زانوی ضربدری از اون ناهنجاریهای ساختاری هست که ممکنه خیلی از افراد رو درگیر کنه. چرا که اگر از کودکی به وضعیت نشستن و راه رفتن و نوع کفش توجه نشه این مشکل ایجاد میشه و در بزرگسالی هم به علت وضعیت نامناسب بدنی و یا اضافه وزن افراد دچار زانوی ضربدری میشوند. مثل همهی مشکلات اسکلتی این عارضه هم درجه بندی و تنوع داره که تشخیصش فقط باید توسط پزشک و متخصص حرکات اصلاحی انجام بشه. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه مقالهی زیر را بخوانید.
فهرست مطالب
ژنووالگوم یا زانوی ضربدری یک فرآیند فیزیولوژیک طبیعی در کودکان است که ممکن است در صورت همراهی با دیسپلازی اسکلتی، آسیب فیزیال، تومورها یا راشیتیسم نیز پاتولوژیک باشد. تشخیص بالینی با وجود ژنووالگوم پیشرونده بعد از سن 7 سالگی انجام میشود. درمان و مشاهده ژنو والگوم کمتر از 15 درجه در کودک کمتر از 7 سال است.
زانوی ضربدری، وضعیتی است که زانوها را دچار ناهنجاری میکند، اما تأثیری بر مچ پا ندارند. این بیماری اغلب در کودکان خردسال دیده میشود و ممکن است برای والدینی که اطلاعات بسیار کمی در مورد این بیماری داشته باشند بسیار نگران کننده باشد. در بیشتر موارد، کودک با وجود زانوهای ضربدری بزرگ میشود و نگرانی کمی وجود دارد. در مواردی که این اتفاق نمیافتد، یا زمانی که زانوی ضربدری در زندگی آینده فرد ایجاد میشود، ممکن است نیاز به درمان خاصی داشته باشد.
شایعترین سن مراجعه برای درمان زانوی ضربدری 3-5 سال است. (محدوده 2-8 سال)
ژنو والگوم در 4-3 سال به اوج خود میرسد و به زاویه تیبیوفمورال 15-20 درجه میرسد.
ژنو والگوم به ندرت پس از 7 سالگی بدتر میشود.
بعد از 7 سالگی والگوس نباید بدتر از 12 درجه ژنو والگوم باشد.
بعد از 7 سالگی فاصله بین زانوها باید کمتر از 8 سانتی متر باشد.
دیستال فمور شایعترین محل تغییر شکل پاتولوژیک است
وجود زانوی ضربدری معمولاً در کودکان کوچکتر تشخیص داده نمیشود، زیرا این بیماری در رشد اولیه شایع است. در کودکان بزرگتر و بزرگسالان، پزشک سعی خواهد کرد تا علت ابتلا به زانوی ضربدری را تشخیص دهد. علت مشخص خواهد کرد که آیا درمانی برای اصلاح بیماری لازم است یا خیر. برای تشخیص ناهنجاری زانوی ضربدری، یک پزشک باید به سابقه فرد مراجعه کند. سؤالات شامل اطلاعاتی در مورد سابقه خانوادگی و سایر شرایط شناخته شده از قبل است که ممکن است باعث زانوی ضربدری شود. اگر درد وجود داشته باشد، پزشک به احتمال زیاد از شخص میخواهد تا مشخص کند که درد در کجا احساس شده است، چقدر شدید است و چه زمانی رخ میدهد.
ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی به خصوص متخصصان حرکات اصلاحی یک معاینه انجام میدهند و در مورد سابقه پزشکی کودک میپرسند. اگر کودک 2 تا 4 ساله باشد، احساس خوبی داشته باشد و هر دو پا به یک میزان به سمت داخل متمایل شوند، احتمالاً هیچ آزمایشی انجام نخواهند داد. در عوض، آنها مراقب خواهند بود تا مطمئن شوند که زانوهای ضربدری با رشد کودک بهتر میشوند. برخی از کودکان ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک ارتوپد (متخصص استخوان) داشته باشند اگر:
پاها به خودی خود صاف نمیشوند.
یک زانو بیشتر از دیگری میچرخد یا فقط یک طرف به داخل میچرخد.
کودک همچنین درد، لنگیدن، ضعف یا مشکل در دویدن دارد.
کودکان ممکن است برای جستجوی شکستگیهای بهبود یافته یا راشیتیسم عکس رادیوگرافی بگیرند. اگر مشکوک به راشیتیسم باشد، آزمایش خون میتواند به تشخیص آن کمک کند.
اکثر کودکانی که از رشد و نمو طبیعی زانوهایشان دچار مشکل شدهاند، نیازی به درمان ندارند. معمولاً با رشد کودک این روند، خود را اصلاح میکند.
زانوهای ضربدری شدید یا زانوهای به داخل چرخیده که در یک طرف بدتر هستند گاهی نیاز به درمان دارند. در گذشته، افرادی که زانوهای ضربدری داشتند ممکن بود از بریس و کفی کفش طبی استفاده کنند اما مشخص شد که آنها به تنهایی مفید نیستند، بنابراین دیگر استفاده نمیشوند و یا به همراه حرکات اصلاحی و درمانهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرند.
در موارد نادری که کودکان علائمی مانند درد یا مشکل در دویدن دارند، پزشکان ممکن است بعد از 10 سالگی جراحی را پیشنهاد کنند.
برای درمان زانوهای ضربدری ناشی از راشیتیسم، پزشکان معمولاً اضافه کردن ویتامین D و کلسیم به رژیم غذایی کودک را توصیه میکنند. برخی از کودکان مبتلا به راشیتیسم ممکن است نیاز به مراجعه به متخصص داشته باشند. راشیتیسم به دلیل یک بیماری ژنتیکی ممکن است به درمان تخصصیتری توسط متخصص غدد (پزشکی که بیماریهای سیستم غدد درون ریز را درمان میکند) نیاز داشته باشد.
کودکانی که دارای زانوهای غیر طبیعی و دور شدن خفیف از رشد طبیعی هستند، نیازی به محدود کردن کاری که انجام میدهند ندارند. آنها میتوانند بدوند، راه بروند و به اندازه سایر کودکان فعال باشند. اگر کودک شما از ظاهر زانوی ضربدری اذیت میشود و آن را آزار میدهد، به او اطمینان دهید که احتمالاً به خودی خود و با افزایش سن بهتر میشود.
اکثریت قریب به اتفاق ژنو والگوم فیزیولوژیکی خود به خود برطرف میشود.
مدیریت پزشکی و تمرینات اصلاحی در زمان مناسب ممکن است پیشرفت را کند کند و تا حد زیادی به اصلاح این مشکل کمک کند.
بریس ممکن است تسکین موقتی ایجاد کند، اما گاهی یک راه حل طولانی مدت ناکارآمد است.
برخی از نمونههای مناسب از ورزشهای مؤثر در کمتر شدن درد زانو و اصلاح وضعیت زانو، ورزشهایی مانند موارد زیر هستند که عبارتاند از: