بیماری آرتریت زانو و لگن چیست؟

آرتریت یک بیماری التهابی مفاصل است که باعث درد، تورم و کاهش توانایی در حرکت می‌شود. بیماری آرتریت زانو و لگن دو نوع شایع آرتریت هستند که عبارتند از:

• آرتریت استئوآرتریت: یک بیماری فرسایشی و ناشی از پیری که در آن غضروف مفصل ساییده می‌شود. این نوع آرتریت شایع‌ترین نوع آرتریت در مفاصل زانو و لگن است.
• آرتریت روماتوئید: یک بیماری التهابی مزمن است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه بخش‌هایی از بافت مفصل را هدف قرار می‌دهد.

علائم بیماری آرتریت زانو

علائم بیماری آرتریت زانو و لگن شامل درد و تورم مفصل، محدودیت حرکت، کمبود قدرت مفصل، التهاب و سفتی مفاصل است. علائم دیگری هم وجود دارد که شامل موارد زیر است:

• کرامپ ماهیچه‌های اطراف مفصل 
• سفتی و خشکی مفصل زانو و لگن هنگام بیدار شدن یا پس از غیرفعال بودن برای مدت طولانی
• تغییر در رنگ پوست مفصل: قرمز یا خاکستری شدن آن  
• تغییر شکل مفصل: مفصل زانو یا لگن به شکلی نافرم در می‌آید
• کاهش فعالیت: درد و سفتی شدید منجر به محدود شدن فعالیت‌های روزمره می‌شود.

درمان بیماری آرتریت زانو و لگن شامل موارد زیر است:

• داروهای ضدالتهاب
• فیزیوتراپی
• تزریقات داخل مفصلی
• جراحی
• ورزش‌های آبی و خشکی

آیا آب درمانی در بهبود بیماری آرتریت زانو و لگن موثر است؟

آب درمانی شامل مجموعه‌ای از روش‌ها است و ممکن است شامل غوطه‌وری در آب معدنی، آب گرم یا سرد باشد. همچنین، استفاده از سونا، اسپا یا ورزش در آب نیز جزء این روش‌ها می‌باشد. در روش درمانی ورزش در آب از اصول هیدرواستاتیک و هیدرودینامیک برای ایجاد چالش‌هایی استفاده می‌شود که بهبود سلامتی را از طریق حضور در محیط آبی ارتقا می‌دهد. به‌عقیده‌ی متخصصین، مزایای ورزش در آب ناشی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد آب از جمله موارد زیر است:

• حرارت که درد و اسپاسم عضلانی را کاهش می‌دهد،
• شناوری که بار مفاصل را کاهش می‌دهد،
• مقاومت در برابر حرکت به‌وسیله‌ی تلاطم و فشار هیدرواستاتیک
• فشار یکنواختی بر روی بدن از همه‌ی جهات در حالت شناور

آب درمانی به افراد مبتلا به بیماری آرتریت زانو و لگن اجازه می‌دهد تا تمریناتی را انجام دهند که در محیط خارج از آب قادر به انجام آن‌ها نیستند. آرتریت، یک بیماری التهابی است که با درد، سفتی، ناپایداری مفاصل و تغییر شکل همراه است و می‌تواند به طور قابل ‌ملاحظه‌ای بر زندگی روزمره تاثیر بگذارد.

بیماری آرتریت زانو و لگن، علت اصلی ناتوانی و درد مزمن در استرالیا است و سالانه ۳.۸۵ میلیون نفر از جمعیت استرالیا به آن مبتلا می‌شوند. هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. فعالیت بدنی منظم طیف وسیعی از مزایای سلامتی را ارائه می‌دهد و برنامه‌های ورزشی درجه‌بندی شده، مداخلات موثری برای استئوآرتریت زانو هستند. هم تمرینات قدرتی و هم ورزش‌های هوازی منجر به بهبود قابل‌توجهی در درد، عملکرد فیزیکی و سلامت عمومی می‌شوند، اگرچه پایبندی بیمار به ورزش، در طولانی مدت زیاد نیست.

نتایج تحقیق

به‌نظر می‌رسد هر دو برنامه آب درمانی و ورزش خارج از محیط آبی را می‌توان از نظر افزایش عملکرد، توانایی تحرک بدنی و شاخص‌های ترکیبی مقایسه کرد. اما تجویز ورزش در آب برای بیماران مبتلا به آرتروز ممکن است به دلیل هزینه و محدودیت دسترسی به برنامه‌های آبی، تضمین شده نباشد.

 برای توصیه روش توانبخشی آب درمانی به افراد مبتلا به بیماری آرتریت زانو و لگن، نیاز به آزمایش‌های با کیفیت بالا است که مزایای واضح برنامه‌های تمرینی آبی را در مقایسه با برنامه‌های خارج از آب نشان دهد. از سوی دیگر، به نظر می‌رسد تمرینات آبی همچنان مانند تمرینات خارج از آب مؤثر باشند و تفاوت چشمگیری نداشته باشند. برای افرادی که محدودیت‌های حرکتی یا عملکردی قابل توجهی دارند و نمی‌توانند در محیط خارج از آب تمرین کنند، به نظر می‌رسد ورزش در آب به عنوان یک جایگزین مناسب مطرح شود که ممکن است افراد را قادر به مشارکت موفقیت‌آمیز در تمرینات ورزشی کند. در تصمیم‌گیری بالینی درباره انتخاب نوع ورزش باید موارد زیر در نظر گرفته شود:

• نیازمندی‌ها و محدودیت‌های بیماران
• ترجیحات بیماران
• تخصص درمانگر
• شواهد علمی
• ملاحظات عملی مانند دسترسی و هزینه

اگرچه آب درمانی و ورزش خارج از آب هر دو مزایا و محدودیت‌های خود را دارند، اما برای افراد مبتلا به بیماری آرتریت زانو و لگن، آب درمانی ممکن است یک گزینه مناسب نباشد، زیرا هزینه‌های بالا و محدودیت دسترسی به این روش وجود دارد. در صورتی که برنامه‌های آبی نسبت به برنامه‌های خارج از آب بهبود قابل توجهی را نشان ندهند، انجام روش آب درمانی برای بیماران توصیه نمی‌شود.

به‌همین ترتیب، تمرینات آبی نه بیشتر و نه کمتر از تمرینات زمینی مؤثر به نظر می‌رسند. بنابراین، برای افرادی که با محدودیت‌های حرکتی یا عملکردی مهمی روبه‌رو هستند و نمی‌توانند خارج از آب تمرین کنند، ورزش در آب یک انتخاب جایگزین مناسب است.

بهترین ورزش‌ها برای کاهش علائم آرتریت

برای بهبود علائم آرتریت زانو و لگن انواع مختلفی از ورزش ها در محیط آبی و خارج از آب وجود دارد که در ادامه بهترین ورزش های مناسب بیماری آرتریت زانو و لگن را نام خواهیم برد.

ورزش‌های آبی:

• حمام گرم: می‌تواند ماهیچه‌ها را شل و درد را کاهش دهد (3 بار در هفته با مدت زمان 10 تا 15 دقیقه).
• شنا: مفید برای افزایش فعالیت مفاصل و قوی کردن ماهیچه‌های اطراف زانو و لگن است (3 تا 4 بار در هفته با مدت زمان 20 تا 30 دقیقه).
• آکوا فیتنس: می‌تواند درد را کاهش دهد و تعادل را بهبود ببخشد (2 بار در هفته با مدت زمان 30 تا 45 دقیقه ).

ورزش‌های خارج از آب:

• پیاده‌روی: پیاده‌روی ملایم می‌تواند استقامت و تعادل را بهبود بخشد (5 تا 7 روز در هفته با مدت زمان 30 دقیقه تا یک ساعت).
• یوگا: برای افزایش انعطاف‌پذیری، استقامت و کاهش درد مفید است (2 تا 3 بار در هفته با مدت زمان 30 تا 60 دقیقه).
• ورزش‌های وزنه‌برداری خفیف: باعث افزایش قدرت ماهیچه‌ای می‌شود که به بهبود علائم کمک می‌کند (2 بار در هفته با مجموعاً 30 تا 60 دقیقه).

این ورزش‌ها را به آهستگی آغاز کنید و زمان استراحت کافی داشته باشید. همچنین استفاده از مکمل‌های گلوکز آمین می‌تواند مفید باشد. توجه داشته باشید که می‌توانید مدت زمان و تعداد جلسات این ورزش‌ها را به تدریج افزایش دهید.

جمع بندی

هر دو روش درمان به نحو احسن کاربرد دارند و مکمل همدیگر هستند، اما بهتر است که مزایای هر یک از این روش‌های تمرینی را بدانید. برخی مزایای آب درمانی عبارتند از:

• بیشترین تسکین درد را ارائه می‌دهد
• مفاصل را انعطاف‌پذیر می‌کند
• اجازه می‌دهد تحرک بیشتری داشته باشید در حالی که فشار بر روی مفاصل را کم می‌کند
• به بهبود خواب و کاهش استرس کمک می‌کند

همچنین ورزش خارج از آب نیز دارای مزایای منحصر به فردی است که شامل موارد زیر است:

• به قوی‌تر کردن ماهیچه‌های اطراف مفاصل کمک می‌کند
• تعادل و هماهنگی را بهبود می‌بخشد 
• باعث بهبود عملکرد قلب و ریه می‌شود
• باعث کاهش وزن می‌شود که برای کاهش فشار روی مفصل مفید است

پس هر دو روش برای درمان آرتریت مفید هستند. اما برخی مطالعات نشان داده اند آب درمانی در ابتدا موثرتر است. در حالی که ورزش خارج از آب برای بهبود طولانی‌مدت مفیدتر است. اگر با محدودیت مالی و یا دسترسی به محیط مناسب برای انجام آب درمانی مواجه هستید، دلایل کافی برای اثبات موثر بودن انجام ورزش خارج از آب وجود دارد که شامل موارد زیر است:

• از آنجایی که ورزش خشکی بیشتر بر قوی سازی عضلات تمرکز دارد، می تواند برای بهبود تعادل، استقامت و حمایت از مفصل موثرتر باشد. همچنین می تواند باعث افزایش کنترل بر روی حرکات ورزشی شود.
• ورزش خارج از آب، اثر بیشتری بر قدرت، تناسب اندام و کنترل وزن دارد که می‌تواند برای بهبود علائم آرتریت مفید باشند.
• ورزش خارج از آب، می تواند فرد را برای ادامه فعالیت‌های روزمره آماده کند. در حالی که آب درمانی معمولا فقط در استخر آبی انجام می شود.
• هر چند که آب‌درمانی بیشتر از سایر روش‌ها باعث تسکین درد می‌شود، اما ورزش خارج از آب می تواند به طور کلی شرایط را بهبود بخشد و مانع پیشرفت بیشتر بیماری شود.