی وجود دارد که افراد میتوانند برای محافظت از زانوهای خود انجام دهند. این شامل؛
اجتناب از انجام ورزشهای تماسی
استراحت و توقف انجام فعالیتهایی که باعث زانو درد میشود
ورزش در محدوده فیزیکی
تقویت عضلات پا و عضلات مرکزی
حفظ انعطاف پذیری
حین راه رفتن در مناطق لغزنده یا ناپایدار برای جلوگیری از سقوط احتیاط کنید
دو نوع زانو قفل شده وجود دارد؛ واقعی و شبه. در زانوی قفل شده واقعی، زانو از نظر فیزیکی قادر به حرکت نیست. در زانوی شبه قفل شده، زانو از نظر فیزیکی توانایی حرکت دارد، اما فرد به دلیل درد یا تورم شدید نمیتواند آن را حرکت دهد.
هر دو نوع زانو قفل شده معمولاً به داروهای مسکن، یخ و استراحت نیاز دارند. پزشک همچنین ممکن است فیزیوتراپی را برای کمک به بازگرداندن حرکت در مفصل زانو توصیه کند. اگر این اقدامات مؤثر واقع نشد، ممکن است نوعی از جراحی لازم باشد.
فردی که زانو قفل شده را تجربه میکند باید در اسرع وقت برای تشخیص به پزشک خود مراجعه کند.
