کف پای صاف عارضه‌ای نسبتا شایع است که می‌تواند درصدی از جمعیت کودکان و بزرگسالان را درگیر کند. طبق آمار ارائه شده تقریبا از هر ده نفر، یک نفر به این مشکل مبتلاست. و اما چه عللی باعث ایجاد کف پای صاف خواهند شد یا به عبارت دیگر علت صاف شدن کف پا چیست؟
فهرست مطالب
صافی کف پا به دو نوع قابل انعطاف و غیر قابل انعطاف تقسیم می‌گردد.
در نوع قابل انعطاف، فرد هنگامی که پایش را بر زمین می‌گذارد، کف پای او صاف و بدون قوس می‌باشد؛ اما هنگام بلند کردن پا قوس ظاهری کف پا دیده می‌شود. در این گونه موارد عموما ضعیف و شل بودن لیگامان و تاندون‌ها باعث این عارضه خواهند شد.
گاهی اوقات نوع کف پای صاف، غیر قابل انعطاف است. این نوع، کمتر بروز می‌کند و حدودا یک درصد از مبتلایان را شامل می‌شود. کف پا در نوع غیر قابل انعطاف، که کف پای ریجید هم نامیده می‌شود، در هر حالتی بدون قوس خواهد بود. در این مورد، عموما استخوان‌های پاشنه و ناویکولر یا پاشنه و تالوس به هم دیگر متصل و چسبیده‌اند؛ در نتیجه حرکتی بین آنها وجود ندارد.
اگر تا به امروز از ویزیت آنلاین و رایگان استفاده نکرده اید با تکمیل کردن فرم ذیل منتظر تماس همکاران جهت تعیین نوبت برای ویزیت باشید.
البته دلایل مختلفی می‌تواند باعث کم شدن و یا از بین رفتن و افتادگی این قوس شود که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
نقص ژنتیکی و وراثت
علت کف پای صاف می‌تواند مادرزادی باشد. در دوران جنینی استخوان‌های مچ پا به یکدیگر متصل هستند و در مراحل بعدی از هم جدا و مستقل می‌شوند. اگر این استخوان‌ها به هر دلیلی، به یکدیگر چسبیده باقی بمانند، در نهایت باعث صافی کف پا خواهند شد. به این مشکل تارسال کوالیژن نیز می‌گویند. همچنین اگر در خانواده، سابقه‌ی کف پای صاف وجود داشته باشد، احتمال دارد که کودک نیز به دلیل وراثت، دچار این عارضه شود.
البته قابل ذکر است که در بزرگسالان این عارضه می‌تواند به مرور زمان، به دلایلی از غیر از وراثت ایجاد گردد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
چاقی
اضافه وزن فشار بسیاری به قسمت‌های مختلف پا، از جمله کف پاها، وارد می‌کند. این نیرو می‌تواند به تاندون و رباط‌ها صدمه بزند و آنها را دچار کشیدگی کند. در نتیجه به دلیل آسیب تاندون‌ها ممکن است قوس کف پا، کم و یا افتاده شود؛ و در نهایت فرد دچار عارضه‌ی کف پای صاف گردد.
استفاده‌ی مرتب از کفش‌های سفت و سخت و غیر استاندارد در پیاده‌روی‌های طولانی، به مرور زمان به قوس کف پا آسیب می‌زند و در آن افتادگی ایجاد می‌کند. همیشه هنگام خرید کفش علاوه بر ظاهر، به انعطاف و راحتی کفش نیز توجه کنید. سعی کنید کفش‌هایی را برای پیاده‌روی انتخاب کنید که در قسمت پنجه، انعطاف پذیر و قابل خم شدن باشند.
آسیب و صدمه
رباط‌ها با حمایت از استخوان‌ها، از حرکت آنها در جای خود جلوگیری می‌کنند. به همین دلیل صدمه دیدن رباط‌های کف پا، می‌تواند به مفاصل آسیب زده و آنها را از تراز خارج کند. اگر رباط‌های وسط پا، صدمه‌‌ی شدیدی متحمل شوند و یا دچار پارگی گردند، آسیب مفصل لیسفرانک رخ می‌دهد. این آسیب دردناک نیز، می‌تواند منجر به صافی کف پا شود. همچنین در رفتگی یا شکستگی استخوان‌های میانی، می‌توانند باعث تغییر شکل قوس کف پا شده و آن را از حالت طبیعی خارج کنند.
معمولا یکی دیگر از علت‌های صافی کف پا، آرتروز یا همان ورم مفاصل است. آرتروز التهابی مانند روماتیسم مفصلی و آرتریت روماتوئید، می‌تواند با صدمه زدن به رباط‌ها و غضروف کف پا، قوس پا را از حالت طبیعی خارج نموده و باعث ایجاد کف پای صاف در بیمار گردد. این مشکل علاوه بر از بین بردن قوس، می‌تواند درد بسیاری را در ناحیه کف پا، برای بیمار ایجاد کند.
در مجموع، آرتروز با درگیری قسمت‌های پشت و وسط کف پا، منجر به افتادگی و از بین رفتن قوس پا خواهد شد.
اختلال عملکرد تاندون تیبیال خلفی (PTTD) از علل کف پای صاف
شایع‌ترین علت کف پای صافِ اکتسابی در بزرگسالان، آسیب به این تاندون می‌باشد. تاندون تیبیال خلفی، از عضله‌ی ساق پا تا استخوان‌های داخلی کف پا کشیده شده است و از قوس موجود در کف پا حمایت می‌کند. اگر به هر دلیلی این تاندون آسیب ببیند و یا متورم شود، قوس کف پا دچار افتادگی شده و صافی کف پا ایجاد می‌شود. ورزشکاران در ورزش‌های پر تحرک، بسیار در معرض این آسیب خواهند بود.
در بیماران مبتلا به دیابت و یا بیماری‌های عصبی دیگری که باعث می‌شود حس کمتری در کف پا وجود داشته باشد، احتمال از بین رفتن قوس و ابتلا به عارضه‌ی کف پای صاف وجود خواهد داشت.
متاسفانه در این بیماران چون درد خاصی هنگام افتادگی قوس کف پا حس نمی‌شود، عارضه شدیدتر بروز می‌کند. به همین علت رباط‌ها دچار کشیدگی و ضعف شده و نمی‌توانند از استخوان‌ها حمایت کنند. در نتیجه بیمار بدون اینکه درد خاصی احساس کند، ممکن است به جابجایی و یا شکستگی استخوان‌های کف پا و تغییر شکل آنها نیز دچار شود. استفاده‌ی این بیماران از کفش یا بریس ویژه، در جلوگیری از این عارضه موثر است. اما در صورت بروز این مشکل، ممکن است عمل جراحی بتواند به اصلاح آن و بهبود بیمار کمک کند.
سخن آخر
شایع‌ترین علل کف پای صاف را بررسی کردیم اما علت‌های دیگری مانند پیری، دیستروفی عضلانی، بارداری، Vertical Talus یا استخوان عمودی تالوس، شکستگی مفصل زیر تالوس، پولیومیلیت و بیماری‌های عصبی-عضلانی مانند فلج مغزی نیز می‌توانند عامل بروز این عارضه در افراد باشند.
