جراحی‌های کمر و پی آر پی : آیا ترکیب این دو درمان اثر بخش است؟ جراحی به روش دیسککتومی آندوسکوپی کمری، یک درمان موثر برای بیماران مبتلا به بیرون‌زدگی دیسک کمر، بعد از امتحان و شکست درمان‌های محافظه‌کارانه به شمار می‌آید. بااین‌حال، گاهی پس از این جراحی، نقص در حلقه فیبروزی دور هسته دیسک که به نام آنولوس فیبروز شناخته می‌شود رخ می‌دهد و منجر به عود دوباره بیرون‌زدگی دیسک کمر می‌شود.
از طرفی تحقیقات، شواهد امیدوارکننده‌ای را بعد از تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)، برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمر، نشان داده است. اما تا کنون اثربخشی تزریق PRP بعد از جراحی‌های دیسککتومی به‌ندرت مورد بررسی قرار گرفته است. ما امروز می‌خواهیم در این مطلب مقاله‌ای را که ترکیب این دو روش درمانی را باهم بررسی نموده است مرور کنیم و ببینیم که میزان عود دوباره بیرون‌زدگی دیسک کمر در جراحی‌های دیسککتومی کمر با یا بدون استفاده از روش درمانی PRP به چه صورت خواهد بود.
فهرست مطالب
اگر تا به امروز ویزیت نشده اید لطفا فرم زیر را تکمیل نمایید تا همکاران ما با شما تماس گرفته و زمان ویزیت آنلاین رایگان را با شما هماهنگ نمایند.
در مجموع 108 بیمار که تحت عمل جراحی دیسککتومی ستون فقرات قرار گرفته بودند بین ژوئیه 2018 و دسامبر 2019 به‌صورت آینده‌نگر ثبت شدند. پنجاه و یک بیمار تحت جراحی دیسککتومی بدون تزریق PRP و پنجاه و هفت بیمار تحت عمل جراحی دیسککتومی با تزریق PRP قرار گرفتند.
برای ثبت میزان درد بیماران از خط کش درد استفاده شد. در این روش یک خط کش ده‌سانتی متری به بیمار داده می‌شود و از بیمار خواسته می‌شود تا باتوجه‌به میزان درد خود عدد روی خط کش را نشان دهد. عدد صفر برای “بدون درد” و عدد ده برای “شدیدترین درد” ثبت خواهد شد. برای درد کمر و پا، شاخص ناتوانی Oswestry (ODI) و معیارهای MacNab مورد ارزیابی قرار گرفت و عوارض بعد از عمل ثبت شد. میزان بیرون‌زدگی دیسک، سطح مقطع ستون فقرات و ارتفاع دیسک به‌وسیله MRI قبل از عمل، بعد از عمل و در پیگیری‌های منظم ارزیابی شد.
همه بیماران پس از جراحی‌ها و تزریق PRP به طور منظم مورد بررسی قرار می‌گرفتند. پس از انجام تحقیقات، نتایج نشان داد که بهبود بالینی در هر دو گروه مشاهده شده است. اما تفاوت‌های آماری در میزان درد کمر و پا در دو گروه، پس از 3 ماه، 6 ماه و یک سال پیگیری وجود داشت. بهبود در گروه PRP قابل‌توجه بود. بیرون‌زدگی دیسک و سطح مقطع ستون فقرات در MRIهای گروه PRP بهبود بهتری را نشان دادند و همچنین در پیگیری نهایی در این گروه میزان عود بیرون‌زدگی دیسک کمر کمتری نسبت به گروه کنترل نشان داده شد. هیچ عارضه جانبی در مطالعه ما به دنبال تزریق PRP گزارش نشد.
درواقع این مطالعه نشان داد که جراحی دیسککتومی ستون فقرات همراه با تزریق PRP یک درمان ایمن و موثر برای بیماران مبتلا به بیرون‌زدگی دیسک کمر در پیگیری میان‌مدت و طولانی‌مدت بود. این تحقیق همچنین نشان داد که تزریق PRP برای بازسازی دیسک پس از جراحی دیسککتومی آندوسکوپی مفید است و میزان احتمال عود بیرون‌زدگی دیسک کمر را کاهش می‌دهد.
جراحی دیسککتومی ستون فقرات در حال حاضر یک درمان موثر و رایج برای بیماران مبتلا به بیرون‌زدگی دیسک کمر به شمار می‌آید. این جراحی زمانی انجام می‌شود که سایر درمان‌های محافظه‌کارانه برای بهبود این عارضه بی‌اثر باشند. در روش جراحی دیسککتومی ستون فقرات، برش جراحی کوچک‌تر و در نتیجه ازدست‌دادن خون کمتر است. در این روش در مقایسه با جراحی باز سنتی، آسیب به بافت‌های اطراف کاهش پیدا کرده و مدت‌زمان بستری بیمار در بیمارستان کوتاه‌تر خواهد بود. علی‌رغم بهبود قابل‌توجه علائم، عوارض مانند آسیب به عصب نادر نیست و ممکن است بی‌حسی و درد پس از جراحی به دلیل تحریک ساختارهای عصبی با این روش رخ دهد.
روش جراحی دیسککتومی آندوسکوپی کمر شامل برداشتن هسته حلقه فیبروزی دیسک بیرون‌زده برای آزادسازی ریشه‌های عصبی فشرده شده است. برداشتن قسمتی از دیسک‌های بین مهره‌ای می‌تواند دردهای انتشاری را در اندام‌های تحتانی کاهش دهد، اما نقص در حلقه فیبروزی دیسک پس از جراحی‌های دیسککتومی تهاجمی ممکن است منجر به افزایش میزان عود بیرون‌زدگی دیسک کمر شود و بیماران را در معرض خطر ناتوانی احتمالی قرار دهد. زخم باقی‌مانده پس از برداشتن دیسک بین مهره‌ای با تشکیل بافت اسکار بهبود می‌یابد که این موضوع می‌تواند باعث شکست دوباره حلقه فیبروزی شود؛ بنابراین، بسیار مهم است که پس از این جراحی بازسازی اساسی دیسک اتفاق افتد.
برای بهبود اثربخشی بالینی این روش جراحی و کاهش میزان عود آن، بسیاری از مطالعات بر ترمیم عیوب حلقه فیبروزی دیسک با دستگاه‌های مکانیکی متمرکز شده‌اند. بااین‌حال، چنین دستگاه‌هایی را نمی‌توان به‌راحتی در عمل‌های آندوسکوپی به کار برد. به همین علت، تعداد فزاینده‌ای از محققین به جای استفاده از روش های مکانیکی، ترجیح داده‌اند تا بر اصلاحات بیولوژیکی تمرکز کنند. کاربرد پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) در درمان بیماری دژنراتیو و تخریب دیسک و ترمیم حلقه فیبروزی دیسک در آزمایشات آزمایشگاهی یا حیوانی نتایج امیدوارکننده ای را به همراه داشته است.
PRP حاوی مایعی غلیظ شامل پلاکت‌هاست که می‌تواند با تعدیل فرآیندهای التهابی، بیومولکول‌ها را به بافت آسیب‌دیده هدف برساند و در نتیجه باعث بهبود و ترمیم شود. PRP همچنین می‌تواند در تحریک فرایند بازسازی دیسک دخیل باشد. این ماده می‌تواند با آزاد کردن فاکتورهای رشد و پروتئین‌هایی که ممکن است در ترمیم دیسک‌های تخریب شده دخیل باشند، سودمند باشد. چندین مطالعه بالینی نشان داده‌اند که رادیکولوپاتی خفیف و کمردرد ناشی از بیرون‌زدگی هسته دیسک را می توان با تزریق PRP از راه پوست بهبود بخشید.پ
مثلاً در یکی از این تحقیقات که در سال 2020 توسط محققان انجام شد، تزریق PRP در درمان کمردرد مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج نشان داد که این ماده توانایی زیادی در تسکین درد و رضایت بیماران دارد.
به‌طورکلی بررسی ام آر آی های بیماران پس از جراحی دیسککتومی نشان داده‌اند که دیسک می‌تواند پس از جراحی خود را ترمیم کند و PRP نقش مثبتی در بازسازی حلقه فیبروزی دیسک دارد. این تغییرات منجر به گسترش فضای کانال نخاعی و کاهش فشار و تحریک ریشه‌های عصبی می‌شود که از جنبه دیگری می‌تواند باعث بهبود علائم بالینی می‌شود. PRP دارای اثرات مثبتی بر تکثیر سلول‌های غضروفی در حلقه فیبروزی دیسک داخلی است که می‌تواند بافت فیبروتیک را به بافت غضروفی تبدیل کند که این فرایند می‌تواند تشکیل بافت اسکار را کاهش می‌دهد.
PRP یک ساختار ژل مانند ایجاد می کند که بر مورفولوژی سلول‌های دیسک تأثیر می گذارد. بنابراین، ممکن است باعث بازسازی دیسک شود. در این پژوهش نیز میزان عود بیرون‌زدگی دیسک در گروه PRP به طور قابل توجهی کمتر بود، که این موضوع نشان می‌دهد PRP می‌تواند به جلوگیری از عود مجدد کمک کند. بازسازی ایده آل حلقه فیبروزی دیسک می‌تواند به طور موثر یک مانع مکانیکی برای جلوگیری از عود بیشتر بیرون‌زدگی دیسک ایجاد کند، وقوع فشار مجدد را کاهش دهد و ناحیه کانال نخاعی را گسترش دهد. همچنین این تزریق می‌تواند از تشکیل اسکار فیبروتیک داخل نخاعی بعد از عمل جلوگیری کند و انتشار التهاب را به حداقل برساند. همگی این عوامل در کنار هم باعث می شوند تا از بروز درد و بی حسی بعد از عمل جلوگیری شود.
