آرتروپلاستی کامل زانو چیست؟

جراحی آرتروپلاستی کامل زانو (Total Knee Arthroplasty) که به عنوان تعویض مفصل کامل زانو نیز شناخته می‌شود، یک روش جراحی است که در آن قسمت‌های تحلیل رفته و آسیب دیده از مفصل زانو، با قرار دادن قطعه‌های پروتز جدید جایگزین می‌شوند. این عمل جراحی معمولاً برای درمان بیمارانی که  یکی از شرایط زیر را دارند استفاده می‌شود:

• دچار آسیب ناگهانی در زانو هستند.
•  بیمارانی که به دلیل سن، سابقه آرتریت یا مشکلات دیگر در زانو دچار مشکلات شدیدی هستند.
• بیمارانی که به طور کلی قادر به انجام فعالیت‌های روزمره نیستند.

در طی عمل جراحی آرتروپلاستی کامل زانو، استخوان‌های سطحی مفصل زانو (از جمله سطوح مفصلی در بالا و پایین استخوان ران و استخوان ساق) بازسازی می‌شوند و پروتزهای مصنوعی جایگزین می‌شوند. این پروتزها عموماً شامل قطعه‌های فلزی و پلاستیکی می‌باشند که ظرفیت حرکت و عملکرد زانو را بهبود می‌بخشند. جراح بر اساس نیاز بیمار و شرایط مختلف می‌تواند از پروتزهای ثابت یا متحرک استفاده کند.

آرتروپلاستی

آرتروپلاستی کامل زانو عمل جراحی پیچیده‌ای است که نیاز به زمان و فرآیند توانبخشی طولانی دارد. بعد از جراحی، بیماران به متخصصان برنامه‌های تمرینی و فیزیوتراپی مراجعه می‌کنند تا بهبودی و بازگشت به فعالیت‌های روزمره خود را تسهیل کنند. این جراحی معمولاً بهبود علائم مربوط به درد و محدودیت حرکت زانو را بهبود می‌بخشد و کیفیت زندگی بیمار را ارتقاء می‌دهد.

جراحی آرتروپلاستی کامل زانو یکی از روش‌های پرکاربرد درمانی است که در سراسر جهان استفاده می‌شود. در کشورهایی مانند ایالات متحده، کانادا و استرالیا، نرخ انجام این عمل جراحی در بازه زمانی بین سال‌های 1998 تا 2008 سالانه 5 درصد رشد کرده است. اثربخشی آرتروپلاستی کامل زانو برای هر بیمار ممکن است متفاوت باشد و به عوامل متعددی بستگی دارد که شامل موارد زیر است:

• شدت آسیب مفصل زانو
• سن بیمار
• سطح فعالیت قبلی
• وضعیت عمومی بیمار
• نحوه انجام عمل جراحی

آیا توانبخشی پس از جراحی آرتروپلاستی کامل زانو ضروری است؟

تلاش‌های صورت گرفته در زمینه آرتروپلاستی کامل زانو شامل بهبود در طراحی پروتز، بهینه‌سازی مراحل قبل و بعد از جراحی و مدیریت درد پس از عمل می‌شود. با این حال، مداخلات‌ پس از عمل، به‌ویژه توانبخشی، به طور قابل توجهی به بهبودی بیمار کمک می‌کند.

توانبخشی پس از عمل آرتروپلاستی کامل زانو می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد که شامل موازد زیر است:

• توانبخشی منجر به کاهش مدت اقامت در بیمارستان می‌شود.
• توانبخشی عوارض پس از عمل را کاهش می‌دهد.
• توانبخشی نیاز به مراقبت و خدمات پزشکی پس از عمل را کاهش می‌دهد.
• توانبخشی باعث بهبود قدرت و دامنه حرکت عضلات چهارسر ران می‌شود.

 همچنین توانبخشی به تسهیل فعالیت‌های روزمره زندگی و انجام فعالیت‌های ورزشی کمک می‌کنند.

بنابراین، فعالیت‌هایی که قدرت عضلانی، مهارت راه رفتن و تعادل را تقویت می‌کنند، بر بهبود سریع‌تر بیمار و کاهش عوارض آن موثر هستند. در سال‌های اخیر، بسیاری از روش‌های توانبخشی مختلف پس از عمل مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. این تمرینات شامل حرکت‌های غیرفعال مستمر، حرکات ورزشی با سرعت بالا، توانبخشی سریع و توانبخشی از راه دور می‌باشند. سایر مداخلات، از جمله توانبخشی از راه دور، از دستگاه‌های راه دور استفاده می‌کنند تا امکان توانبخشی استاندارد را فراهم کنند. با وجود بسیاری از روش‌های توانبخشی موجود، هنوز استراتژی بهینه‌ای برای توانبخشی پس از آرتروپلاستی کامل زانو تعیین نشده است.

بهترین روش‌های توانبخشی پس از جراحی آرتروپلاستی کامل زانو

نبود توافق درباره راهبردهای مؤثرترین روش توانبخشی احتمالاً به دلیل تنوع موجود در زمان و شدت برنامه‌های توانبخشی، ایجاد شده است. به همین دلیل، دستورالعمل‌ها و توصیه‌های موثر برای توانبخشی پس از آرتروپلاستی کامل زانو به صورت محدود موجود است. به همین دلیل، این مرور سیستماتیک بررسی روش‌های مختلف توانبخشی پس از آرتروپلاستی کامل زانو را در سال‌های اخیر مورد تحلیل قرار می‌دهد.

آرتروپلاستی کامل زانو  یک روش جراحی است که در بیمارانی که دچار آسیب و تخریب شدید مفصل زانو هستند، استفاده می‌شود. هدف اصلی این روش جراحی، بهبود درد، بازگشت به فعالیت‌های روزمره و بهبود کیفیت زندگی بیمار است. در ادامه به بررسی بهترین پروتکل های توانبخشی پس از جراحی آرتروپلاستی کامل زانو پرداخته‌ایم، پس تا انتها همراه ما باشید.

1. Continuous Passive Motion یا حرکات پیوسته غیرفعال

Continuous Passive Motion (CPM) یک روش توانبخشی پس از جراحی آرتروپلاستی کامل زانو است. در این روش، از دستگاهی مخصوص استفاده می‌شود که زانو را در حالت حرکت مستمر و پیوسته قرار می‌دهد. با استفاده از دستگاه CPM، زانو بصورت اتوماتیک و مداوم به صورت آهسته و متناوب حرکت می‌کند.

هدف اصلی استفاده از CPM پس از جراحی آرتروپلاستی کامل زانو، بازسازی بافت‌های زانو، کاهش محدودیت حرکتی زانو و کاهش خطر بهم خوردن تعادل در مفاصل است. برخی از مزایای استفاده از CPM شامل موارد زیر می‌شوند:

• کاهش درد
• بهبود رنج حرکتی
• کمک به تشکیل بافت زانو
• کاهش خطر تشکیل عدم تعادل مفاصل

معمولاً، CPM به صورت مداوم برای چند ساعت در روز و در چند هفته اول پس از عمل جراحی زانو استفاده می‌شود. اما همواره بهتر است با پزشک خود درباره زمان و مدت استفاده از CPM مشورت کنید، زیرا این موارد ممکن است بسته به شرایط شما و توصیه‌های پزشک تغییر کند.

2. High Velocity & High Intensity Exercise یا تمرینات با سرعت و شدت بالا

پس از جراحی آرتروپلاستی کامل زانو، استفاده از تمرینات با سرعت و شدت بالا (High Velocity & High Intensity Exercise) نیاز به دقت و توجه دارد. در حالت کلی، این نوع تمرینات برای بیمارانی که توانایی بالا و عملکرد زانوی طبیعی را به دست آورده‌اند و توسط پزشکان و متخصصان توانبخشی تایید شده‌اند، مناسب است. با این حال، همیشه باید با پزشک خود مشورت کنید و دستورالعمل‌ها و محدودیت‌های خاص خود را در نظر بگیرید. تمرینات با سرعت و شدت بالا می‌توانند بهبود عملکرد عضلانی و قدرت زانو را تسهیل کنند. برخی از این تمرینات شامل موارد زیر می‌شوند:

• اسکوات با وزنه: اسکوات با استفاده از وزنه‌های دمبل می‌تواند به عضلات ران و باسن کمک کند و قدرت و استحکام آنها را افزایش دهد.
• پلومتری: پلومتری یک تمرین پویا و با سرعت بالا است که بر روی قدرت عضلات ران و پرش برای بهبود عملکرد و عضلات زانو تمرکز دارد.
• تمرینات سرعتی: تمرینات سرعتی مانند بالا و پایین رفتن از پله‌ها، رانندگی با سرعت و تمرینات ورزشی شامل حرکات سریع می‌توانند به بهبود قدرت و کاهش تنش عضلات زانو کمک کنند.

3. Outpatient Therapy یا درمان خارج از بیمارستان

درمان خارج از بیمارستان (Outpatient Therapy) یک روش معمول برای توانبخشی پس از آرتروپلاستی کامل زانو است. این نوع درمان، به معنای دریافت خدمات توانبخشی در محیط بیمارستان نبوده و به جای آن، در مراکز توانبخشی یا درمانگاه‌های فیزیوتراپی انجام می‌شود. این روش معمولاً برای بیمارانی استفاده می‌شود که پس از عمل جراحی زانو وضعیت سلامتی آنها استقرار یافته و نیاز به مراقبت بیشتر در بیمارستان ندارند.

برخی از مزایای درمان خارج از بیمارستان شامل موارد زیر می‌شوند:

• محیط آرام و غیر بیمارستانی
• انعطاف‌پذیری زمان
• تخصص و تجربه در مراکز توانبخشی و درمانگاه‌های فیزیوتراپی

درمان خارج از بیمارستان بسته به شرایط شما و نیازهای توانبخشی خاص شما، می‌تواند شامل جلسات فیزیوتراپی، تمرینات تقویتی، ماساژ، درمان با سرد و گرم، تمرینات تعادل و تمرینات مربوط به راه رفتن و حرکت باشد.

4. One-to-one Physical Therapy یا فیزیوتراپی یک به یک

فیزیوتراپی یک به یک (One-to-one Physical Therapy) پس از آرتروپلاستی کامل زانو، یک روش رایج برای توانبخشی است. در این روش، شما با یک فیزیوتراپیست در جلسات تک به تک همکاری می‌کنید. فیزیوتراپیست، بر اساس شرایط شما و نیازهای توانبخشی خاص، برنامه تمرینی شخصی‌سازی شده را برای شما طراحی و اجرا می‌کند.

با استفاده از فیزیوتراپی یک به یک پس از آرتروپلاستی کامل زانو، می‌توانید از مزایای زیر بهره‌مند شوید:

• ارائه برنامه شخصی‌سازی شده
• راهنمایی و کنترل صحیح حرکات
• نظارت مستمر و تنظیم برنامه

5. Inpatient Rehabilitation یا توانبخشی داخل بیمارستان

توانبخشی داخل بیمارستان پس از جراحی آرتروپلاستی کامل زانو، یک روش گاهاً استفاده شده برای بهبود عملکرد و توانایی بیماران است. در این روش، شما بعد از عمل جراحی زانو در بیمارستان می‌مانید و تحت نظارت یک تیم توانبخشی و درمانی قرار می‌گیرید. مزایای توانبخشی درون بیمارستانی شامل موارد زیر می‌شوند:

• تحت نظارت 24 ساعته
• برنامه توانبخشی چندجانبه
• حضور در محیط مخصوص پزشکی
• هماهنگی تیمی