چرخش لگن زمانی اتفاق میافتد که لگن به سمت جلو یا عقب خم شده باشد. این موضوع باعث عدم تعادل و ناهماهنگی در ستون فقرات میشود که میتواند کمردرد را به همراه داشته باشد. این ناهنجاری بسته به جهت چرخش و چرخش لگن، میتواند باعث درد در زانوها، پاها، باسن، لگن، شانهها و گردن شود.
چرخش لگن اغلب نتیجه وضعیت نامناسب بدنی است. این ناهنجاری همچنین میتواند به دلیل تغییر آناتومیکی لگن یا باسن که ناشی از تخریب مفصل یا عوامل مادرزادی است نیز اتفاق افتد.
در این مقاله سه نوع مختلف چرخش لگن و علل و علائم آنها توضیح داده شده است. این مقاله همچنین توضیح میدهد که چگونه هر کدام از این چرخشها میتواند با ورزش، فیزیوتراپی یا مداخلات پزشکی دیگر درمان یا اصلاح شود.
فهرست مطالب
لگن گروهی از استخوانها است که توسط مفاصلی که در قسمت پایین کمر قرار دارند و بهعنوان ستون فقرات کمری شناخته میشوند، به ستون فقرات شما متصل شده است. لگن میتواند به جلو و عقب خم شود یا بچرخد. این مفصل میتواند از هر طرف به سمت بالا یا پایین نیز برود. لگن همچنین میتواند ترکیبی از این حرکات را همزمان انجام دهد.
زمانی که لگن نه خیلی به جلو و نه خیلی به عقب متمایل شده باشد، بهخوبی تراز شده یا در اصطلاح به حالت “خنثی” قرار گرفته است. بااینحال، اگر لگن شما به طور مداوم از این وضعیت خنثی در هنگام ایستادن یا نشستن خارج شود، ممکن است مشکلاتی ایجاد شود.
این چرخش غیرعادی لگن، “زنجیره حرکتی” را مختل میکند. زنجیره حرکتی نشان میدهد که چگونه مفاصل، عضلات و بخشهای مختلف بدن باهم کار میکنند تا حرکت را امکانپذیر کنند. هنگامی که زنجیره حرکتی توسط چرخش غیرطبیعی لگن مختل میشود، این بیثباتی به سایر بخشهای بدن نیز انتشار مییابد که این موضوع منجر به مشکلات حرکتی و معمولاً کمردرد میشود.
چرخش به سمت جلو یا قدام، چرخش قدامی لگن نامیده میشود. علت این چرخش، کوتاهشدن عضلات خمکننده ران (که به شما امکان میدهد زانوی خود را به سمت قفسه سینه خود بیاورید) و کشیدهشدن عضلات بازکننده ران (که زانوی شما را از قفسه سینه دور میکند) ایجاد میشود. این موضوع باعث افزایش انحنای ستون فقرات در قسمت تحتانی میشود.
یکی از شایعترین علل چرخش قدامی لگن، وزن اضافی شکم، از جمله وزن حاملگی است. با خمشدن لگن به سمت جلو، شما مجبور میشوید پشت خود را به شکل یک منحنی غیرطبیعی “C” شکل دراورید تا این جلو رفتگی را جبران کنید. نشستن طولانیمدت همراه با کمتحرکی نیز میتواند منجر به چرخش قدامی لگن شود. به این حالت در اصطلاح هایپرلوردوزیس نیز میگویند.
با چرخش لگن به سمت جلو، عضلات جلوی لگن دچار ضعف خواهد شد و میتوانند علائمی مانند علائم زیر ایجاد کنند:
چرخش قدامی لگن را میتوان با تغییر عادات زندگی در خانه بهراحتی تسکین داد. از جمله این موارد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
از نشستن طولانیمدت خودداری کنید، همچنین از استراحتهای بیش از حد نیز خودداری کنید تا بتوانید حرکات کششی و راهرفتن کافی در طی روز داشته باشید.
از نشستن روی لبه صندلی به هنگام کارکردن خودداری کنید؛ زیرا این موضوع لگن شما را بیشتر به سمت جلو چرخش میدهد.
در هنگام خواب یک بالش یا پتو بین زانوهای خود قرار دهید تا لگن خود را در حالت خنثی نگه دارید.
در صورت نیاز وزن خود را کاهش دهید.
همچنین تمرینات خاصی وجود دارد که میتواند با تقویت عضلات کمر و شکم به اصلاح چرخش قدامی کمک کند، تمریناتی مانند:
چرخش به عقب را چرخش خلفی لگن مینامند. این ناهنجاری به دلیل عدم تعادل بین عضلات پا و عضلات مرکزی تنه اتفاق میافتد. عضلات مرکزی شامل عضلات کف لگن، عضلات عرضی شکم، عضلات ارکتور اسپاینا و دیافراگم میشود.
چرخش خلفی لگن میتواند ناشی از بسیاری از موارد مشابه با چرخش قدامی باشد. اما، بهجای خمشدن به سمت عقب، لگن به سمت جلو خم میشود. این موضوع باعث کشیدگی عضلاتی میشود که بیش از حالت طبیعی خود دچار کشش شدهاند. این ناهنجاری همچنین میتواند منجر به پشت صاف (فلت بک) یا پشت تابدار (سوئِی بک) نیز شود.
وضعیت خوابیدن شما نیز میتواند انحنای طبیعی ستون فقرات کمری را مختل کند. تحقیقات نشان میدهد که زوایای لگن در وضعیت خوابیده به پشت بهشدت متفاوت است و میتواند منجر به چرخش غیرطبیعی لگن شود.
با چرخش خلفی، جلوی لگن بالا میرود و پشت لگن پایین میآید که میتواند منجر به علائمی مانند علائم زیر شود:
مانند چرخش لگن قدامی، چرخش لگن خلفی نیز با تغییرات ساده در وضعیت بدن بهبود مییابد. از جمله:
انحراف جانبی لگن پیچیدهتر از چرخش قدامی یا خلفی لگن است. این ناهنجاری زمانی ایجاد میشود که یک سمت لگن بالاتر از سمت دیگر باشد یا یک سمت لگن در جهت مخالف با دیگری بچرخد.
همراه با انحراف جانبی لگن، موارد زیر اتفاق میافتد:
یک سمت لگن بالا میرود درحالیکه سمت دیگر پایینتر قرار دارد.
یک سمت لگن به جلو و سمت دیگر به عقب چرخانده میشود.
به انحراف لگن، عدم تعادل لگنی نیز گفته میشود.
این ناهنجاری ممکن است همراه با بیماری به اسکولیوز اتفاق بیفتد. اسکولیوز یک اختلال ارتوپدی است که در آن ستون فقرات به طور غیرطبیعی بهجانب انحراف پیدا میکند.
اکثر انحرافهای لگنی به دلیل تفاوت در طول پاها به وجود میآید. ناهماهنگی مفصل ران که ناشی از عارضه دیسپلازی هیپ است یا اسکولیوز میتواند منجر به تفاوت در طول پا، بهویژه در کودکان یا نوجوانان درحالرشد شود.
بیماریهای دژنراتیو ستون فقرات مانند استئوآرتریت لگن نیز میتوانند منجر به انحراف لگن در بزرگسالان با ایجاد ضعف مفصل ران در یک طرف بدن شوند.
انحراف جانبی به دلیل فشردهسازی و ناهماهنگی ستون فقرات میتواند منجر به عارضههایی شود، زیرا بدن میخواند بهنوعی این عدم تعادل در لگن را جبران کند. این موضوع میتواند منجر به علائمی مانند علائم زیر شود:
اگر علت انحراف لگن آناتومیک باشد، مانند اسکولیوز یا دیسپلازی مفصل ران، ممکن است به بریس یا جراحی نیاز باشد.
اگر در طول پاها به دلیل شرایط دژنراتیو یا مادرزادی تفاوت وجود داشته باشد، ارتزها و کفیها یا کفشهای ارتوپدی اصلاحی نهتنها میتوانند عدم تعادل را اصلاح کنند، بلکه به تسکین درد نیز کمک میکنند.
همچنین میتوان از تمرینات فیزیوتراپی برای تقویت سمت ضعیفتر لگن استفاده کرد. این تمرینات معمولاً شامل تقویت عضلات مرکزی تنه است که به طور مشخص روی باسن و لگن کار میکند. تمریناتی مانند:
چرخش لگن معمولاً به دلیل وضعیت بدنی نامناسب اتفاق میافتد. چرخش لگن به جلو (قدامی) یا عقب (خلفی) باعث ایجاد کمردرد میشود، زیرا کمر را مجبور میکند تا این ناهماهنگی را جبران کند، چه با بهوجودآوردن قوس بیش از حد یا کمکردن این قوس. معمولاً میتوان این ناهنجاریها را با ورزش و تغییر در عادات نشستن و خوابیدن اصلاح کرد.
انحراف جانبی لگن، یعنی زمانی که یک سمت لگن بالاتر از سمت دیگر است، معمولاً به دلیل تفاوت در طول ساق پا ایجاد میشود، اما میتواند به دلیل شرایطی مانند اسکولیوز، دیسپلازی مفصل ران، یا آرتروز مفصل ران نیز باشد. درمان انحراف لگن بسته به علت آن متفاوت است، اگرچه تمرینات فیزیوتراپی و قراردادن کفشهای ارتوپدی میتواند برای بهبود این عارضه کمککننده باشد.
آیا کایروپراکتیک میتواند چرخش لگن را درمان کند؟
برخی از مطالعات نشان دادهاند که دستکاریهای ستون فقرات توسط متخصصی کایروپراکتیک ممکن است به تغییر ستون فقرات و لگن شما در یک راستا بهمرورزمان کمک کند.
بهترین تمرینات برای چرخش لگن چیست؟
بستگی به چرخش لگن دارد. مثلاً چرخشهای روبهجلو (قدامی) از تمرینهایی مانند اسکات و اکستنشن لگن که عضلات خمکننده و بازکننده لگن را متعادل میکنند، سود میبرند. چرخشهای عقب (خلفی) نیز از تمرینهایی مانند بریجها و بازکنندههای کمر بهره میبرند که به بازیابی انحنای طبیعی ستون فقرات کمک میکنند.