درمان نقاط ماشه‌ای

آیا استفاده از سوزن خشک تأثیرگذار است؟

به گزارش انجمن بین‌المللی درد (IASP)، سندرم درد مایوفاشیال یکی از شایع‌ترین علل درد اسکلتی عضلانی است. سندرم درد مایوفاشیال یک عارضه عضلانی مرتبط با درد است که با نقاط ماشه‌ای (تریگر پوینت‌ها) مشخص می‌شود.

انواع نقاط ماشه‌ای یا تریگر پوینت

اگرچه تعاریف مختلفی از نقاط ماشه‌ای (trigger point) در میان رشته‌های مختلف پزشکی وجود دارد، اما رایج‌ترین تعریف پذیرفته شده معتقد است که:

نقطه ماشه‌ای یا تریگر پوینت یک نقطه بیش از حد تحریک پذیر در یک نوار کشیده از عضله است که هنگام فشرده‌شدن، کشش، اضافه بار یا انقباضِ بافت، دردناک است و این درد معمولاً دور از نقطه تریگر پوینت درک می‌شود. این نقاط معمولاً به صورت یک برجستگی نخود مانند به هنگام لمس عضله احساس می‌شوند.

تریگر پوینت‌های عضلانی را می‌توان از نظر بالینی به دو دسته “فعال” و “نهفته” طبقه بندی کرد. منابع متعددی نقطه ماشه‌ای “فعال” را اینگونه تعریف کرده اند:

یک نقطه ماشه‌ای عضلانی که باعث شکایت درد بالینی می‌شود. این نقطه باعث بروز علائم زیر می‌شود:

• همیشه و در هر موقعیتی حساس است،
• از کشیده شدن کامل عضله جلوگیری می‌کند،
• عضله را ضعیف می‌کند،
• به هنگام فشرده‌شدن درد مستقیمی را ارجاع می‌دهد،
• از واکنش انقباضی فیبرهای عضلانی به هنگام تحریک شدن جلوگیری می‌کند.
• یک نقطه ماشه‌ای “نهفته” نیز این گونه تعریف می‌شود:
• نقطه ماشه‌ای که تنها زمانی دردناک است که لمس شود.

نقاط ماشه‌ای فعال و نهفته هر دو احساس درد ارجاعی را انتشار می‌دهند و همچنین می‌توانند واکنش “نوروپاتی اتونومیک “را در ناحیه ارجاع درد خود تحریک کنند. “نوروپاتی اتونومیک” زمانی رخ می‌دهد که به اعصابی که عملکردهای خودکار بدن را کنترل می‌کنند آسیب وارد شود. این موضوع می‌تواند بر فشار خون، کنترل دما، هضم غذا، عملکرد مثانه و حتی عملکرد جنسی تأثیر بگذارد.

برای درک درد مربوط به نقاط ماشه‌ای بهتر است اصطلاح “احساس ارجاعی” را به جای درد ارجاعی استفاده نمود، زیرا علائم مرتبط با نقطه ماشه‌ای ممکن است شامل احساسات حسی متفاوتی باشد، به عنوان مثال، احساس درد درک شده ناشی از تحریک نقطه ماشه‌ای می‌تواند شامل احساس دردی عمیق، دور از نقطه لمس شده، مبهم و دارای حس گزگز و سوزش باشد و نه فقط احساس درد.

درد ارجاعی حس شده توسط نقاط ماشه‌ای فعال می‌تواند باعث به وجود آمدن علائم مختلف و اختلالات درد مزمن شود. به عنوان مثال این نقاط می‌توانند باعث سردرد تنشی، میگرن، درد گیجگاهی فکی، درد گردن، درد شانه، درد در قسمت‌های خارجی آرنج‌ها یا حتی کمر درد شوند.

  نقاط ماشه‌ای نهفته، در افراد سالم و بدون هیچ علائم بالینی نیز ممکن است یافت شوند. در واقع، یکی از مطالعات انجام شده در این زمینه نشان داده است که نقاط ماشه‌ای نهفته، در افراد مبتلا به اختلالات درد ستون فقرات نسبت به افراد سالم آنچنان تفاوت معناداری نداشته است و افراد سالم نیز می‌توانند به وفور این نقاط را در بدن و عضلات خود داشته باشند.

عوارض نقاط ماشه‌ای یا تریگر پوینت

نقاط ماشه‌ای می‌توانند هم با علائم حسی و هم با علائم حرکتی همراه باشند. به عنوان مثال، مناطق نقاط ماشه‌ای فعال و نهفته، درای فعل و انفعالات شیمیایی تغییر یافته ای در مقایسه با مناطق طبیعی هستند. این تغییرات بیوشیمیایی موضعی، گیرنده‌های درد عضلانی را فعال می‌کند و باعث می‌شوند تا انتهای عصبی عضله به درد حساس شود.

مهم‌تر از همه، این نقاط در ایجاد اختلالات حرکتی از جمله تغییر الگوهای فعال سازی عضلات، خستگی عضلانی یا افزایش فعالیت بیش از حد عضلات نقش دارند. بنابراین، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد نقاط ماشه‌ای می‌تواند منجر به اختلالات حرکتی و حسی در افراد مبتلا به درد مزمن شود.

استفاده از سوزن خشک برای درمان دردهای عضلانی

چندین درمان سوزنی برای درمان دردهای عضلانی پیشنهاد شده است. در واقع، دو روش درمانی مختلف را می‌توان برای غیرفعال کردن نقطه ماشه‌ای استفاده کرد: سوزن مرطوب (تزریق) یا سوزن خشک.

درمان Wet needling یا سوزن مرطوب به تزریق ماده ای به ناحیه نقطه ماشه‌ای از طریق تزریق زیرجلدی اشاره دارد. در حالی که سوزن خشک به وارد کردن یک سوزن رشته ای جامد در یک نقطه ماشه‌ای بدون وارد کردن هیچ ماده ای اشاره دارد.

  همچنین درمان به وسیله سوزن خشک می‌تواند با جریان الکتریکی نیز ترکیب شود و روش‌های دیگری مانند سوزن خشک الکتریکی یا الکترولیز از راه پوست را ایجاد کند.

در میان درمان‌های مرسوم برای از بین بردن نقاط ماشه‌ای، سوزن‌درمانی احتمالاً محبوب‌ترین روش، حداقل در برخی از شاخه‌های پزشکی محسوب می‌شود.

  انجمن فیزیوتراپی آمریکا (APTA) درمان به وسیله سوزن خشک را اینگونه تعریف کرده است:

مداخله ماهرانه با استفاده از یک سوزن رشته ای نازک برای نفوذ به پوست که نقاط ماشه‌ای، عضلات و بافت همبند را برای مدیریت اختلالات عصبی-عضلانی-اسکلتی تحریک می‌کند.

اثربخشی سوزن خشک در درمان نقاط ماشه‌ای یا تریگر پوینت

این تکنیک شامل قرار دادن سوزن در نقاط ماشه‌ای است تا زمانی که اولین پاسخ انقباض موضعی به دست آید. درواقع در این روش سوزن‌هایی نازک و ظریف در نقاط ماشه‌ای متعددی که در بدن فرد شناسایی شده است وارد می‌شود. از آنجایی که هیچ ماده ای همراه با این سوزن‌ها به بدن تزریق نمی‌شود از اصطلاح سوزن خشک یا درای نیدلینگ برای این تکنیک درمانی استفاده می‌شود.

گاهی ممکن است فرد هنگام فروکردن سوزن پاسخ‌های انقباضی موضعی را از خود نشان دهد. یعنی یک انقباض کوتاه و ناگهانی در نوار عضلانی که نقطه ماشه‌ای در آن قرار دارد.

بسیاری از بیماران پاسخ انقباض موضعی را به عنوان یک احساس ناراحت کننده در طول درمان درک می‌کنند. بنابراین، قبل از استفاده از هر روش سوزنی، باید به بیمار هشدار داده شود که تماس سوزن با یک نقطه ماشه‌ای ممکن است باعث انقباض عضله یا ایجاد دردهای انتشاری به نقاط دیگر بدن شود.

تحقیقات  انجام شده در رابطه با سوزن خشک یا درای نیدلینگ

40 سال پیش برای اولین بار مقاله ای در مورد استفاده از سوزن خشک برای مدیریت دردهای عضلانی منتشر شد. از آن سال‌ها تا به امروز تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام شده است.

  در سال‌های اخیر، تعداد کارآزمایی‌های بالینی و بررسی‌های سیستماتیک در مورد بررسی اثربخشی سوزن خشک یا درای نیدلینگ افزایش یافته است. با این حال، هیچ اتفاق نظری در مورد برتری روش سوزن خشک یا سوزن مرطوب وجود ندارد.

به عنوان مثال برخی مقالاتی که اثرات این دو روش را در کارازمایی های بالینی بررسی کرده اند نشان داده اند  که هر دو روش سوزن مرطوب (تزریق لیدوکائین) و سوزن خشک به طور مشابه برای درد مایوفاشیال گردن و شانه درمان موثر هستند و تفاوتی در اثرگذاری این دو روش وجود ندارد

در سال 2016، آژانس داروها و فناوری‌های کانادا در سلامت، استفاده از سوزن خشک را در سیستم بهداشت عمومی، بر اساس اثربخشی نقطه ماشه‌ای-DN برای مدیریت سندرم‌های درد اسکلتی عضلانی در ربع فوقانی و تحتانی که در حال حاضر توسط افراد مختلف پشتیبانی می‌شود، پذیرفته است. بررسی سیستماتیک و متا آنالیز؛ با این حال، باید اذعان داشت که بیشتر شواهد به اثرات کوتاه مدت (یک ماهه) یا میانی (3 ماهه) اشاره دارد، اما نه بلندمدت (6 ماه) و روش‌های ناکافی کورکننده می‌تواند منجر به اثرات اغراق آمیز در کارآزمایی‌های سوزن خشک شود.

یکی دیگر از مطالعه‌هایی که اخیراً در این زمینه انجام شده است و به بررسی اثرات روش سوزن خشک بر بیماران مبتلا به اختلالات فکی گیجگاهی (فک صدادار) پرداخته است، به این نتیجه رسیده است که سوزن خشک بهتر از سایر مداخلات درمانی برای کاهش شدت درد موثر بوده است.

اما مطالعه ای دیگر نشان داد که این روش برای مدیریت درد در سردردهای تنشی خیلی موثر نیست. البته در این کارازمایی بالینی تعداد شرکت کنندگان مورد بررسی کم بود و بسیاری از شرکت کنندگان نیز وجود نقاط ماشه‌ای را در قسمت گردن خود گزارش نکرده بودند و تنها دارای سردرد بودند.

پژوهشی دیگر که در افراد مبتلا به کمردرد انجام شد، نشان داد که استفاده از روش درمانی سوزن خشک برای کاهش شدت درد و ناتوانی‌های پس از جراحی ستون فقرات، موثرتر از طب سوزنی است.

اثربخشی سوزن خشک برای مدیریت بیماران مبتلا به درد پاشنه پا نیز در یک مقاله مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد که سوزن خشک برای کاهش شدت درد در مقایسه با روش‌های دیگر موثرتر عمل کرده است.

مطالعه ای دیگر نشان داد که استفاده از سوزن خشک یا درای نیدلینگ، زمانی که توسط فیزیوتراپیست‌ها اعمال می‌شود، می‌تواند به اندازه سایر مداخلات فیزیوتراپی برای دردهای اسکلتی عضلانی موثر باشد.

نتایج این تحقیقات همگی از کاربرد سوزن خشک برای بیماران مبتلا به شرایط دردهای مزمن پشتیبانی می‌کنند.

با این وجود، باید توجه داشت که گاهی استفاده از این روش درمانی برای برخی شرایط موثر نیست. مثلاً یکی از پژوهش‌های انجام شده در این زمینه نشان داد که گنجاندن روش سوزن خشک در یک برنامه درمانی افراد مبتلا به درد کشککی رانی آنچنان موثر نیست و این عارضه با تمرینات ورزشی بیشتر بهبود می‌یابد.

یا در مطالعه ای دیگر نشان داده شد که استفاده از سوزن خشک و ورزش همانقدر در بهبود درد و عملکرد در افراد مبتلا به استئوآرتریت زانو موثر است که ورزش به تنهایی.

البته همه این اختلافات در تحقیقات ممکن است به دلیل تفاوت در تکنیک‌های فرو کردن سوزن، جمعیت افراد شرکت کننده، معیارهای تشخیص برای نقاط ماشه‌ای و موارد دیگر مربوط باشد.

علاوه بر این، ممکن است در برخی از نواحی مانند زانو، استفاده از سوزن خشک همراه با مداخلات دیگر، به عنوان مثال، جریان الکتریکی موثرتر باشد.

شباهت‌های سوزن خشک و طب سوزنی

اگرچه طب سوزنی و سوزن خشک هردو به وسیله فرو بردن سوزن در پوست انجام می‌شوند اما دارای شباهت‌ها و تفاوت‌هایی هستند. از شباهت‌های این دو روش می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

هر دو روش از سوزن‌های نازک فولادی ضد زنگ استفاده می‌کنند.

هر دو روش دارای فرآیند یکسانی برای قرار دادن سوزن در پوست هستند، اما عمق سوزن گذاری و بافت هدف به دلیل اهداف متفاوت پزشک متفاوت است.

تفاوت‌های سوزن خشک و طب سوزنی

تفاوت عمده بین سوزن خشک و طب سوزنی در این است که سوزن خشک در پزشکی مدرن و به تازگی مورد استفاده قرار می‌گیرد در حالی که طب سوزنی مبتنی بر طب چینی است و هزاران سال است که برای درمان‌های مختلف استفاده می‌شود.

در روش سوزن خشک سوزن‌های ظریف در نقاط ماشه ای در عضلات قرار می‌گیرد و به عضلات اجازه آزاد شدن می‌دهد. درواقع این تکنیک درمانی مواد مغذی را از طریق جریان خون به مناطقی از بافت نرم که جریان خون در آنها محدود شده است، می‌آورد. با افزایش این جریان خون، بافت عضلانی مواد مغذی مورد نیاز برای بهبود و رها شدن را دریافت می‌کند. از این روش درمانی فقط برای دردهای عضلانی استفاده می‌شود.

اما در طب سوزنی این سوزن‌ها برای باز کردن مجراهای انرژی یا همان “چی” در بدن به کار می‌روند و در نواحی خاصی باید قرار گیرند. از طب سوزنی برای موارد بسیار بیشتری استفاده می‌شود. در ضمن عمق فرو بردن سوزن‌ها در طب سوزنی بسیار سطحی‌تر از روش سوزن خشک است.

درای سوزن زمانی موثرتر است که همراه با کار بافت نرم و کشش استفاده شود. ما همیشه ماساژ و کشش را با سوزن خشک خود ادغام می‌کنیم و این چیزی است که ما را متفاوت می‌کند.

همه پزشکان در عضله تراپی استرالیا در کمک به شما در استفاده از سوزن خشک عالی هستند