تمرینات مخصوص سکته مغزی ابزار مهمی برای بازماندگانی است که می‌خواهند تحرک خود را بهبود بخشند. تحقیقات نشان می‌دهد که یک دوره زمانی بحرانی تا 6-8 ماه پس از سکته مغزی وجود دارد که بیشترین بهبودی با توانبخشی رخ می‌دهد. با این حال، همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد نوروپلاستیسیته در طول عمر ادامه می‌یابد. در واقع، یک برنامه ورزشی ثابت در خانه یکی از بهترین راه‌ها برای ادامه بهبودی پس از ترخیص از توانبخشی بستری است.
این مقاله شامل نمونه‌هایی از تمرینات مخصوص سکته مغزی تمام بدن است که می‌توانید در خانه تمرین کنید. چه بخواهید پس از فلج بهبودی پیدا کنید، چه بخواهید قدرت یا تحرک خود را بهبود ببخشید یا مهارت‌های حرکتی ظریف خود را تقویت کنید، این مقاله برای همه مناسب است. با استفاده از پیوندهای زیر مستقیماً به هر بخش تمرین سکته مغزی بروید:
تنظیم با سطح توانایی
تمرینات پا
تمرینات تعادلی و اصلی
تمرینات بازو
تمرینات شانه و اندام فوقانی
تمرینات مچ دست، دست و انگشتان
تمرینات ریکاوری فلج
چند تکرار ایده آل است
فهرست مطالب
قبل از شروع، مهم است که بدانید چگونه تمرینات مخصوص سکته مغزی خود را متناسب با سطح توانایی خود تنظیم کنید، زیرا بازماندگان فلج شده به تکنیک‌های متفاوتی نسبت به بازماندگان با قدرت یا حرکت موجود نیاز دارند. با تمام این تمرینات مخصوص سکته مغزی، مهم است که آن‌ها به اندازه کافی چالش برانگیز باشند اما نه آنقدر آسان که باعث تحریک عصبی بیشتر نشود.
اگر بدون هیچ حرکتی در سمت آسیب دیده خود شروع می‌کنید، می‌توانید با شروع ورزش غیرفعال به بهبودی کمک کنید که به معنای کمک به سمت آسیب دیده در طول حرکت است. این را می‌توان با استفاده از طرف غیر مبتلا یا با کمک گرفتن از یک مراقب یا درمانگر به دست آورد.
ورزش غیرفعال از کمک برای حرکت بدن شما در صورت نداشتن قدرت کامل استفاده می‌کند و با تحریک نوروپلاستیسیته به بیماران کمک می‌کند تا از فلج بهبود یابند. این مکانیزمی است که مغز برای عملکرد مجدد و التیام خود پس از آسیب استفاده می‌کند. این کلید بازیابی و یادگیری مهارت‌های جدید است.
بازماندگان سکته مغزی که حرکت جزئی دارند و مایل به بهبود بیشتر هستند، می‌توانند با ورزش فعال ادامه دهند. این به این معنی است که حرکت را به تنهایی و بدون کمک انجام دهید.
چه بدون هیچ حرکتی یا حتی حرکت جزئی شروع کنید، نوروپلاستیسیته همیشه هدف است. شما می‌توانید با انجام تمرینات مخصوص سکته مغزی با تکرار زیاد و با توجه آگاهانه و اهداف خود، عصبی شدن را تشویق کنید.
تکرار این است که چگونه مغز نیاز به یک عملکرد را درک می‌کند و بر این اساس خود را دوباره ریکاوری می‌کند. هر چه بیشتر از آن استفاده کنید، بیشتر آن را بهبود می‌بخشید. اگر به جای یک بار در هفته هر روز تمرین کنید، نتایج سریع‌تری خواهید دید.
علاوه بر این، توجه به کیفیت حرکت و اینکه چرا تمرین سکته مغزی را انجام می‌دهید، نوروپلاستیسیته را بیشتر تحریک می‌کند. با این گفته، بیایید به تمرینات مخصوص سکته مغزی تمام بدن بپردازیم. ما از پایین به بالا کار می‌کنیم و از پاها شروع می‌کنیم.
تمرینات مخصوص سکته مغزی برای پاها می‌تواند به بازماندگان کمک کند تا قدرت، راه رفتن (نحوه راه رفتن) و تعادل خود را بهبود بخشند. تمرین دادن پاها همچنین می‌تواند به کاهش خطر افتادن کمک کند که برای همه بازماندگان سکته مغزی یک اولویت است.
اکستنشن زانو
فیزیوتراپ تمرینات مخصوص سکته مغزی را نشان می‌دهد.
تمرینات مخصوص سکته مغزی برای پاها
برای این تمرین پا، در حالت نشسته شروع کنید و در عین حال هم ترازی وضعیت بدن را خوب حفظ کنید. سپس، پای خود را دراز کنید تا زانو صاف شود در حالی که عضلات ران (چهارسر) خود را منقبض کنید. 3 ثانیه در این حالت بمانید، سپس به آرامی پای خود را به زمین برگردانید.
این حرکت را با پای راست خود تکرار کنید، به طور متناوب بین پاها به جلو و عقب در مجموع 20 تکرار (10 بار در هر پا) انجام دهید. سعی کنید حالت خود را در طول حرکت حفظ کنید.
تمرین توانبخشی پا در حالت نشسته
این تمرین بازیابی سکته مغزی برای افزایش قدرت خم کننده ران شما خوب است که برای بلند کردن پاها هنگام راه رفتن و برای پله ها مهم است. در حالت نشسته بمانید و سپس زانوی خود را به سمت قفسه سینه بلند کنید.
سپس پای خود را دوباره روی زمین قرار دهید. این حرکت را روی پای دیگر تکرار کنید و به طور متناوب به جلو و عقب در مجموع 20 بار تکرار کنید. باز هم با درگیر کردن شکم خود مراقب وضعیت بدن خود باشید و هنگام حرکت دادن پاهای خود از خم شدن یا افتادن خودداری کنید.
تمرین دورسی فلکشن مچ پا
بیماران سکته مغزی که دارای سفتی مچ پا هستند یا با افتادگی پا (مشکل در دورسی فلکشن) دست و پنجه نرم می‌کنند، فرد از این تمرین خاص بهره‌مند خواهند شد. با پای آسیب دیده خود روی پای دیگر خود در حالت ضربدری شروع کنید.
سپس، پای خود را به عقب به سمت ساق پا خم کنید – حرکتی که به دورسی فلکشن معروف است. به آرامی مچ پاهای خود را در مجموع 15 تا 20 بار به بالا و پایین حرکت دهید، سپس طرف را عوض کنید. اگر نمی‌توانید این کار را انجام دهید، از دست خود برای کمک به پای خود در حرکت استفاده کنید، بنابراین آن را به یک تمرین غیرفعال تبدیل کنید.
تمرینات مخصوص سکته مغزی برای تعادل و تقویت عضلات مرکزی بدن
این تمرینات، تنه را برای بهبود تعادل هدف قرار می‌دهد. این تمرینات مخصوص سکته مغزی به بهبود ثبات مرکزی و راه رفتن کمک می‌کند و در عین حال خطر افتادن را کاهش می‌دهد.
چرخش تنه (پیچ و خم)
فیزیوتراپیست در حال چرخش برای تمرین سکته مغزی
این تمرین سکته مغزی خاص برای تمام سطوح آسیب مفید است. از حالت نشسته با پشت صاف و سینه بالا شروع کنید. دست راست خود را روی قسمت خارجی ران چپ قرار دهید. سپس، با استفاده از بازوی خود، تنه خود را به آرامی به سمت چپ بچرخانید.
به این فکر کنید که حرکت را از عضلات مرکزی بدن خود شروع کنید، نه بازوهایتان. همچنین تا حد درد ادامه ندهید. به آرامی حرکت کنید. به مرکز برگردید و این چرخش تنه را 15 بار کامل کنید. برای افزایش چالش این تمرین، سعی کنید چرخش تنه را با بازوهای ضربدری روی سینه انجام دهید تا فقط از عضلات اصلی خود برای حرکت استفاده کنید.
دو تمرین بعدی سکته مغزی نیاز به مقداری قدرت مرکزی دارند. اگر کمر شما شروع به بلند شدن از روی زمین کرد، از این حرکات صرف نظر کنید تا زمانی که آماده شوید.
این تمرین مخصوص سکته مغزی، زانو به سینه نامیده می‌شود. از حالت دراز کشیدن راحت شروع کنید و سپس زانوی راست خود را به سمت قفسه سینه خود بیاورید. در قسمت بالا، به آرامی شکم خود را فشار دهید، سپس پای خود را به سمت پایین بیاورید. همچنین ممکن است کشش را در لگن و باسن خود احساس کنید. تمام تلاش خود را بکنید تا حرکت را به جای پای خود از قسمت مرکزی بدن خود شروع کنید. روی هر پا در مجموع 10 بار تکرار کنید.
به پشت دراز بکشید و باسن و زانوهای خود را با زاویه 90 درجه خم کنید. کمر خود را روی تشک یا زمین با کشیدن شکم به داخل صاف کنید تا ستون فقرات در حالت خنثی حفظ شود. مطمئن شوید که هنوز قادر به نفس کشیدن هستید و نفس را حبس نکرده‌اید! از آنجا، به آرامی پای چپ خود را پایین بیاورید تا به پای خود ضربه بزنید و با استفاده از عضلات مرکزی خود آن را به سمت بالا بیاورید. طرف‌های متناوب برای مجموع 20 تکرار.
در تمام مدت زانوی خود را 90 درجه خم کنید و روی شروع حرکت از قسمت مرکزی بدن تمرکز کنید نه از پاها. اگر در جلوگیری از بلند شدن کمرتان از روی زمین مشکل دارید. سعی کنید تمرین را با هر دو پا در جهت پایین به جای بالا رفتن شروع کنید.
تمرینات بازو به ویژه برای بازگشت به فعالیت‌های روزمره زندگی مانند پوشیدن لباس و استفاده از توالت مفید است. مطمئن شوید که این تمرینات بازیابی سکته مغزی را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
انگشتان خود را به هم ببندید و هر دو دست خود را دور یک بطری آب بپیچید. با درگیر شدن هر دو طرف بدن، این تمرین به یک حرکت دو طرفه تبدیل می‌شود که در زمان بهبودی سکته مغزی مفید است زیرا هر دو طرف مغز را تحریک می‌کند. همچنین به شما این امکان را می‌دهد که از طرف بی‌تأثیر خود برای کمک به دیگری در حرکت استفاده کنید.
با انگشتان خود در اطراف بطری، شروع به انجام حرکات دایره‌ای بزرگ کنید. می‌توانید از بازوی آسیب دیده خود برای هدایت بازوی آسیب دیده خود در این تمرین استفاده کنید. 10 دایره آهسته و کنترل شده ایجاد کنید. سعی کنید هم در جهت عقربه‌های ساعت و هم در خلاف جهت عقربه‌های ساعت حرکت کنید.
این تمرین بازیابی سکته مغزی برای بازیابی توانایی خم کردن بازو و انجام کارهایی مانند تغذیه خود مهم است. با آرنج خود روی میز شروع کنید و بازوی خود را 90 درجه خم کنید. سپس، دست خود را به سمت شانه خود بچرخانید، سپس آن را به سمت میز پایین بیاورید. به آرامی 10 بار تکرار کنید، با تمرکز بر حرکت آرنج.
حرکت رو به بالا عضله دوسر را فعال می‌کند و حرکت رو به پایین عضله سه سر را فعال می‌کند. از آنجایی که این تمرین ریکاوری وزنی ندارد، هدف آن افزایش قدرت نیست. در عوض، هدف آن توسعه کنترل حرکتی و تحریک نوروپلاستیسیته در مغز است.
برای این آخرین تمرین ریکاوری بازو، یک بطری آب را با دست آسیب دیده خود بگیرید و آرنج خود را نزدیک به پهلوها نگه دارید. سپس، بازوهای خود را به سمت بالا باز کنید تا ساعدها به طرفین درآیند در حالی که آرنج‌های خود را به پهلوی خود چسبانده‌اید. به مرکز برگردید و به آرامی 10 بار تکرار کنید.
این حرکت چرخش خارجی نامیده می‌شود و برای رسیدن، وضعیت قرار گرفتن و مقابله با الگوی رایج هیپرتونیکی روتاتور داخلی پس از سکته ضروری است؛ به عبارت دیگر، با شروع اسپاستیسیته و افزایش سفتی عضلانی، بازماندگان سکته مغزی ممکن است بازوی آسیب دیده خود را به سمت سینه یا بیرون به پهلو بچرخانند و این تمرین به مقابله با آن کمک می‌کند.
تمرینات توانبخشی شانه پس از سکته مغزی می‌تواند به بهبود و پیشگیری از شرایط دردناک مانند سابلوکساسیون شانه و شانه یخ زده کمک کند.
مهم است که این تمرینات را با احتیاط زیاد انجام دهید زیرا شانه یک مفصل آسیب پذیر و مستعد آسیب است. در حالی که مقداری ناراحتی یا درد عضلانی طبیعی است، هرگز نباید تا حد درد شدید ورزش کنید. قبل از انجام این تمرینات به تنهایی در خانه، با درمانگر خود مشورت کنید.
برای این تمرین غیرفعال، با نشستن روی لبه تخت یا مبل شروع کنید. به آرامی خود را روی بازوی آسیب دیده در حدود یک پا دورتر از بدن خود نگه دارید و از دست سالم خود برای تثبیت آرنج استفاده کنید.
سپس به آرامی به سمت بازو خم شوید. به این می‌گویند تحمل وزن. فشاری که از طریق بازوی خود وارد می‌کنید به ارتقای سلامت مفاصل و استخوان کمک می‌کند، در حالی که به کارگیری بیشتر عضلات برای ثبات کمک می‌کند. شما باید کشش یا فشار خفیفی را در سمت آسیب دیده خود احساس کنید. اگر احساس خوبی دارید، کشش را به مدت 10 ثانیه نگه دارید و سپس به مرکز برگردید. این کار را در مجموع 3 ست تکرار کنید.
برای تمام تمرینات همیشه در محدوده‌ای بدون درد بمانید.
این تمرین بیشتر فعال است. با قرار دادن یک بطری آب روی میز شروع کنید. سپس با استفاده از پشت دست، آن را به طرف میز فشار دهید. پس از لغزش آن، جلوی دست خود را در اطراف بطری قرار دهید و آن را به حالت اولیه برگردانید. در طول انجام این تمرینات اندام فوقانی، از حرکت شانه خودداری کنید. به این حرکت سینرژیستیک گفته می‌شود و با بهبود تحرک باید کاهش یابد.
این تمرین مشابه تمرین قبلی است، اما به جای اینکه بطری را به طرفین فشار دهید، آن را از بدن خود به جلو هل می‌دهید. پس از اتمام یک تکرار، بطری را به حالت اولیه برگردانید و دوباره تکرار کنید. به یاد داشته باشید که ساعد خود را روی میز نگه دارید و از بلند کردن شانه خودداری کنید. در مجموع 10 تکرار انجام دهید.
تمرینات مخصوص سکته مغزی برای مچ دست، دست و انگشتان
تمرینات بیشتری را برای دست نسبت به سایر گروه‌های عضلانی ارائه کردیم، زیرا عملکرد دست می‌تواند “سرسخت” و دیر برگشت باشد زیرا به هماهنگی حرکتی و مهارت نیاز دارد. این حتی دلیل بیشتری را برای تمرینات مخصوص سکته مغزی با ثبات و تکرار زیاد فراهم می‌کند.
سه تمرین اول غیرفعال هستند و برای افرادی که هیچ حرکتی در دست ندارند عالی هستند. اگر حرکتی دارید، این چند تمرین اول می‌تواند به عنوان یک گرم کردن عالی استفاده شود.
اگر انگشتانتان خم هستند یا دستتان به صورت مشت گره شده است، با کشیدن دستتان شروع کنید و انگشتانتان را روی ران یا میز باز کنید. این تمرین بازیابی سکته مغزی به پیشگیری یا کاهش انقباضات و تحریک مغز کمک می‌کند. در صورت امکان، سعی کنید این کار را در طول روز به مدت 1 تا 2 دقیقه انجام دهید، نه فقط در طول تمرینات ریکاوری سکته مغزی.
در حالی که ممکن است احساس کشش داشته باشید، هرگز تا حد درد کشش نکنید.
برای این تمرین ریکاوری دست، آرنج خود را روی میز قرار دهید و کف دست خود را به سمت بالا قرار دهید. با استفاده از دست سالم خود، به آرامی مچ دست را به سمت بالا (فلکسیون) و پایین (کشش) خم کنید. سعی کنید حرکت را فقط از مچ دست جدا کنید. به آرامی و در مجموع 10 بار تکرار کنید.
دست آسیب دیده خود را با کف دست رو به پایین روی میز قرار دهید. از دست سالم خود استفاده کنید تا دست خود را به سمت چپ و سپس به راست بلغزانید. به این حرکت شبیه برف پاک کن، انحراف اولنار و شعاعی می‌گویند. روی شروع حرکت فقط از مچ دست تمرکز کنید. به آرامی و در مجموع 10 بار تکرار کنید.
بطری آب را با دست آسیب دیده خود بگیرید و از دست سالم خود برای حمایت از بازو و کمک به جداسازی حرکت مچ استفاده کنید. اجازه دهید مچ دستتان به سمت پایین کشیده شود و سپس مچ خود را به سمت بالا خم کنید. 10 بار به آرامی تکرار کنید.
بطری آب مقداری به این تمرین ریکاوری اضافه می‌کند. در صورت لزوم، می‌توانید آن را بدون بطری انجام دهید یا تا زمانی که قدرت و تحرک شما بهبود یابد، آن را نادیده بگیرید.
یک بطری آب را در دست آسیب دیده خود قرار دهید و سپس انگشتان خود را در آن حلقه کنید تا بطری آب را بگیرید و فشار دهید. 3 ثانیه نگه دارید، سپس دست خود را رها کنید. این تمرین ریکاوری سکته مغزی را در مجموع 10 بار تکرار کنید.
تمرینات دست می‌تواند برای بیماران سکته مغزی به دلیل محدودیت مهارت‌های حرکتی ظریف دشوار باشد. با گذشت زمان، اسپاستیسیتی دست شما باید کاهش یابد و در نتیجه تحرک شما باید افزایش یابد.
هنگامی که آماده شدید، این تمرینات پیشرفته سکته مغزی را با چرخاندن خودکار با انگشتان آسیب دیده خود امتحان کنید. این می‌تواند دشوار باشد، بنابراین اگر با چالش مواجه شدید اما از آن ناامید نشدید، ادامه دهید.
برای بهبودی از فلج پس از سکته مغزی، باید ورزش غیرفعال را تمرین کنید. این به معنای کمک به اندام آسیب دیده در طول حرکت است، چه با کمک مراقب یا با استفاده از سمت غیر مبتلا.
شما می‌توانید با انجام هر حرکتی از این راهنما به صورت غیرفعال، تمرینات بازیابی خود را ایجاد کنید. در زیر، تمرینات مخصوص سکته مغزی را خواهید دید که برای بهبودی مفید هستند.
دست آسیب دیده خود را طوری روی میز قرار دهید که کف دست به سمت بالا باشد. سپس، از دستی که درگیر آن نیست استفاده کنید تا کف دست خود را پایین بیاورید. این کار را به جلو و عقب تکرار کنید تا در مجموع 10 بار کف دست خود را بالا و پایین بچرخانید. باز هم سعی کنید حرکت را فقط با استفاده از ساعد و مچ خود شروع کنید.
در حالی که این تمرین ممکن است ساده به نظر برسد، اما باعث تحریک مغز و تقویت عصبی می‌شود. اگر دست آسیب دیده شما هیچ حرکتی ندارد، این یک راه عالی برای بهبودی است.
این تمرین بازیابی بعد از سکته مغزی برای تحرک شانه عالی است اما تعادل شما را نیز به چالش می‌کشد. دست آسیب دیده خود را روی یک عصا قرار دهید و دست غیر مبتلا را در بالا قرار دهید. سپس به آرامی به عصا تکیه دهید. باید کشش ملایمی را در بازوی آسیب دیده خود احساس کنید. 3 ثانیه نگه دارید و سپس به مرکز برگردید. 5 بار تکرار کنید.
این تمرین سکته مغزی به تحریک سمت آسیب دیده همراه با تحمل وزن کمک می‌کند. شما می‌توانید این کار را در طول تمرین روزانه سکته مغزی خود و در تمام طول روز هنگامی که با یک عصا در نزدیک خود نشسته‌اید انجام دهید.
چرخش پایین تنه (عضلات مرکزی بدن)
با دراز کشیدن به پشت در حالی که زانوهای خود را 90 درجه خم کرده و پاها را صاف روی زمین قرار دهید، شروع کنید. سپس، اجازه دهید زانوهای خود به سمت راست بیفتند و بدن خود را بچرخانید تا پاهای خود را پایین بیاورید. سپس، زانوهای خود را به سمت بالا بلند کرده و در سمت دیگر تکرار کنید. در مجموع 20 تکرار انجام دهید و سعی کنید حرکت را با شکم خود شروع کنید. می‌توانید از بازوهای خود برای تثبیت خود استفاده کنید.
شواهد نشان می‌دهد که دوزهای بالاتر درمان منجر به نتایج بهتر پس از سکته می‌شود؛ بنابراین، بین جلسات با درمانگر، مهم است که به تنهایی در خانه ورزش کنید؛ اما چقدر؟
به طور متوسط، حدود 32 تکرار را در طول یک جلسه درمانی معمولی انجام می‌دهند. این دوز کم درمان به سادگی کافی نیست و اینجاست که فناوری توانبخشی در خانه می‌تواند کمک کند.
اگر بدون هیچ حرکتی شروع می‌کنید، می‌توانید تمرینات خود را به صورت غیر فعال انجام دهید. این به تحریک مغز و بهبودی کمک می‌کند. اگر در حال حاضر مقداری حرکت دارید، می‌توانید به طور فعال ورزش کنید تا دستاوردهای عملکردی بیشتری داشته باشید.
