ارتوپدی فنی

یکی از رشته‌های زیرگروه علوم پزشکی که در حیطه توانبخشی بیماران مجروح، قطع عضو، ورزشکاران و … فعالیت دارد، رشته ارتوپدی فنی است. وظیفه اصلی یک ارتوپد فنی، مدیریت تولید، طراحی و ساخت اندام‌های مصنوعی یا همان ارتز است. ارتز معمولا بر روی بدن قرار می‌گیرد و برای تغییر و یا اصلاح ساختاری در سیستم عضلانی، عصبی و یا اسکلتی به کار می‌رود. همچنین ارتزها با استفاده از کنترل، هدایت و یا ایجاد محدودیت و ثبات مفصل و یا اندام در بیمارانی که نیازمند هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. تشخیص و مدیریت این موارد در حیطه کاری ارتوپد است.

همچنین ممکن است یک متخصص ارتوپدی فنی در زمینه تولید پروتزها فعالیت کند که در این صورت، پروتزیست نام دارد.

درمان در ارتوپدی فنی

همانطور که گفته شد، دو حیطه اصلی فعالیت متخصصین ارتوپدی فنی، ساخت ارتز و پروتز می‌باشد. در ادامه به بررسی این دو حیطه اصلی می‌پردازیم.

ارتز وسیله ای در ارتوپدی فنی

ارتز یا بریس، وسیله‌ای است که تحت مدیریت ارتوپد فنی ساخته می‌شود و در کنار سایر اندام‌های بدن قرار می‌گیرد. کار اصلی یک ارتز، در سه حیطه کلی هدایت، کنترل و محدودیت اندام مورد نظر به پیش می‌رود و تشخیص اینکه میزان کنترل، هدایت و محدودیت به چه مقدار باشد، بر عهده متخصص ارتوپد فنی است. درمانگران در این زمینه با سایر متخصصین از جمله پزشک متخصص ارتوپدی، کاردرمانگر و فیزیوتراپ در ارتباط هستند.

افرادی که پس از مراجعه به ارتوپدی فنی ممکن است نیازمند ارتز یا بریس باشند، شامل گروه‌های متنوعی هستند. در ادامه این گروه‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

چه کسانی نیازمند ارتز هستند؟

در شرایطی ممکن است یک فرد پس از تولد و به دلایل مادرزادی روی بعضی از اندام‌ها کنترل و یا هدایت کافی را نداشته باشد. به این ترتیب ارتوپد پس از بررسی اندام مورد نظر و تشخیص مقدار آسیب، اقدام به تجویز ارتز می‌کند.

همچنین افراد بزرگسال نیز ممکن است در اثر آسیب‌های ورزشی، تصادفات، اعمال جراحی و یا سایر ضربه‌ها نیازمند خدمات ارتوپدی های فنی باشند. در این شرایط ارتوپد فنی  ممکن است تا مدتی استفاده از ارتز و یا بریس را برای فرد تجویز کند.

از دیگر گروه‌هایی که در زمینه تجویز ارتز نیازمند خدمات ارتوپد فنی هستند، بیمارانی هستند که در اثر آسیب‌های سیستم عصبی کنترل اندام‌ها را از دست می‌دهند. این بیماری‌ها شامل بیماریهای سیستم عصبی و محیطی هستند و در این شرایط، ارتوپد با تشخیص مقدار آسیب، ارتز یا بریس را به کار می‌گیرد.

انواع ارتز

انواع مختلفی از ارتزها ممکن است توسط متخصصین ارتوپد ساخته شود. ارتز یا بریس ممکن است از قبل ساخته شده و آماده باشد و در این شرایط، متخصص ارتوپدی فنی در زمینه استفاده از ارتز به بیمار نظر تخصصی خود را ارائه می‌دهد. همچنین در مورد ارتزهای آماده، ارتوپد ممکن است تغییراتی در آن اعمال کند و سپس استفاده از آن را برای بیمار آموزش دهد.

در شرایطی ممکن است بیمار نیازمند یک ارتز جدید باشد و در این شرایط یک ارتوپد فنی با در نظر گرفتن شرایط مختلف اقدام به ساخت ارتز مورد نظر می‌کند.

پروتز

همانطور که گفته شد، یکی دیگر از حیطه‌هایی که متخصصین ارتوپدی فعالیت خود را به پیش می‌برند، ساخت پروتزها میباشد. پروتز برای گروهی از بیماران به کار می‌رود که به دلایل مختلف ممکن است یکی از اندام‌های خود را از دست داده باشند.

در شرایط مختلف، افراد مختلفی ممکن است برای ساخت پروتز به متخصص ارتوپدی مراجعه کنند و آنها با در نظر گرفتن شرایط بیمار، اقدام به ساخت پروتز می‌کند.

 یک نوزاد ممکن است از ابتدای تولد، فاقد یکی از اندام‌های خود باشد و نیازمند خدمات ارتوپدی فنی برای ساخت پروتز باشد. همچنین در شرایطی ممکن است نوزاد دارای اندامی باشد که به علت مشکلات ساختاری، عملکرد مناسب را نداشته باشد. در این شرایط پزشک ممکن است اقدام به قطع اندام مورد نظر و ساخت پروتز با همکاری ارتوپد جهت جایگذاری در اندام مورد نظر باشد.

سایر گروه ها

از جمله سایر بیمارانی که نیازمند ساخت پروتز توسط درمانگران ارتوپدی فنی هستند، افرادی هستند که به دلایل مختلف از جمله تصادفات، اندام‌های خود را از دست می‌دهند. همچنین حوادث مربوط به محیط‌های کاری، آتش سوزی، نزاع و … از دیگر شرایطی است که ممکن است موجب شود فرد با از دست دادن اندام خود، نیازمند خدمات ارتوپدی باشد.

از دیگر گروه‌هایی که جهت ساخت پروتز به ارتوپدی فنی مراجعه می‌کنند، بیماران دیابتی هستند. در شرایطی بعضی از بیماری‌ها، از جمله دیابت ممکن است فرد را وادار به قطع یکی از اعضای بدن خود در جهت ممانعت از گسترش عفونت بنماید. در این شرایط فرد پس از از دست دادن اندام مورد نظر، با مراجعه به ارتوپد و قرار گرفتن تحت درمان، اقدام به ساخت پروتز می‌کند.

هماهنگی عضو جدید با سایر اعضا

یکی از نکات کلیدی که متخصصین ارتوپدی فنی همواره مد نظر دارند، این است که عضو جدید متناسب با سایر اعضای بدن ساخته شود. این هماهنگی هم در زمینه عصبی و هم در زمینه عضلانی باید رعایت شود. در این صورت است که عضو جدید بهترین عملکرد