فهرست مطالب
اختلالات اسکلتی عضلانی (به انگلیسی: Musculoskeletal disorders) به مجموعهای از بیماریها و مشکلات مربوط به سیستم عضلانی و اسکلتی بدن اطلاق میشود. این اختلالات میتوانند در اعضا و بافتهای مختلفی از جمله استخوانها، مفاصل، عضلات، رباطها، تاندونها و بافتهای نرم بدن رخ دهند.
بهطور کلی، اختلالات اسکلتی عضلانی ممکن است به دلیل عوامل مختلفی مانند ضربه، آسیبهای ورزشی، تغییرات سنی، عوامل بیولوژیکی، فعالیتهای نامناسب، برداشتن اجسام سنگین در طولانی مدت و شرایط کاری نامساعد ایجاد شوند. برخی از مهمترین اختلالات اسکلتی عضلانی عبارتاند از:
1. آرتروز (Osteoarthritis): این بیماری باعث فرسایش و ترمیم ناقص غضروف مفاصل میشود و میتواند باعث درد، سفتی و محدودیت حرکت در مفاصل شود.
2. کمردرد (Low back pain): این مشکل شامل درد و ناراحتی در ناحیه پایین کمر است و میتواند به علت فعالیت بیش از حد، آسیب به قسمتهای اسکلتی و عضلانی کمر، فشار روی اعصاب و عوامل دیگر رخ دهد.
3. التهاب مفاصل (Arthritis): مفاصل مختلف بدن میتوانند به علت التهاب، سفتی، درد و محدودیت حرکت تحت تاثیر قرار بگیرند. نوعهای شایع آرتریت شامل آرتریت روماتوئید، آرتریت توصیف نشده و آرتریت عفونی است.
4. اسکولیوز (Scoliosis): این حالت شامل خم شدن غیرطبیعی و جانبی ستون فقرات است و میتواند باعث درد و مشکلات تنفسی در برخی موارد شود.
5. شکستگی استخوان (Bone fracture): شکستگیها ممکن است به علت ضربه شدید، استفاده نادرست از عضو موردنظر یا به دلیل بیماریهای مرتبط با استحکام استخوان اتفاق بیفتند.
تشخیص و درمان اختلالات اسکلتی عضلانی بستگی به نوع و شدت بیماری دارد و ممکن است شامل تاریخچه بیماری، بررسی جسمانی، تصویربرداری پزشکی، آزمایشهای دیگر و درمانهای تسکینی و فیزیوتراپی باشد.
علائم اختلالات اسکلتی عضلانی میتوانند بسته به نوع بیماری و محل تاثیر آن متفاوت باشند. اما برخی از علائم رایجی که ممکن است در اختلالات اسکلتی عضلانی دیده شوند عبارتند از:
مهم است بدانید که این فقط چند نمونه از علائم اختلالات اسکلتی عضلانی است و علائم ممکن است بسته به نوع بیماری و شدت آن متفاوت باشند. در صورت داشتن هر یک از این علائم، بهتر است با پزشک مراجعه کرده و تشخیص و درمان مناسب را از او دریافت کنید.
توجه به اختلالات اسکلتی عضلانی که یکی از عوامل اصلی درد مزمن، ناتوانی و کاهش کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در سراسر جهان است، بسیار حائز اهمیت است. در گزارش اخیر درباره آمار مبتلایان جهانی به اختلالات اسکلتی عضلانی، نتایج نشان داد که 10 درصد مردم سراسر دنیا با این بیماری درگیر هستند.
از میان این افراد 7 درصد دارای آرتروز شناسایی شده اند. همچنین کمردرد نیز یکی دیگر از بیماریهای شایع و همهگیر برآورد شده است اختلالات اسکلتی عضلانی همچنین علت رایجی برای مراجعه به مراکز درمانی و دریافت خدمات بهداشتی و مراقبتی است. با تایید سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی پیشبینی میشود که در دهه 2000-2010، به دلیل پیری جمعیت، ابتلا به انواع اختلالات اسکلتی عضلانی افزایش یابد. بنابراین، شناسایی و بهبود استراتژیهای مدیریتی مؤثر برای این شرایط به عنوان اولویتی در حوزه بهداشت عمومی مطرح شده است.
شواهد متعددی وجود دارد که نشان میدهد ورزش در آب میتواند علائم بیماریهای ناشی از اختلالات اسکلتی عضلانی را کاهش دهد. فواید ورزش در آب ناشی از تاثیرات فیزیولوژیکی شناوری و اصول هیدرودینامیکی در محیط آب است. شناوری در آب، باعث کاهش وزن بدن و در نتیجه باعث کاهش فشار بر روی مفاصل می شود. همچنین کاهش بار گرانشی متحمل بر وزن، باعث افزایش توان بیماران در انجام تمرینات عملکردی میشود. بنابراین در محیطهای آبی دامنه و قدرت حرکت بیماران بهبود چشمگیری پیدا خواهد کرد.
علاوه بر این، غوطه ور شدن در آب گرم (34 درجه سانتیگراد) فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک را کاهش میدهد، که در ترکیب با اثرات فشار هیدرواستاتیک میتواند تورم، التهاب و احساس درد را در افراد مبتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی را کاهش دهد. همچنین محیط آبی کمک میکند که عضلات با فشار کمتر، اما شدت بیشتری کار کنند و این امر تنش را از روی سیستم قلبی و عروقی نیز بر خواهد داشت. بنابراین میتوان نتیجه گرفت محیطهای آبی و به طور کلی، آب درمانی در مقایسه محیط های خارج از آب برای افراد میانسال که محدودیت حرکتی دارند، بسیار مناسبتر است.
بررسیهای کامل شده درباره اثرات آب درمانی در افراد مبتلا به فیبرومیالژی و کمردرد نیز نتایج مثبت این روش درمانی را گزارش کرده است. اگرچه شواهدی وجود دارد که نشان میدهد آب درمانی یک استراتژی موثر در مدیریت تعدادی از اختلالات اسکلتی عضلانی است، اما مزایای نسبی آن در شرایط خاص گزارش نشده است زیرا بررسیهای قبلی تمرکزشان تنها بر شرایط فردی بوده است.
در تحقیق سیستماتیکی در رابطه با تاثیر آب درمانی برای بهبود اختلالات اسکلتی عضلانی انجام شد، نتایج نشان داد که این روش بسیار نتیجهبخش است و در موارد زیر موثر خواهد بود:
1. کاهش وزن بدن و فشار در مفاصل: در هنگام انجام آب درمانی، وزن بدن و فشار روی مفاصل کاهش مییابد. این ویژگی باعث میشود که تمرینات و درمانهای فیزیکی در آب بر روی مفاصل کمترین ضربه را داشته باشند و میزان استرس و فشار در مفاصل کاهش یابد.
2. افزایش استحکام عضلات: آب درمانی، با استفاده از مقاومت آب، باعث تقویت عضلات میشود. همچنین، نیروی مقاومتی آب بر روی عضلات اثر میگذارد و میتواند بهبود قدرت و استحکام عضلات را ارتقاء دهد.
3. کاهش درد و التهاب: محیط آبی و حرارت آن میتواند باعث بهبود درد و التهاب در برخی از اختلالات اسکلتی عضلانی شود. آب گرم و آبی که فشار هیدرواستاتیک در آن وجود دارد، میتواند تورم را کاهش داده و باعث تسکین درد شود.
4. افزایش محدوده حرکت: در محیطهای آبی، به دلیل کاهش وزن بدن و فشار در مفاصل، محدودیتهای حرکتی کاهش مییابند و محدوده حرکت بهبود مییابد. این ویژگی آب میتواند افراد را قادر به انجام تمرینات با بیشترین محدودیتهای حرکتی کند.
5. تمرینات با شدت بالاتر: آب به عنوان یک محیط مقاومتی، امکان انجام تمرینات با شدت بالاتر را بدون افزایش فشار در مفاصل فراهم میکند. این امر به افراد امکان میدهد که بهرهوری بیشتری را از تمرینات خود ببرند.
مطالعاتی نشان دادهاند که آب درمانی میتواند در بهبود برخی از اختلالات اسکلتی عضلانی موثر باشد، اما همچنان نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه وجود دارد. همچنین، در نظر داشته باشید که مطابق با وضعیت خاص هر فرد، نتایج و تاثیرات آب درمانی ممکن است متفاوت باشد. بنابراین، مشاوره و هماهنگی با پزشک یا متخصص مربوطه در مورد مناسبترین روشهای درمانی برای شما، امری ضروری است.
آب درمانی (همچنین به عنوان تراپی آب یا هیدروتراپی نیز شناخته میشود) به عنوان یک روش درمانی فیزیوتراپی مورد استفاده قرار میگیرد که در آن تمرینات و درمانهای فیزیکی در محیط آب انجام میشود. این روش به عنوان یک جزء از تمرینات درمانی استفاده میشود و هدف آن بهبود علائم و عملکرد افراد مبتلا به اختلالات اسکلتی-عضلانی است که تاکنون نیز موفق عمل کرده است.
